U Minsku adčyniłasia vystava, pryśviečanaja Pilipu Orliku

9 kastryčnika ŭ Minsku ŭ Nacyjanalnym histaryčnym muziei Biełarusi adkryłasia vystava "Pilip Orlik - aŭtar pieršaj ukrainskaj kanstytucyi".

Vystava arhanizavana sumiesna ź minskim haradskim hramadskim abjadnańniem ukraincaŭ "Zapovit".

11 (21 kastryčnika) spaŭniajecca 340 hadoŭ z dnia naradžeńnia Pilipa Ściapanaviča Orlika - hietmana, aŭtar pieršaj kanstytucyi Ukrainy, napisanaj za niekalki dziesiacihodździaŭ da amierykanskaj kanstytucyi 1807, kanstytucyi 1791 Rečy Paspalitaj i francuzskaj kanstytucyi 1791 hoda.

Na vystavie pradstaŭleny materyjały pra ŭsich 17 hietmanaŭ Ukrainy i fotamateryjały ab dziejnaści ŭkrainskaj hramadskaści pa ŭviekaviečańni pamiaci Pilipa Orlika na jaho histaryčnaj radzimie.

Budučy hietman naradziŭsia ŭ vioscy Kasuta Ašmianskaj vołaści (ciapier Vilejski rajon) u šlachieckaj češska-biełaruska-litoŭskaj siamji.

Na Vialejščynie prajšli jaho dziciačyja hady i pačatak junactva.

U kancy 80-ch hadoŭ XVII stahodździa siamja Orlikaŭ pierajechała va Ukrainu, dzie małady šlachcic pastupiŭ u Kijeva-Mahilanskaj akademii, paśla zakančeńnia jakoj byŭ pryniaty ŭ Hietmanskuju kancylaryju. Całkam padtrymlivaŭ palityku hietmana Maziepy, u tym liku pierachod na bok karala Karła XII padčas rasiejska-šviedskaj vajny.

Paśla parazy šviedskaj armii pad Pałtavaj u 1709 hodzie razam z Maziepaju ŭciok na terytoryju Turcyi. Paśla śmierci Maziepy ŭ emihracyi abirajecca hietmanam Pravabiarežnaj Ukrainy.

U dzień vybaraŭ 5 krasavika 1710 Pilip Orlik abviaściŭ składzienyja im pakt i Kanstytucyju zakonaŭ i volnaściaŭ Vojska Zaparožskaha, jakija atrymali nazvu Kanstytucyi Pilipa Orlika.

Hety pomnik palityčnaj dumki i siońnia ŭražvaje svajoj aktualnaściu i vysokim pravavym uzroŭniem.

Kanstytucyja Pilipa Orlika ŭpieršyniu ŭ suśvietnaj historyi padzialiła ŭładu na zakanadaŭčuju, vykanaŭčuju i sudovuju.

Budučy hietmanam ŭ emihracyi, Orlik prymaŭ surjoznyja kroki ŭ imknieńni abjadnać Ukrainu: staraŭsia zaručycca padtrymkaj Turcyi i Francyi, vystupaŭ aŭtaram publikacyj, dzie abhruntoŭvaŭ prava ŭkraincaŭ na ŭłasnuju dziaržavu.

BiełaPAN

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj
ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru
«Našaj Nivy» ŭ TH