Błukajem pa śviecie čałavieka z demiencyjaj: na vialiki ekran vyjšaŭ film «Baćka» — naminant na šeść «Oskaraŭ»
U 80-hadovaha łondanskaha arystakrata Entani prahresiruje demiencyja, i my možam u hetym dziŭnym stanie, prahałach pamiaci, pierabolšanych strachach i padazreńniach pabadziacca. Dakładniej navat, pabłukać i, mahčyma, nie vybłukać. U prakat vyjšła karcina Fłaryjana Zelera «Baćka», naminavanaja na «Oskar» u šaści katehoryjach, u tym liku «Najlepšy film». Jaje možna ŭspryniać jak aryhinalny psichałahičny tryler, nastolki realnaść u stužcy množycca i pałochaje niesupadzieńniami. Ale ŭ toj ža čas heta čullivaja, zamiłavalnaja, horkaja drama pra toje, jak niezvarotnaść umiešvajecca ŭ stasunki baćki i dački.
Vykanalniki dvuch asnoŭnych rolaŭ taksama pretendujuć na statuetki — kaniečnie ž, nadzvyčajny ŭ hetym siužecie Entani Chopkins, a taksama Alivija Kołman, što syhrała jaho dačku. Premiju moža atrymać i Fłaryjan Zeler, praŭda, nie ŭ jakaści režysiora, a ŭ bolš dla siabie zvyčajnaj scenarnaj spravie.
U Zelera, francuzskaha dramaturha, piśmieńnika i scenarysta, «Baćka» spačatku paŭstaŭ jak teatralnaja pjesa — jana atrymała šerah uvasableńniaŭ, adznak i premij u Francyi, Vialikabrytanii i ZŠA, a ŭ vyniku była adaptavanaja pad vialiki ekran.
Adaptacyjaj zaniaŭsia sam aŭtar, jon ža staŭ režysioram filma i takim čynam debiutavaŭ u vialikim kino. Ułasna za «najlepšy adaptavany scenaryj» Zeler i naminavany na «Oskar». Debiut francuza ŭžo vyhladaje nadzvyčaj paśpiachovym: zorny akciorski duet, premjera na kinafiestyvali «Sandens» i šerah naminacyj na «Oskar» — karaciej, nie aby-što.
Usio pačynajecca z taho, što En prybiahaje ŭ šykoŭnuju, stylovuju, prastornuju łondanskuju kvateru da baćki, kab razabracca, čamu jon prahnaŭ čarhovuju siadziełku. I tut ža paviedamlaje pra svoj chutki pierajezd u Paryž, a heta značyć, treba niejak razabracca ź jaho dalejšym sposabam žyć biez štodzionnaj dapamohi dački.
I heta chiba samy «śviadomy» epizod filma i dla piersanažaŭ, i dla hledačoŭ, bo jašče možna padumać, što my majem spravu prosta sa svarlivym dziadulem, jaki choča ŭvahi. Ale paśla ŭsio lacić u prorvu, supiarečyć adno adnamu i pieraŭtvarajecca ŭ łabirynt kavarnaj, ale kiniematahrafična zachaplalnaj, prynamsi ŭ hetym vypadku, chvaroby. I toj epizod užo zhadvajecca pieršymi «zvanočkami»: zhublenym hadzińnikam, pytańniem pra siastru En i miłaj dziciačaj kapryznaściu.
Raptam u kvatery Entani — piersanaža zavuć jak i akciora, — akazvajecca nieznajomy mužčyna, i, što dziŭna, jon adčuvaje siabie jak doma. Potym hałoŭnaha hieroja ahałomšvajuć tym, što heta nie jaho kvatera. Potym prychodzić dačka, ale vyhladaje jana tak, byccam nie dačka. Potym byłaja En viartajecca. Potym pobač ź joj akazvajecca taki ž nachabny, ale inšaha vyhladu mužčyna. To ŭ jaje jość muž, to jana raźviałasia ź im dziesiać hadoŭ tamu.
Paśladoŭnaść padziej parušajecca, piersanažy błytajucca, my to skačam upierad, to viartajemsia nazad, to paŭtarajem adno i toje ž. A Entani ŭ hetym raskidanym paźle ŭvieś čas adkryvaje niejkuju novuju realnaść i daźbiraje detali — albo sa znaročystaj bravadaj, albo z vačyma pa piać kapiejek ad taho, što siońniašni śviet tatalna nie supadaje z tym, jakim jon byŭ učora.
Na niešta bazavaje — maŭlaŭ, voś jon žyvie ŭ svajoj kvatery i dačka niejkim čynam žyvie ź im — Entani ledź nie kožny raz prychodzicca naroščvać novyja fakty pra ŭłasnaje žyćcio i časam jany adzin adnamu supiarečać.
Amal usio ŭ filmie — niekatoraja jaho častka addadziena dačce — my bačym z punktu hledžańnia Entani, ułasna za košt hetaha karcina i zachoŭvaje svaju chitravyrablenuju formu.
A kab jaje i śviet hałoŭnaha hieroja niejak abaznačyć, tut časta źjaŭlajecca mietafara zhublenaha naručnaha hadzińnika: baćka ŭvieś čas chavaje jaho ŭ svaich tajnikach i zabyvaje, a značyć, hublaje i sam čas, jaki sapraŭdy ihraje ŭ filmie ŭ dosyć zakavyrystyja hulni.
Asobnaj režysiorskaj znachodkaj, jakaja hałoŭnym čynam demanstruje śviadomaść Entani i błytaje hledača, tut stanovicca źmiena i adnačasovaja niaźmiena interjeraŭ. Dziejańnie filma razvaročvajecca ŭ troch roznych miescach pražyvańnia, ale ŭsie jany albo pieraklikajucca, albo paprostu źlivajucca adno z adnym. I tolki niekatoryja namioki, niesupadzieńni, bliki padkazvajuć nam, što niešta tut niačysta i što my niejkim čynam niekudy pieraskočyli, niešta prapuścili, prajšli praź niejki niabačny partał. Zrešty, i sam Entani čas ad času zaŭvažaje niedakładnaści, ale tolki ŭ drobiaziach — maštabnyja źmieny ŭ navakolli časta nie źmianiajuć jaho ŭpeŭnienaści ŭ tym, što jon pa-raniejšamu žyvie ŭ svajoj kvatery.
Chopkins u hetaj karcinie — nadzvyčajny, raznastajny i kranalny. U 83 hady, kali ŭžo zdavałasia, što jaho hałoŭnymi tryumfami źjaŭlajucca roliki ŭ tvitary, jon dadaŭ u svaju filmahrafiju jašče adnu vyznačalnuju rolu. Darečy, tvitar akciora pakazvaje, što, u adroźnieńnie ad svajho piersanaža ŭ «Baćku», Chopkins jašče oho-ho.
A sumnaja, tryvožnaja, ale ciopłaja i ŭśmiešlivaja En u vykanańni Alivii Kołman, choć i adciahvaje na siabie niašmat uvahi, tym nie mienš paśpiavaje abaznačyć asabistaje hora, u jakim sprabuje zmahacca ź niezvarotnaściu, a taja jaje, kaniešnie, pieramahaje.
U vyniku my chodzim-brodzim pa tym «trylerskim» uvasableńni filma, źbirajem detali pazła, raźbirajemsia ŭ niedamoŭkach — i składvajem usio ŭ adno ŭ paprostu ŭzrušalnym apafieozie. U im Entani raptam adčuvaje siabie vielmi adzinokim i abaznačaje ščymlivuju dramu, što pierakryvaje saboj u «Baćku» ŭsio astatniaje.
Film budzie pakazvacca na vialikim ekranie da 12 maja. Pieramožcy premii «Oskar» stanuć viadomyja ŭ noč z 25 na 26 krasavika.
Čytajcie taksama:
Halivudskaje karejskaje kino: na vialiki ekran vyjšaŭ pretendent na šeść «Oskaraŭ»
Viestern, dzie ziamlu nie asvojvajuć, a kidajuć. Recenzija na «Ziamlu kačeŭnikaŭ», što ŭžo ličycca favarytam «Oskara»
«Krot» u domie sastarełych, łakdaŭn va Uchani, padziemny špital u Siryi: piać dakumientalnych pretendentaŭ na «Oskar» pakažuć u Minsku
