Daškievič, Maračkin i Padhoł stvaryli instalacyju «Anioły ŭ Kurapatach». Jak vam? FOTY
Fiłosaf i piśmieńnik Uładzimir Padhoł prydumaŭ skulpturny prajekt «Anioły ŭ Kurapatach». Ahulnym kiravańniem prajekta zajmaŭsia mastak Alaksiej Maračkin, a dapamahaŭ pracesu hramadski lidar Źmicier Daškievič. «Naša Niva» zavitała ŭ hości da fiłosafa, kab pahladzieć na novyja skulptury.
«Hety skulpturny prajekt zadumvaŭsia jak simvał mirnaha žyćcia. Pracu nad im ja pačaŭ vosieńniu, ale hałoŭnaje było zroblena padčas samaizalacyi», — tłumačyć Uładzimir Padhoł.
Instalacyju składajuć try anioły: hałoŭny Kurapacki i jaho dva «asistenty». Admietnyja detali, jakija vyłučajuć Kurapackaha anioła pobač ź jaho «asistentami», vidavočnyja, upeŭnivaje Uładzimir. Nad nimbam Kurapackaha anioła — hilzy, na hałavie — pakinutyja kulami adtuliny, sami ž kuli niby laciać nad hałavoj anioła.
«Moj susied pa padjeździe Viačasłaŭ Jazierski — vielmi rukasty chłopiec, — raspavioŭ Uładzimir. — Ja chacieŭ hetyja kuli zasunuć u dzirki, a jon kaža: «Nie, davaj mnie drot: zrobim, kab jany niby lacieli nad hałavoj anioła ŭ hetyja dzirki.
Jašče Maračkin mnie kazaŭ niejak, što było b dobra, kab nimb śviaciŭsia. Ja znoŭ zaprasiŭ svajho talenavitaha susieda, a jon i adkazaŭ: «Biez prablem, budzie ŭ ciabie nimb śviacicca!» I zrabiŭ. I vyhladaje tak šykoŭna, što ja navat dumaju, što ŭ Rasii jość jajki Fabierže, a ŭ Biełarusi ciapier jość anioły Padhoła!»
Hałoŭnaja skulptura staić na ciomnaj padstaŭcy ź bliskučymi detalami na joj — heta, pa zadumcy Maračkina, «nie ziamla, a pierakulenaje nieba z zoračkami ŭ im». Vakoł pastamienta stajać siem draŭlanych kryžoŭ, jakija zrabiŭ Źmicier Daškievič. Jany simvalizujuć tyja 70 kryžoŭ, jakija letaś padčas kryžałomu vyvieźli laśničyja. Pasiarod nieba z zoračkami — draŭlanaja łava, jakuju taksama zrabiŭ Daškievič:
«Heta kopija «łavy Biła Klintana», jakuju razburyli vandały, — tłumačyć Padhoł. — Kali Daškievič prynios svaju kopiju, mnie Maračkin adrazu skazaŭ: «Laci ŭ Kurapaty i na miescy łavy Klintana nabiary drobnieńkich kavałkaŭ z hetaj łavy. I voś jany ciapier i na našaj łavie jość — tamu ŭ nas sapraŭdnaja łava Klintana!»
Kryły aniołaŭ Padhoł z majstrami, Mikołam Krukom i Hienadziem Rabiekam, vyrazali śpiecyjalna. Na samich kryłach naklejenyja pabityja jełačnyja cacki. A raźviešanyja na kryłach hadzińniki simvalizujuć «spynieny čas». Mienavita hetaj źjavie — «Miescu spynienaha času» — pryśviečany apovied piśmieńnika z ramana «Kula dla prezidenta» i stvorany muziej u rodavaj vioscy Karanišacy.
«Moj apovied pra mužyka-žarnasieka, jaki žyŭ 500 hadoŭ tamu ŭ vioscy Karanišacy. Adnojčy mužyk zaŭvažyŭ, što ŭ jaho źnikajuć zroblenyja im žorny. Tady da mužyka pryjšoŭ anioł i skazaŭ: «Ty nie chvalujsia — heta my źbirajem tvaje žorny i zanosim u Bohaŭ kvietnik, tamu što pa načach hetyja žorny sapraŭdy pieraŭtvarajucca ŭ kvietki. A Boha heta ciešyć». Anioł taksama pieradaŭ mužyku, što jaho zaprašaje da siabie Boh, — raskazvaje piśmieńnik.
— Ale jak ža hetamu mužyku trapić da Boha, kali adziny sposab ź im sustrecca — pamierci? I voś ja prydumaŭ inakš. Pa maim apoviedzie, kali Boh zachoča, anioły mohuć spynić čas, i ŭ hety momant čałaviek moža trapić da Boha, viarnucca i być žyvym. Tamu i «Miesca spynienaha času».
Kryžyki na čornaj tkaninie Uładzimir Padhoł pazyčyŭ u žanočaj sumačcy.
U maim muziei bolš za 20 aniołaŭ roznaj formy i vyhladu. Kali rabiŭ Kurapackaha anioła, maja žonka mnie skazała: «Ty svaich aniołaŭ bolš lubiš, čym mianie, tamu z taboj ja žyć nie budu!» I my raźvialisia.
Usie maje anioły — anioły spynienaha času. Hadzińniki, jakija ja raźviešvaju na aniołach, mnie dorać z usiaho śvietu. Kaliści i sam nabyvaju, kaniečnie. Adnojčy za litr viski na Ždanovičach nabyŭ ažno 30 hadzińnikaŭ!»
Dorać piśmieńniku i staryja lustry i lampy, jakija jon pieraŭtvaraje ŭ tyja samyja kvietki, jakija «ciešać Boha», i šmatlikija kaljany, ź jakich aŭtar robić «domiki dla aniolčykaŭ» — tak zvany Łos-Andželes. I, kaniečnie, u «Miescy spynienaha času» jość i žorny taho samaha žarnasieka.
«U Karanišacach u mianie bolš za 100 žornaŭ. U mianie ž pastajannyja ekskursii — u asnoŭnym heta dypłamaty z Rasii, Amieryki, Čechii, Izraila. I navat z hetymi ambasadarami my jeździli pa vioskach i źbirali žorny dla majho muzieja na pasolskich mašynach, ujaŭlajecie?»
Padhoł kaža, što nie pretenduje na źmiaščeńnie jaho aniołaŭ u samich Kurapatach. Svoj prajekt Uładzimir taksama płanuje zavieźci ŭ muziej:
«U mianie niama samalubstva, hetych aniołaŭ my pakazvajem dla abmierkavańnia. Ja chaču, kab u Kurapatach źmiaščalisia mastackija pracy samych talenavitych majstroŭ z usiaho śvietu. I, kaniečnie, tam musiać być anioły. Chaj jany buduć nie maje, heta musiać być vysokamastackija tvory.
Kali hramadstva prymie našuju ideju — dobra, nie prymie — taksama dobra. My tolki pryncyp pakazvajem. Potym, naprykład, pa našym makiecie možna zrabić 10-mietrovaha anioła ci jašče niejkaha.
Ja nie pretenduju, kab naš anioł stajaŭ u Kurapatach, ale chaču, kab byŭ konkurs, hramadskaje abmierkavańnie. A moj anioł chaj budzie pieršym prajektam».
