Urad Litvy: Nadpisy na mahiłach paŭstancaŭ 1863 hoda buduć i pa-biełarusku
«Imiony kiraŭnikoŭ i ŭdzielnikaŭ paŭstańnia [na ich mahiłach paśla pierapachavańnia], jak miarkujecca, buduć zapisany na litoŭskaj, polskaj i biełaruskaj movach», — havorycca ŭ liście pieršaha namieśnika kanclera ŭrada Litvy Dejvidasa Matulonisa.
Urad Litvy adkazaŭ na zvarot bolš jak 500 dziejačoŭ hramadstva i kultury Biełarusi z hetaj nahody. Adkaz pryjšoŭ hałoŭnamu redaktaru časopisa «Naša historyja» Andreju Dyńko, kaardynataru zboru podpisaŭ pad zvarotam biełaruskaj hramadskaści.
«Dziakujem Vam za cikavaść i kłopat pra los pareštkaŭ kiraŭnikoŭ i ŭdzielnikaŭ Paŭstańnia 1863—1864 hadoŭ, znojdzienych u Vilenskim zamku na hary Hiedymina, — havorycca ŭ adkazie namieśnika kanclera. — Kiraŭnikoŭ i ŭdzielnikaŭ Paŭstańnia sumlenna i hodna pierapachavajuć u centralnaj kaplicy mohiłak Rosy ŭ Vilni. Uračystuju cyrymoniju płanujecca arhanizavać u 2019 hodzie», — paviedamlajecca ŭ liście.
Ciapier vilenskija architektary raspracoŭvajuć kancepcyi dyzajnu kaplicy. «Imiony kiraŭnikoŭ i ŭdzielnikaŭ paŭstańnia, jak miarkujecca, buduć zapisany na litoŭskaj, polskaj i biełaruskaj movach», — havorycca ŭ liście litoŭskaha čynoŭnika.
Na hary Hiedymina znajšli pareštki 20-ci z 21-ho pakaranych paŭstancaŭ. Pareštki Kastusia Kalinoŭskaha identyfikavanyja z peŭnaściu na 95%.
Paŭstańnie 1863—64 hadoŭ mieła nacyjanalna-vyzvolny i sacyjalny charaktar. Kiraŭnik paŭstańnia ŭ Biełarusi, charyzmatyčny Kanstancin Kalinoŭski ŭpieršyniu ŭ najnoŭšaj historyi staŭ vykarystoŭvać biełaruskuju movu ŭ svajoj revalucyjnaj ahitacyi. Kali ŭdzielniki raniejšych paŭstańniaŭ zmahalisia za adnaŭleńnie Rečy Paspalitaj u starym jaje razumieńni, Kalinoŭski padyšoŭ da farmulavańnia biełaruskich nacyjanalnych intaresaŭ i zadač. Parolem paŭstancam byli słovy: «Kaho lubiš?» — «Lublu Biełaruś!» — «To ŭzajemna!»
Čytajcie taksama:
Jak rasijskija sałdaty pachavali Kastusia Kalinoŭskaha: ruki źviazanyja za śpinaj, cieła zasypanaje vapnaj FOTY
Historyk papunktava razabraŭ artykuł Minadukacyi pra Kalinoŭskaha: «Starannaja falsifikacyja, jakaja raźbivajecca «Listami z-pad šybienicy»
Zahadka baćki Kalinoŭskaha
500 dziejačaŭ hramadstva i kultury Biełarusi źviarnulisia da Dali Hrybaŭskajcie
