«Pajšoŭ nočču siekčy drovy, a adsiek palec»: homielski chirurh raskazaŭ, čamu daktary i pacyjenty časam nie čujuć adzin adnaho
Vykładčyk kafiedry vajennaj i ekstremalnaj miedycyny Homielskaha miedycynskaha ŭniviersiteta Aleh Dochaŭ raskazaŭ «Našaj Nivie» pra kurjoznyja vypadki z praktyki i adkazaŭ na paproki ludziej, jakija vinavaciać daktaroŭ u abyjakavaści.
Z chirurham my parazmaŭlali ŭ ramkach vystavy BRSM «100 idej dla Biełarusi».
Padpałkoŭnik, chirurh Aleh Dochaŭ
Aleh Dochaŭ śpiecyjalizujecca na vajennych traŭmach i atrymanych u pobycie kalectvach, kali patrabujecca nieadkładnaje ŭmiašalnictva.
Doktar kaža, što vialikuju dolu traŭmaŭ składajuć nastupstvy čałaviečaha hłupstva — svajho ci čužoha.
«Bolšaja častka pobytavych traŭmaŭ — heta kali niechta niešta niedarabiŭ, kinuŭ, a druhi pakalečyŭsia: dzieści niešta vykapali i nie abharadzili, nakidali doški z zabitymi ćvikami, cehłu raskidali. Ale časam ludzi spačatku achviarujuć łohikaj, a heta ŭžo ciahnie za saboj achviarnaść inšymi, fizičnymi častkami.
Naprykład, ź niadaŭniaha: mužyk vyrašyŭ nočču pajści nasiekčy drovaŭ. Kaniečnie, papiarednie trochi «pryniaŭšy». Nu i adsiečany palec — jak vynik. I nam jaho nie ŭdałosia zachavać, bo čas, jaki prajšoŭ paśla traŭmy, i jaje charaktar majuć značeńnie — niedzie možna vyratavać orhan, niedzie — nie. I ŭ takich voś vypadkach aburaje, što čałaviek ličyć vinavatymi daktaroŭ, a nie siabie», — skazaŭ Dochaŭ i adznačyŭ, što časam pacyjenty aburajucca abhruntavana.
«Prablema ŭzajemaadnosinaŭ miedykaŭ i pacyjentaŭ vielmi vostraja, nasamreč. Možna padumać, ja, jak doktar, mušu kinucca abaraniać usich svaich kaleh sa słovami, što ŭsie paproki: maŭlaŭ, «niedalačyli» — chłuśnia, a my — vydatnyja ludzi. Ale majo mierkavańnie, što prablema i z taho i ź inšaha boku.
Patłumaču: nie zaŭsiody jość mahčymaść u doktara ciaham tych troch chvilin pryjomu danieści da pacyjenta važnaść situacyi. Byvaje, čałaviek nie razumieje, što jahony stan niebiaśpiečny.
Jamu za try chviliny kažuć: «Vam treba zrabić ahulnyja analizy, bijachimiju, a potym naviedać, skažam, endakrynołaha. Čałaviek pahladzieŭ, padumaŭ: «Aj, zrablu zaŭtra», a potym zabyvaje. A kali chvaroba źbivaje jaho z noh, to jon kryčyć, što doktar jaho niedahledzieŭ, nie dyjahnastavaŭ.
Kab toj doktar adnu chvilinu bolej pryśviaciŭ čałavieku i patłumačyŭ, što treba pastavicca da jahonych paradaŭ surjozna, bo, kali nie zrabić hetaha ciapier, bo praz paŭhady mohuć być surjoznyja prablemy, to chvaroba b nie abvastryłasia.
Tut patrebny dyjałoh. I ja razumieju tut babulu, jakaja razhubiłasia ŭ paliklinicy, niedačuła, kudy iści: u jaki kabiniet i na jaki pavierch. Treba prysłuchoŭvacca adzin da adnaho, ja dumaju. Ale znoŭ ža — byvajuć roznyja vypadki», — skazaŭ chirurh.
«Jakija traŭmy najbolš charakternyja dla biełaruskich sałdat?», — spytali my. «Heta ŭnutranaja infarmacyja, ja nie budu jaje raskryvać, ale mahu skazać, što pryčynnaść traŭmaŭ u vojsku amal identyčnaja «hramadziancy», — adkazaŭ Dochaŭ.
«Padsumoŭvajučy ŭsie vypadki, ź jakimi ja sutykaŭsia, mahu skazać, što treba być uvažlivym i, taksama važna, kab ludziam raptam nie zdavałasia, što ŭ ich adkrylisia doktarskija zdolnaści.
Patłumaču: siońnia va ŭsich jość internet. U čałavieka niešta zabaleła, jon palez u sietku, uvioŭ svaje simptomy — a tam rak, kaniečnie ž, ci jašče što surjoznaje. I jon davaj lačycca — vyrašaje, naprykład, što jamu treba ŭnutryviennyja injekcyi analhina. Dalej jon hladzić videaŭrok na Jutubie… Nu i dobra, kali chtości jość u hety momant u kvatery i vyklikaje chutkuju. A doktar bačyć zality kryvioj pakoj i čałavieka biez prytomnaści, bo ŭ jaho, akazvajecca, jašče i strach kryvi. Tamu ja kažu — słuchajcie siabie i doktara.
U nas dobryja daktary. Miarkujučy navat pa maich studentach — u nas takija konkursy, što pa ahulnym uzroŭni intelektu, moža, my i napieradzie».
***
Na konkursie BRSM «100 idej dla Biełarusi» Aleh Dochaŭ pradstaviŭ svaju raspracoŭku — trenažor dla adpracoŭki ŭnutryviennych injekcyj i zaboru kryvi. Heta takaja śpiecyjalnaja nakładka, jakaja simuluje čałaviečuju skuru, a pad joj, u śpiecyjalnych «sasudach», cyrkuluje štučnaja kroŭ. Taki trenažor spraščaje navučańnie studentaŭ, bo tradycyjna jany trenirujucca ci na dobraachvotnikach, ci na žyviołach.
