Andrej Dyńko: Ja šakavany reakcyjaj na artykuł «Dzie žyvuć i pracujuć dzieci apazicyjanieraŭ»
Pa-pieršaje, ja šakavany reakcyjaj na artykuł Arcioma Harbaceviča «Dzie žyvuć i pracujuć dzieci apazicyjanieraŭ». Kab «Našaj Nivie» pahražali za heta — takoha ja nie čakaŭ.
Za apošni hod NN pahražali za našy publikacyi adzin z členaŭ łukašenkaŭskaha «palitbiuro», paśla — čynoŭnik Ministerstva kultury i jašče sieksot ź Imchakłuba. Ale kab apazicyjanier?
Pa-druhoje, ja ž sam, pa kałdyrnaj kłasifikacyi, «apazicyjanier».
Ja redaktar niezaležnaha partała. I nie vyklučana, što mianie abo maich dziaciej niekali vycisnuć z krainy ŭ emihracyju — chto viedaje.
Pa-treciaje, ja ŭdziačny Juryju Drakachrustu, jaki napisaŭ: «Mnie zdajecca, što pafas artykuła ŭ NN taki statystyčny.
Aŭtar nie asudžaje nikoha asabista. Jon pra vynik, pra toje, što kali dzieci ładnaj častki apazycyi vučacca i žyvuć za miažoj, to heta minus joj u vačach narodu i ŭ sensie palityčnaj pierśpiektyvy».
Pa-čaćviortaje, sama-indaktrynacyja niekatorych ludziej adarvała ad realnaści.
Realnaść takaja, što Biełaruś pamianiałasia proci 70-ch i navat 90-ch. Dzieci «apazicyjanieraŭ» i sami «apazicyjaniery» (prabačcie za kałdyrnyja vyrazy) na siońnia ŭ Minsku mohuć spakojna pracavać, rabić biznes i zajmacca mastactvam (artykuł, darečy, toje pakazvaje na kankretnych prykładach). Heta nie tatalitarnaja kraina, u Minsku na pryvatny siektar prypadaje 70% ad VUP, zirnicie na pradpryjemstvy Daškieviča i Šyłaŭ i dziejnaść Śviatłany Aleksijevič.
Pa-piataje, choć artykuł byŭ nie pra toje, ale, raz dyskusii ŭ fejsbuku na toje vyjšli, skarystajusia nahodaj i jasna sfarmuluju svaju pazicyju pa Prahramie Kalinoŭskaha.
Paduška biaśpieki dla represavanych — vielikadušnaść Polščy, za jakuju nielha nie być udziačnymi. I arhanizatary prahramy ź biełaruskaha boku sumlenna rabili svaju pracu.
Ale stvoranaja ŭ ramkach prahramy mahčymaść dla dziaciej funkcyjanieraŭ apazicyi jechać na «Kalinu» prosta tamu, što jany dzieci funkcyjanieraŭ (farmalna — dzieci tych, chto zaznaŭ pieraśled), i nie daje efiektu dla baraćby za hramadzianskija i nacyjanalnyja pravy, i niespraviadlivaja. Hetaje ž adnosicca i da dziaciej ź Biełaruskaha Liceja.
Najaŭnaść takich łaziejek dyskredytavała samu ideju Prahramy Kalinoŭskaha. Byli hady, kali ŭ Biełarusi nie było nivodnaha vyklučanaha «za palityku» studenta i, tym nie mienš, dziasiatki kalinoŭcaŭ vypraŭlalisia nad Visłu. Takaja «Kalina» — heta ŭžo prosta kanał emihracyi. Heta supiarečyć pryncypam, niespraviadliva i nie prynosić karyści ni dla krainy, ni dla nacyi, ni dla samich hetych pacanoŭ i dziaŭčat (mnohija ź ich prosta niedavučvalisia ŭ čužym moŭnym i kulturnym asiarodździ).
Talenavityja ź ich liku i sami prabilisia b u śfieru, dzie ŭ ich talent (ja viedaju, naprykład, vydatnaha ekanamista Jaŭhiena Hrynieviča — taki intelekt nie moža nie prabicca). Nienaturalny adbor tolki zaminaje hetamu.
Z tych, chto źjechaŭ ź Biełarusi ŭ 17 hadoŭ i astalavaŭsia za miažoj, viernucca - jak by ni razhortvałasia historyja - adzinki. Tak nie tolki ź biełarusami, tak z usimi nacyjami. Zirnicie na paślavajennuju emihracyju: ich było minimum 200 tysiač čałaviek, a ź ich unukaŭ siońnia biełarusami siabie ličać dva dziasiatki. Dzieci emihrantaŭ užo nie buduć havaryć pa-biełarusku i navat nie buduć siabie ličyć biełarusami. Masavaja emihracyja - drama, jakaja asłablaje krainy i nacyi na doŭhija hady.
Ludzi naturalnym čynam buduć jechać tudy, dzie im budzie praca — z «Kalinaj» ci biez. Miežy ciapier adkrytyja, pracoŭnyja rynki adkrytyja, heta ŭžo nie toj śviet, dzie ludzi nikoli nie adjazdžali dalej za 15 kiłamietraŭ ad rodnaj vioski.
Supracoŭniki Svaboda.org navat vyrabili pryhožy postar sa Skarynam «Tak, ja emihravaŭ i nie viarnuŭsia. I što?»
A Mikałaj Chalezin pryhoža napisaŭ: «V sovriemiennom mirie, čaŝie vsieho kontiekst smieny miesta žitielstva nie imiejet pod soboj rovnym sčietom nikakoj političieskoj podopleki. Kak praviło, eto razhovor o profieśsionalnoj vostriebovannosti. I dla civilizovannoj strany eto voobŝie nie postanovka voprosa: jechať tuda, hdie łučšie. V sovriemiennom mirie jechať nužno tuda, hdie ty možieš byť vostriebovannym, zarabatyvať dieńhi na sodieržanije siemji i imieť pierśpiektivy na profieśsionalnom popriŝie. V protivnom słučaje, ty budieš nieudačnikom v lubom obŝiestvie — choť v biednom, choť v bohatom».
Ni z płakatam svabodaŭcaŭ, ni z nazirańniami Chalezina nie paspračaješsia. Azaranka hulaje va ŭsim śviecie, heta nie zaminaje joj zastavacca biełaruskaj. Ihar Machaniok paśla Huhła pracuje na Fejsbuk, i zastajecca žycharom biełaruskaha śvietu. Jury Mielničak pracuje za miažoj, a tracić hrošy na dabračynnaść u Biełarusi. Ja i sam achvotna viadu praktyčnyja zaniatki pa anłajn-žurnalistycy ŭ lubych krainach, kudy mianie zaprašajuć (zaprašajcie!). Ale biznes i mastactva — heta adno. A baraćba za hramadzianskija pravy — inšaje. Artykuł NN byŭ nie ab «prafiesijnaj zapatrabavanaści», jon ab tych ludziach, što prapanavali siabie ŭ lidary zmahańnia za hramadzianskija pravy — pravy i histaryčnuju spraviadlivaść, jakaja biełarusami moža być zdabytaja tolki tut.
Kab mianie nie abvinavacili ŭ pafasie, ja paŭtaru: nie vyklučana, što mianie abo maich dziaciej niekali vycisnuć z krainy ŭ emihracyju — chto viedaje. Ad hetaha z majoj prafiesijaj i žyćciovym vybaram nie zarakajucca.
* * *
Miežy ciapier adkrytyja, pracoŭnyja rynki adkrytyja. Ludzi pieraciakajuć z krainy ŭ krainu, heta naturalna, i nichto hetaha nie admienić.
Biełaruskaj dziaržavie treba mieć heta na ŭvazie i dumać pra svaje intaresy pry hetym. Biełarusi — krainie, dziaržavie i nacyi — vyhadna, kab vyjazdžała čym mienš, a čym bolš ludziej zastavałasia i pryjazdžała (pryčym raźvityja, bahaciejšyja krainy buduć rabić usio, kab mazhi pieraciakali ź biadniejšych krain u ichnyja).
I trochi asabistaha. Mnie sumna budzie, kali maje dzieci rašać vyjechać. Ale ničoha nie zrobiš: ja ich nie spyniu, kali jany znojduć kachańnie ci pracu ŭ inšaj krainie. Tolki mnie ad hetaha budzie smutna. Ja chacieŭ by, kab jany stali ščaślivyja tut i ciapier.
