«U ściahach našych mnoha śviatła». Stahodździe Janki Bryla
Kałaž Natalli Harčyčka, padabayki.na.by.
4 žniŭnia spaŭniajecca sto hadoŭ z dnia naradžeńnia narodnaha piśmieńnika Biełarusi Janki Bryla.
Ivan Antonavič Bryl naradziŭsia 4 žniŭnia 1917 hoda ŭ Adesie, kudy jahonuju siamju zakinuła vichura Pieršaj suśvietnaj. Karaniami jon byŭ z-pad Mira, kudy viarnułasia siamja, dzie jon i vyras. Słužyŭ u marskoj piachocie, pačaŭ vajnu ŭ vieraśni 1939 ad Viesterplate. U 1941 uciok z pałonu, spačatku chavaŭsia, a paśla partyzaniŭ u rodnych miaścinach.
Jon pamior u 2006, pachavany na mohiłkach u Kałodziščach.
Byŭ majstram minijaciury. Voś adna ź ich, napisanaja ŭ 1999 hodzie.
* * *
Soniečna. U ściahach našych mnoha śviatła. Mnostva ludziej, jakija viedajuć, što da čaho. Z cyničnaj dyktaturaj, z avanturnymi «sajuzami», ź niebiaśpiekaj vialikaj, ci nie apošniaj vajny, z pakutami i śmierciami, imia jakim čarnobylskija… Kali mianie z kałony zaŭvažyli, pryjazna zamachali rukami, zaŭśmichalisia, kinuli «žyvie Biełaruś!» — hołas moj u adkaz ślozna ŭzdryhnuŭ… Tak było ŭčora. A siońnia ŭrańni, tolki pračnuŭsia, adrazu padumałasia: kolki ŭ hetym maim uzrušeńni svajho, asabistaha, a kolki ahulnahramadskaha? Nu, a jak heta treba i ci treba dzialić? Radasna, patrebna mnie adčuvańnie prynaležnaści da narodnaha, pryjemna ad pašany ludziej, jakich ja i sam pavažaju. Dobra było taksama prysieści na schodkach šyroznaha hanka Pałaca sportu, pobač ź nieznajomym mužčynam, u ruce jakoha starčma stajaŭ vysoka i śvietła naš bieła-čyrvona-bieły, a z hutarki nieŭzabavie vyjaviłasia, što heta rabočy, užo na piensii, što ŭ jaho taksama nohi balać, choć jon i maładziejšy až na siamnaccać hadoŭ. Mitynhu, jaki byŭ padrychtavany, nie adbyłosia, bo ŭłady pradumana aryštavali mašynu z hukaŭzmacnialnaj aparaturaj, a avałodać uvahaj šmattysiačnaj hramady pry dapamozie ručnoha rupara było niemahčyma. Ale śviata adbyłosia. Toe, što ahulnaje i što ŭ kožnym. Malitvienny nastroj dušy: daj Boh vyžyć, kab bieź ślazy ŭ dušy skazać, što Jana, Biełaruś, žyvie.
1999
