Aleh Daškievič. Sustreniemsia na barykadach…
Ja sustreŭ jaho vypadkova. Pryvitalisia, uśmichnulisia, abnialisia.
U 1990-ja my razam treniravalisia, jeździli na spabornictvy, abmiarkoŭvali roznyja padziei, jakich na toj čas było vałam. Jon byŭ viasiołym i nieardynarnym chłopcam, dobrym baksioram, uvachodziŭ u zbornuju i zaŭziata lubiŭ kino. Ja navat dałučyŭ jaho da kaskadziorskaj hrupy, jakuju stvaryŭ u toj čas pry Biełaruśfilmie. Jon z zachapleńniem hladzieŭ epizody filmaŭ, dzie my brali ŭdzieł. My siabravali.
Paśla čas raźvioŭ nas i praź niejki peryjad naśpieŭ moj čarod hladzieć kino ź jaho ŭdziełam. Prahladajučy chroniku Płoščy 2006, ja ŭbačyŭ jaho ŭ plamistaj formie ź bizunom ŭ rukach na začystkach u časie prezydenckich vybaraŭ.
– Jakoha ražna ty tam robiš? – spytaŭsia ja, kali vypadkova sustreŭ čarhovy raz. – Tam ža tak sumna.
– Tak skłałasia, – adkazaŭ jon adnaskładova. Było vidać, što razmova na hetuju temu jamu nia duža pryjemnaja.
Druhi raz našaja sustreča adbyłasia ŭvosień 2010-ha na Niamizie. Nabližalisia čarhovyja vybary. Na hety raz jon pieršy kranuŭ temu:
– Nu što tvaja apazycyja?
– Hadujecca, – adkazaŭ ja. – Moža chočaš dałučycca?
– Nie, – uśmichnuŭsia jon.
– Čamu? – uśmichnuŭsia i ja.
– Kali karotka, nia maju viery ŭ jaje.
– Łuku, značyć, vieryš bolej, – pravakavaŭ ja.
– Nie, viadoma, ale systema pracuje.
Dalej razmova pierajšła na inšyja, bolš viasiołyja temy. My vypili pa 50, paśla jašče pa 50. Pry rasstańni ja, paśmichnuŭšysia, skazaŭ: nu što, nastupnaha razu sustreniemsia na barykadach?! Majučy na ŭvazie 19 śniežnia 2010-ha.
Nia viedaju, ci zdahadvaŭsia jon, ci dakładna viedaŭ, što adbudziecca praz paŭtara miesiaca, ale niejak vielmi ščyra, ažno mianie praniało hetaj ščyraściu, prahavaryŭ: Aležka, nie chadzi ty na barykady. Prašu ciabie, nie chadzi.
– A što budzieš rabić, kali tam nos da nosu sutykniemsia? – nastojvaŭ ja.
Tryvała paŭza.
– Dniami zhadvaŭ, jak my na Biełaruśfilmie zažyhali. Fajny byŭ čas, cikavy, viasioły, – pieraharnuŭ jon temu.
19 śniežnia siarod tłumu j hvałtu na placy Niezaležnaści nam paščaściła nie sustrecca. Sustrelisia značna paźniej na niejkim turniry pa adzinaborstvach u Pałacy Sportu.
– Zdarova, beneefaviec! Usio suprać režymu zmahajeśsia? – śmiejučysia, ciahnuŭ jon ruku dla vitańnia. Niepadalok stajała hrupa maładych ludziej z pryčoskaj pad 0.
– Zdarova, tanton-makut! A ty ŭsio sa svaimi hałavarezami narod łupasiš? – hučna adkazaŭ ja, taksama śmiejučysia. Kamanda z pryčoskaj pad 0 i navakolnyja hledačy mižvoli azirnulisia da nas. Jon sumieŭsia, pačyrvanieŭ i, padyšoŭšy bližej, dadaŭ: Nu što ty, tut maje bajcy…
My troški pahavaryli pra turnir, zhadali našaha trenera-niabožčyka, znajomych i nieŭzabavie raźvitalisia.
– Nu, budź zdaroŭ, vražyna, – abdymajučysia, na raźvitańnie ŭśmichnuŭsia jon.
– Tvaimi malitvami, – adžartavaŭsia ja.
Kali adbudziecca i jak skončycca našaja barykadnaja sustreča, nieviadoma, ale jana adbudziecca abaviazkova. Takija zakony žanru. Takaja maleńkaja pryvatnaja biełaruskaja drama albo trahiedyja.
Ja išoŭ dadomu i zhadvaŭ staroje dziciačaje kino – «Čaroŭnaja lampa Aładzina». Frahment, kali kałdun, zavałodaŭšy čaroŭnaj lampaj, zahadaŭ džynu – rabu lampy, źniščyć Aładzina, i džyn, pakutliva vybirajučy, što rabić, niema hałasiŭ z ekranu, źviartajučysia ci to da Aładzina, ci to da hledačoŭ, ci to da siabie: Ja rab lampy, ale ja tvoj siabra! Ja rab lampy, ale ja tvoj siabra…
