Чэрап з Эфіопіі змяняе ўяўленне пра продкаў чалавека ФОТА
Знойдзенаму ў Эфіопіі чэрапу мужчынскай асобіны аўстралапітэка больш за 3,8 млн гадоў. Ён можа перавярнуць уяўленне навукоўцаў пра тое, як менавіта адбылася эвалюцыя першых людзей з чалавекападобных прыматаў, піша bbc.com.
Cleveland Museum of Natural History (MRD)
Да гэтай знаходкі лічылася, што знойдзены ў 1974 годзе шкілет аўстралапітэка Люсі ўзростам 3,2 млн гадоў належыць да самай ранняй галіны вышэйшых прыматаў — непасрэдных продкаў Homo sapiens. Аднак цяпер гэтая версія будзе перагледжана.
Чэрап знайшоў прафесар Ёханэс Хайле-Селасіе ў мястэчку Міро-Дора ў эфіопскім рэгіёне Афар.
Як распавёў прафесар Хайле-Селасіе, які працуе ў групе навукоўцаў з Музея натуральнай гісторыі ў Кліўлендзе (Агаё), ён адразу зразумеў важнасць гэтай знаходкі.
«Я падумаў: Госпадзе, няўжо гэта праўда і мае вочы мяне не падманваюць? Я пачаў скакаць ад радасці, зразумеўшы, што гэта менавіта тое, пра што я заўсёды марыў», — сказаў ён у інтэрв'ю Бі-бі-сі.
Cleveland Museum of Natural History.
Паводле яго слоў, знойдзены чэрап — найлепшы на сёння ўзор гамінід, які адносіцца да анамскіх аўстралапітэкаў — найстаражытнаму віду аўстралапітэкаў, верагодна, што жыў на Зямлі 4,2 млн гадоў таму.
Раней лічылася, што анамскі аўстралапітэк быў прамым продкам больш позняга віду — афарскага аўстралапітэка, які лічыўся непасрэдным продкам самых ранніх прадстаўнікоў сямейства гамінідаў атрада прыматаў — Homo, ад якіх пайшоў сучасны чалавек.
Як мяркуюць навукоўцы сёння, абодва віды аўстралапітэкаў існавалі поруч на працягу па меншай меры 100 тысяч гадоў, і першы не эвалюцыянаваў наўпрост з другога, як думалі раней.
Каманда, што выявіла чэрап, назвала яго MRD і апісала сваю знаходку ў часопісе Nature.
Калі ў 1974 годзе быў знойдзены першы шкілет афарскага аўстралапітэка, гэта выклікала сапраўдную сенсацыю. Шкілет назвалі Люсі, па песні «Бітлз» Lucy in the Sky With Diamonds, якая ў той момант гучала на раскопках.
Аднак зараз Люсі, магчыма, прыйдзецца саступіць пальму першынства.
«Гэты чэрап, падобна, стане яшчэ адной вядомай «візітоўкай» чалавечай эвалюцыі», — пракаментаваў знаходку ў часопісе Nature прафесар Фрэд Спур з лонданскага Музея натуральнай гісторыі.
Паколькі чэрап MRD так выдатна захаваўся, навукоўцы змаглі вызначыць рысы, якія раней не заўважалі ў парэшткаў гамінідаў. Некаторыя з іх па-ранейшаму «прымітыўныя», гэта значыць, вельмі падобныя да тых, якія можна назіраць у самых ранніх малпападобных відаў: маленькі галаўны мозг і доўгая вузкая чарапная каробка.
Іншыя рысы набыты ў ходзе эвалюцыі і сустракаюцца ў пазнейшых відаў гамінідаў, напрыклад, відавочна высунутыя наперад рысы твару і высокія скулы.
Па меркаваннях вучоных, хутчэй за ўсё, невялікая група анамскіх аўстралапітэкаў апынулася ізаляванай ад асноўнай папуляцыі і на працягу нейкага прамежку часу эвалюцыянавала ў афарскіх гамінідаў, адаптуючыся да мясцовых асаблівасцяў. Абедзве разнавіднасці існавалі поруч, пакуль не вымерлі апошнія прадстаўнікі анамскай галіны.
У працэсе эвалюцыі чалавека шмат звёнаў, якія пакуль яшчэ не выяўленыя, і знойдзены чэрап анамскага аўстралапітэка гэта пацвярджае.
Суіснаванне розных відаў гамінідаў больш за 3 млн гадоў таму ва ўсходняй частцы афрыканскага кантынента, верагодна, мае падобныя рысы з працэсамі, якія адбываліся на тэрыторыі Азіі і Еўропы ў значна больш позні перыяд.
На тэрыторыі Еўразіі 50 тысяч гадоў назад жылі прадстаўнікі трох галін: сучаснага чалавека, неандэртальцы і дзянісаўцы, — і ўсе яны перыядычна ўступалі ў кантакт і спарваліся.
«Чэрап MRD — гэта цудоўнае папаўненне палеанталагічнага летапісу эвалюцыі чалавека», — кажа прафесар Спур.
