Invalidam tut nie miesca
Ci časta vy bačycie na vulicach Minska ludziej u invalidnych vazkach?
Minsk aktyŭna rychtujuć da čempijanatu śvietu pa chakiei. Zdajecca, možna tolki paradavacca pazityŭnym źmienam, takim, jak raźvićcio biezbarjernaha asiarodździa dla ludziej z abmiežavanymi mahčymaściami. Zhodna z aficyjnaj statystykaj, bolš za 60% hramadskich abjektaŭ stalicy adpaviadajuć normam biezbarjernaha asiarodździa dla ludziej z abmiežavanymi mahčymaściami.
Pytańnie ŭ tym, ci pryznačanyja hetyja abjekty dla realnaha karystańnia, ci ŭsio ž bolš dla spravazdačy? Miarkujučy pa sučasnym stanie «biezbarjerki», to daj boh, kab novyja abjekty sami nie stali barjerami dla ludziej ź invalidnaściu.
Za prykładami daloka chadzić nie treba: na vulicy Majakoŭskaha, jakaja nieŭzabavie pavinna pieratvarycca ŭ vaśmipałosnuju chutkasnuju mahistral, nadziemnyja pierachody prybiaruć, pakinuŭšy šeść padziemnych. Usie jany buduć abstalavanyja padjomnymi płatformami dla
Na miescy budaŭnictva adnaho ź pierachodaŭ majstar nieachvotna rastłumačyŭ, što dostup da padjomnych placovak budzie ažyciaŭlacca z dapamohaj «niejkich klučoŭ». Hetaja akaličnaść padałasia vielmi dziŭnaj, i my źviarnulisia da padradčyka — KUP «Hordarbud». Pradstaŭnik arhanizacyi zaŭpeŭniŭ pra adsutnaść klučoŭ. Ale aŭtanomnymi padjomniki usio ž nie buduć — kiravać imi pavinny apieratary. Jakija heta buduć apieratary, dzie jany buduć znachodzicca i pa jakim hrafiku pracavać, rastłumačana nie było. Zamiest hetaha ŭ «Hordarbudzie» paraili źviarnucca ŭ «Haraŭtamost» — arhanizacyju, jakaja budzie absłuhoŭvać pierachody paśla ich zdačy ŭ ekspłuatacyju. Ale i ŭ «Haraŭtamoście» detalaŭ «NN» nie paviedamili, bo… prajektnaja dakumientacyja (a ź joju i ŭsie ekspłuatacyjnyja charaktraystyki) pakul znachodzicca ŭ «Hordarbudzie».
Z 7:30 da 22:30
Nie zadavolenyja padobnym adkazam, my vyrašyli pahladzieć na dziejnyja padjomnyja placoŭki dla
I ŭsio ž dobra, kali choć hetyja niešmatlikija padjomniki pracujuć. Na skryžavańni vulicy Aranskaj i Majakoŭskaha z čatyroch liftaŭ pracuje tolki adzin. Miascovy žychar, vymušany pierasoŭvacca ŭ vazočku, raskazaŭ, što paśla ŭstaloŭki lifty «stajali» davoli doŭha — až pakul jon nie paskardziŭsia kandydatu ŭ miascovy Saviet deputataŭ 2009 hoda, što abychodziŭ rajon ź inśpiekcyjaj. Paśla kandydat zrabiŭ tak, kab padjomniki zapracavali.
Ale ciapier adzin lift z boku Majakoŭskaha, pa słovach surazmoŭcy, «złamali bamžy», što pastajanna siadziać u budcy pry ŭvachodzie. Toje padobna da praŭdy: jak možna zdahadacca z pachu, spraŭlajuć svaje naturalnyja patreby bamžy niepasredna ŭ šachtu.
«Miesiac tamu adkačali z šachty vadkaść, skazali, što adramantavali — a lift usio adno staić».
Taksama jon rasłumačyŭ, što lifty pa vuł. Aranskaj nie pracujuć, bo ich pastajanna padtaplivaje — jany ŭstalavanyja ŭ nizinie. «Ja jašče mahu jakoha chłopca paprasić — jany mianie navierch pa pandusie zaciahnuć. A babulam i žančynam ź dziciačymi vazočkami ciažka», — skardzicca jon. Miascovaja ž administracyja nie śpiašajecca z ramontam, a dźviery ŭ papiaredniaje pamiaškańnie liftaŭ pa Aranskaj uvohule zamknionyja — lifty zapracujuć nie chutka.
Čamuści takaja situacyja nie ździŭlaje: pavodle źviestak manitorynhu, praviedzienaha «Ofisam pa pravach ludziej ź invalidnaściu» u 2011 hodzie, z 17 ahledžanych minskich padjomnikaŭ dla invalidaŭ nie pracavała… 12.
Na svajoj skury
Lepš adzin raz adčuć na svajoj skury, čym sto razoŭ pačuć z raskazaŭ śviedkaŭ. Tamu nie treba i kazać, što «lohkaja» prahułka pa centry horada ŭ invalidnym vazku dała niezabyŭny dośvied, a taksama razumieńnie taho, što ŭ Minsku (dy i pa ŭsioj Biełarusi) paniaćci «invalidnaść» i «poŭnavartasnaje žyćcio» — paniaćci amal nie sumiaščalnyja. Jak heta było, hladzicie ŭ repartažy «NN».
Dostup biez dostupu
Bardziury
Sapraŭdnaj «biezbarjerki» ŭ nas niama nidzie, bo sapraŭnaje biezbarjernaje asiarodździe — bieśpierapynnaje. Jano pavinna pačynacca ŭ kvatery i praciahvacca da luboha z mahčymych miescaŭ naznačeńnia, ad jaho — da inšaj i h.d. Na samoj ža spravie, čałaviek vymušany pierasoŭvacca na invalidnym vazku samastojna zmoža dajechać da pieršaha ž bardziura. Dalej — małaimavierna.
Kali idzieš pieški, pieraškoda piać santymietraŭ uvyški navat nie zaŭvažnaja. Ale pieraadoleć jaje na vazku — sprava nie ź lohkich, kali ŭvohule imaviernaja. Bardziury na našych pierachodach skošanyja «dla vidu». Kab nie być pieraškodaj, jany pavinny być pabudavanymi roŭna z darohaj. Tak robicca ŭ mnohich prahresiŭnych krainach: piešachodny pierachod jość kanstruktyŭnaj častkaj tratuara, a nie darohi, jak u nas.
Pandusy
U tym ža «Haraŭtamoście» rastłumačyli, što asnoŭnym elemientam biezbarjernaha asiarodździa pa dziaržaŭnych narmatyvach źjaŭlajecca pandus. Toj samy žudasny biełaruski pandus, prydatny, badaj što, dla spusku skryniaŭ z napojami ŭ kijoski ŭ padziemnych pierachodach. Čałaviek u vazku jaho moža pieraadoleć tolki z
Ciažka zajechać navat na pandusy, jakija padajucca pakatymi i zusim «jeŭrapiejskimi». I adrazu ž ciełam adčuvaješ, što takoje parušeńnie normaŭ dla tych, chto ad ich tak mocna zaležyć.
Hramadski transpart. Pra toje, kab «padskočyć»
Tolki 9 stancyjaŭ mietrapalitena abstalavynyja padjomnikami. Da taho ž jany ŭsie kancavyja — u centr nie dabiarešsia. Minharvykankam, praŭda, abiacaje ŭstalavać padjomniki na ŭsich stancyjach da 2015 hoda. Ale ci zmoža čałaviek na vazku samastojna i paŭnavartasna karystacca hetym transpartnym srodkam? U nas zajechać na vazku ŭ vahon nie ŭdałosia praź pierapad vyšyni płatformy i vahona.
Źmianić staŭleńnie
«Patrebna pierš za ŭsio źmiena staŭleńnia», — kaža kaardynatar «Ofisa pa pravach ludziej ź invalidnaściu» Siarhiej Drazdoŭski.
«Niachaj by tyja, chto budujuć takija pandusy, pasprabavali pravieści dzień u vazku — zrazumieli b».
Siońnia ž biełaruskaje biezbarjernaje asiarodździe stvarajecca dla fiksacyi faktu najaŭnaści ŭ prajektnaj dakumientacyi. Jość patreba ŭ takim asiarodździ, jość idei jaho dalejšaha raźvićcia. Siarhiej Drazdoŭski raskazaŭ, što da ich prychodzili ludzi z arhanizacyi, jakaja zajmajecca mantažom padjomnikaŭ dla ludziej z abmiežavanymi mahčymaściami. Razam byŭ raspracavany prajekt adzinaha centra kantrolu za padjomnikami (kštałtu liftavych ci eskałatarnych dyśpietčarskich stancyjaŭ), ź jakoha buduć kantralavać i kiravać usimi padjomnikami ŭ horadzie. Takoje rašeńnie było b vydatna adpaviednaje biełaruskim realijam, ale pra realizacyju hutarka nie idzie.
Kali b adkaznyja čynoŭniki, padradčyki sieli ŭ vazki, stali na mylicy, zaviazali vočy i ŭziali ŭ ruki kijočki dy prajšlisia pa horadzie, to, mabyć, niešta b źmianiłasia. Ale ž heta ciažka zrabić, kali pad bokam jość aŭtamabić. Dy i kali zrabić heta, to staŭleńnie moža nasamreč źmianicca — i tady stanie vielmi ciažka isnavać u niahnutkaj sistemie.
Siońnia ŭ śviecie raźvivajuć nie prosta biezbarjernaje, a ŭniviersalnaje asiarodździe, adnolkava prydatnaje i zručnaje dla ludziej z roznymi patrebami. U nas ža pakul budujecca pieravažna paciomkinskaja «biezbarjerka» z
