U atmaśfiery Ziamli pavysiŭsia ŭzrovień radyjeaktyŭnaha jodu-131. I nichto nie viedaje čamu
U atmaśfiery Ziamli ŭ studzieni 2017 hoda zafiksavali niaznačnaje pavyšeńnie ŭtrymańnia radyjeaktyŭnaha izatopa jod-131. Pra heta stała viadoma ŭ lutym, i tut ža źjaviłasia teoryja ab jadziernych vyprabavańniach u Rasii. Ekśpierty kažuć, što heta małaimavierna, ale čamu pavialičyłasia ŭtrymańnie jodu-131, pakul nichto nie viedaje.
Amierykanski samalot WC-135W Constant Phoenix, jaki vykarystoŭvajecca dla manitorynhu nastupstvaŭ jadziernych vyprabavańniaŭ i avaryj na atamnych pradpryjemstvach, US Air Force
Manitorynhavyja słužby Francyi i Finlandyi ŭ siaredzinie lutaha paviedamili, što miesiacam raniej u atmaśfiery Ziamli było zafiksavana pavyšeńnie ŭtrymańnia izatopa jod-131. Pieryjad paŭraspadu izatopa składaje vosiem sutak, značyć jon trapiŭ u atmaśfieru niezadoŭha da taho, jak jaho znajšli.
Upieršyniu pavyšeńnie ŭtrymańnia izatopa zafiksavali ŭ Narviehii, ale manitorynhavaja słužba krainy vyrašyła nie paviedamlać pra heta, pakolki takaja kolkaść radyjeaktyŭnaha izatopa nie ŭjaŭlaje nijakaj niebiaśpieki dla zdaroŭja. Pavyšeńnie ŭzroŭniu jodu-131 vyjavili taksama ŭ Čechii, Polščy, Hiermanii i Ispanii. Zaraz ŭtrymańnie jodu-131 znachodzicca na zvyčajnym uzroŭni.
Paśla finskaj i francuzskaj spravazdačaŭ u tvitary stali abmiarkoŭvać kanśpirałahičnyja teoryi pra toje, što na palihonie archipiełaha Novaja Ziamla adbylisia zabaronienyja jadziernyja vyprabavańni. Suprać hetaj teoryi jość dva fakty:
— siejsmołahi nie zafiksavali adpaviednaj aktyŭnaści;
— nijakich inšych izatopaŭ, vykid jakich supravadžaje jadziernyja vyprabavańni, u atmaśfiery nie zafiksavana.
Čamu pavysiłasia ŭtrymańnie jodu-131 u atmaśfiery, nieviadoma. Jak zajaviła supracoŭnica narviežskaj manitorynhavaj słužby Astryd Liłand, vymiareńni pakazvajuć, što krynica ŭciečki znachodzicca dzieści na terytoryi Uschodniaj Jeŭropy. Pavodle jaje słoŭ, chutčej za ŭsio, uciečka adbyłasia na farmaceŭtyčnym zavodzie - jod-131 vykarystoŭvajecca dla lačeńnia raku.
U 2011 hodzie ŭ atmaśfiery Ziamli zafiksavali prykładna takoje ž pavyšeńnie ŭtrymańnia jodu-131. Jak i ciapier, nie było viadoma, čamu heta adbyłosia. Tolki ŭ 2017 hodzie vyjšła navukovaja praca, u jakoj havorycca, što ŭciečka adbyłasia z-za avaryi na pradpryjemstvie ŭ Budapiešcie.
