Ci treba myć rys? Tak, ale nie tamu, čamu vy dumajecie
Šmat chto myje rys pierad varkaj. Dumajuć, što tak ź jaho zmyjuć pył i zrobiać jaho rassypčatym. Ale jość i inšaja pryčyna, čamu pramyvać rys musova.
Fota: Getty Images
Siarod kucharaŭ raspaŭsiudžanaje mierkavańnie, što pramyŭka rysu pierad hatavańniem dazvalaje pazbavicca ad liškaŭ kruchmału. Zalicie syry rys vadoju i vy ŭbačycie, jak jana nabudzie mutny małočny koler. Heta vynik vymyvańnia z pavierchni zierniaŭ amiłozy — polisacharydu, jaki ŭtrymlivajecca ŭ rysie.
Šmat chto dumaje, što pramyty rys nie tak źlipajecca. I tamu nie myje rysu dla takich straŭ, jak ryzota i paelja.
Ale hety pohlad nie paćvierdziŭsia niadaŭnim daśledavańniem. Pa mierkavańni vučonych, na źlipańnie rysavych ziarniat upłyvaje nie amiłoza, a inšy kampanient kruchmału — amiłapiekcin. Jon vydzialajecca ŭ pracesie pryhatavańnia. Stupień vydzialeńnia zaležyć ad typu rysu.
Z troch typaŭ rysu, jakija ŭdzielničali ŭ daśledavańni, samym lipkim byŭ klejki rys (jaho jašče nazyvajuć «sałodkim»), u toj čas jak ziernie siarednieziarnistaha rysu i rysu «jaźmin» (jaho jašče nazyvajuć «tajskim») mienš źlipałasia i było bolš ćviordym.
Druhim raspaŭsiudžanym arhumientam na karyść pramyŭki rysu pierad hatavańniem źjaŭlajecca zabrudžanaść rysu: mahčymaja najaŭnaść u im, akramia pyłu, nasiakomych, drobnych kamieńčykaŭ i kavałačkaŭ šałupińnia.
Zhadany pieralik nie poŭny. Jak pakazała toje ž daśledavańnie, rys niezaležna ad upakoŭki (płastyk ci papiera) utrymlivaje adnolkavuju kolkaść mikrapłastyku. Vučonyja vyśvietlili, što ŭ pracesie pramyŭki z rysu zmyvajecca da 20% hetaha rečyva.
Jašče horšaj vyhladaje situacyja z rysam chutkaha pryhatavańnia. U im mikrapłastyku ŭ čatyry razy bolš, čym u zvyčajnym. A voś kali takuju krupu pramyć, to kolkaść hetaha škodnaha rečyva pamienšaje na 40%.
Daśledčyki źviartajuć uvahu na toje, što rys maje dastatkova vysoki ŭzrovień utrymańnia myšjaku, jaki jon pahłynaje ŭ pracesie rostu. Inšaje daśledavańnie pakazała, što pramyŭka dazvalaje pazbavicca da 90% hetaha rečyva.
Praŭda, u pracesie rys pazbaŭlajecca i takich karysnych elemientaŭ, jak miedź, žaleza, cynk i vanadyj. Ale ich u hetaj krupie nie tak šmat, kab istotna paŭpłyvać na ich sutačnaje spažyvańnie, kali rys nie adnosicca da katehoryi asnoŭnaj kultury ŭ racyjonie.
Jašče adno daśledavańnie prademanstravała, što pramyŭka rysu dazvalaje pazbavić jaho takich ciažkich mietałaŭ, jak śviniec i kadmij, na 7—20%.
A voś na ŭtrymańnie bakteryj u hatovaj kašy pramyŭka rysavaj krupy nijak nie ŭpłyvaje, bo jany i tak źniščacca pad uździejańniem vysokaj tempieraturaj u pracesie varki. Ale doŭha zachoŭvać pramyty ci pryhatavany rys pry pakajovaj tempieratury nie rekamiendujecca.
Śpiecyjalisty adznačajuć, što pryhatavańnie rysu nie zabivaje spor bakteryj Bacillus cereus. Kali vilhotny ci pryhatavany rys zachoŭvać pry pakajovaj tempieratury, heta moža aktyvavać spory bakteryj, i jany pačnuć raści.
Taksiny, jakija vydzialaje bakteryja, nielha dezaktyvavać šlacham pryhatavańnia ježy ci paŭtornaha nahravańnia i jany mohuć vyklikać ciažkija straŭnikava-kišačnyja zachvorvańni. Tamu starajciesia nie zachoŭvać pramytaha ci pryhatavanaha rysu pry pakajovaj tempieratury doŭha.
Čytajcie jašče:
Jak zvaryć idealny rys? Niekalki łajfchakaŭ
Mikrapłastyk moža traplać u mozh i vyklikać źmieny ŭ pavodzinach — novaje daśledavańnie
