U minskim sadku stvaryli ŭzornuju biełaruskamoŭnuju hrupu — nie abyšłosia biez skandału
Dniami «Naša Niva» pisała, što ŭ minskim sadku №210 na vulicy Kalinoŭskaha adkryjecca novaja biełaruskamoŭnaja hrupa. Pracavać jana pačnie ad vieraśnia i budzie raźličana na dziaciej roznaha ŭzrostu. Paśla hetaha ŭ redakcyju źviarnułasia niekalki baćkoŭ, čyje dzieci naviedvajuć toj samy sadok. Mamy pieražyvajuć, što ŭžo isnujučuju biełaruskamoŭnuju hrupu mohuć raspuścić, bo, pa ich słovach, kab zapuścić novuju, chočuć zabrać ich piedahohaŭ i pamiaškańnie.
Ilustracyjny zdymak. Fota Siarhieja Hudzilina.
U ciapierašniuju biełaruskamoŭnuju hrupu sadka chodzić bolš za 20 dziaciej. Siarod ich — dačka Nastaśsi Saroki.
«Miesiac tamu nas pastavili pierad faktam, — dzielicca mama. — Pryjšła zahadčyca, sabrała schod i skazała, što treba ŭ zahadnym paradku arhanizavać hrupu biełaruskamoŭnych dziaciej.
I było pryniata rašeńnie, što im addaduć našu hrupu, pryhoža aformlenuju ŭ etničnym styli, a našy dzieci pierajduć u inšuju, ź inšymi piedahohami.
My zapytalisia: kali jość pustaja hrupa, čamu na jaje bazie nie stvaryć heta ŭsio?
Administracyja adkazała, što tyja vykładčyki vałodajuć biełaruskaj movaj nie na naležnym uzroŭni i nie zmohuć zadavolić patreby tych małych, bo ich baćki razmaŭlajuć pa-biełarusku doma. A ŭ nas mnohija baćki razmaŭlajuć pa-rusku».
Nastaśsia Saroka aburana takim padychodam: jaje dačka chodzić u hrupu nie dla ptušački. Mama rada, što pieršyja słovy dziciaci byli pa-biełarusku. Sa svajho boku jana taksama starajecca vučyć z małoj movu — čytajuć knižki, słuchajuć zapisy ŭ mašynie.
Nastaśsia ź inšymi baćkami prapanoŭvała za svoj košt aformić pamiaškańnie dla novaj hrupy, adpravić, kali treba, vychavacielaŭ na dadatkovyja kursy. Ale, kaža, administracyja sadka nie pryniała hetyja varyjanty.
«Jak jany śćviardžajuć, naša hrupa zastaniecca biełaruskamoŭnaj, ale budzie ŭ inšym pamiaškańni, ź inšymi vykładčykami, jakija vałodajuć biełaruskaj movaj nie tak dobra. Ale dla našych dziaciej heta budzie baluča, bo jany pryvykli da svaich piedahohaŭ, im znoŭ daviadziecca prachodzić adaptacyju, — chvalujecca mama. — Maje baćki nie nadavali biełaruskaj movie naležnaj uvahi, ja chaču heta vypravić sa svaim dziciem, a atrymlivajecca, što nie mahu».
Žančyna dadaje, što čuła pra prablemu z kadrami. Zahadčyca kazała joj, što vakansii visiać ź vieraśnia, ale achvotnych pracavać niama.
Śviata «Hukańnie viasny» ŭ sadku. Fota ddu210.minsk.edu.by.
Trochhadovy syn Chryściny Usienka taksama chodzić u hetu hrupu. Kaža, mały vielmi lubić sad i svaich vychavacielaŭ, z zadavalnieńniem biažyć tudy. Mama ŭspaminaje, što trapić u hrupu było niaprosta, bo achvotnych nabrałasia šmat.
Čamu jana addała syna na navučańnie pa-biełarusku?
«Nu, pa-pieršaje, my žyviem u Biełarusi. Ja vučyłasia ŭ biełaruskamoŭnaj škole, razumieju matematyku, hieahrafiju tolki na biełaruskaj movie. Liču, movu treba viedać, bo dla mianie dzika, kali čałaviek nie razumieje, što napisana pa-biełarusku.
Pa-druhoje, u nas biełaruskamoŭnaja himnazija pa miescy žycharstva, kudy moj syn potym pojdzie vučycca. Ja chaču, kab dla jaho pierachod u pieršy kłas nie byŭ stresam, kab jon usio razumieŭ», — adkazvaje jana.
Chryścina zaŭvažaje: jany tolki «za», kab u sadku zapracavała jašče adna hrupa na biełaruskaj movie. Ale pierakananaja, što heta nie pavinna adbivacca na jakaści adukacyi astatnich dziaciej.
«Kankretnych vychavacielaŭ my nie prasili»
Jak akazałasia, inicyjatyŭnyja baćki, što dabivalisia stvareńnia novaj hrupy, kankretnych vychavacielaŭ ci sadok nie prasili.
«Nastojvali tolki, kab pradastavili piedahohaŭ, jakija ŭvieś čas buduć razmaŭlać pa-biełarusku, — kaža Volha Kavalčuk. — Heta była adzinaja ŭmova, bo našy dzieci čujuć movu ad naradžeńnia. My abyšli šmat ustanoŭ, bačyli situacyju. Časta piedahoh viadzie pa-biełarusku tolki dva-try zaniatki na tydzień, a ŭvieś astatni čas — pa-rusku».
Volha dzielicca, što zajavu ad imia 20 baćkoŭ na adkryćcio takoj hrupy jany padavali jašče ŭ sakaviku minułaha hoda. Ale tady im admovili.
«A pra prablemu ź piedahohami nam kažuć kožny raz, kali prychodzim va ŭstanovy adukacyi. Kažuć, ale ničoha nie robiać», — dadaje jana.
Upraŭleńnie adukacyi: piedahohi sami vyrašajuć, dzie pracavać
Va ŭpraŭleńni adukacyi administracyi Pieršamajskaha rajona Minska tłumačać: isnujuć peŭnyja praviły i terminy arhanizacyi navučalnaha pracesu, jakich treba prytrymlivacca. Kali letaś u kancy sakavika inicyjatyŭnyja baćki źviarnulisia z prośbaj adkryć novuju biełaruskamoŭnuju hrupu, sietka ŭžo była spłanavana. Vykažy jany svajo žadańnie ŭ lutym — źmieny b unieśli.
«Baćkam było rastłumačana, što hrupa budzie isnavać, ale ŭ 2019-2020 navučalnym hodzie. Jany heta viedali jašče viasnoj 2018 hoda», — kamientuje načalnik upraŭleńnia Ludmiła Barysienka.
Pa jaje słovach, zaraz idzie arhanizacyja hrupy. Abmiarkoŭvalisia roznyja varyjanty, u tym liku zapuścić novuju hrupu na bazie isnujučaj. Ale bolšaść baćkoŭ vykazałasia suprać, tamu hety varyjant dalej nie prapracoŭvali.
Isnujučaja biełaruskamoŭnaja hrupa zastaniecca ŭ tym ža pamiaškańni.
«Što tyčycca piedahohaŭ, to jany volnyja ludzi i sami vyrašajuć, dzie pracavać», — dadaje Ludmiła Barysienka.
Jana zapeŭnivaje, što da 1 vieraśnia kamfortnyja ŭmovy buduć stvorany z ulikam intaresaŭ usich dziaciej i baćkoŭ.
Ciapier u sadkach Pieršamajskaha rajona stalicy pracuje 51 biełaruskamoŭnaja hrupa.
***
Važnaja infarmacyja dla baćkoŭ: kab dzicia trapiła ŭ novuju biełaruskamoŭnuju hrupu, jano pavinna być uniesiena ŭ bank dadzienych tych, chto maje patrebu ŭ daškolnaj adukacyi (pastanova Ministerstva adukacyi ad 16 žniŭnia 2011 hoda №234). Nakiravańni vydajucca zychodziačy z daty pastanoŭki na ŭlik.
Pakolki hrupa roznaŭzrostavaja, to ŭ jaje prymuć maleču z 3 da 7 hadoŭ. Hladzieć buduć na toje, kolki dziciaci spoŭniłasia na 1 vieraśnia.
