Niezaležnaje daśledavańnie: Ahresiŭnych rasiejskich prapahandysckich sajtaŭ u Biełarusi rezka pabolšała
Daśledčycki niedziaržaŭny centr EAST apublikavaŭ analiz rasiejskaj prapahandy ŭ Biełarusi (PDF) za apošni čas. Aŭtar daśledavańnia i dyrektar instytuta Andrej Jelisiejeŭ karotka pierakazvaje vyniki:
- Z 2016 hoda ŭ niekalki razoŭ vyrasła kolkaść internet-resursaŭ, jakija rehularna raźmiaščajuć publikacyi pra Biełaruś z dezynfarmacyjaj, prapahandysckim naratyvam i epizadyčna movaj varožaści — ciapier kala 40 sajtaŭ davoli aktyŭnyja.
- Za apošnija dva hady ŭ internecie źjaviŭsia ceły šerah novych aktyŭnych krynic dezynfarmacyi i movy varožaści, całkam pryśviečanyja padziejam u Biełarusi. Ich ciapier 15.
- Pačała aktyŭnuju dziejnaść paŭnavartasnaja kaardynavanaja sietka rehijanalnych sajtaŭ z rehularnymi publikacyjami z movaj varožaści ŭ dačynieńni da roznych sacyjalnych, palityčnych, relihijnych, prafiesijnych hrup nasielnictva Biełarusi. Publikacyi vykarystoŭvajuć ahresiŭnuju šavinistyčnuju rytoryku, časam adkryta staviać pad sumnieŭ isnavańnie samastojnaha biełaruskaha etnasu i movy, dyskredytujuć i skažajuć historyju Biełarusi.
- Kiraŭniki šerahu najbolš aktyŭnych krynic dezynfarmacyi i prapahandysckich naratyvaŭ pa Biełarusi, jakija peryjadyčna vykarystoŭvajuć movu varožaści, źviazanyja z rasiejskaj arhanizacyjaj ź vielmi nieadnaznačnaj reputacyjaj CIS-EMO, z hramadzianskaj inicyjatyvaj «Sajuz», utvoranaj u 2018 hodzie, a taksama majuć prynamsi ŭskosnuju suviaź z ambasadaj Rasiei ŭ Biełarusi.
U minułym daśledavańni 2016 hoda razhladalisia ŭ asnoŭnym resursy EADaily i Regnum. Ciapier jany trapili ŭ lik «krynic z vysokim uzroŭniem dezynfarmacyi», dy hetaja katehoryja nie «najvyšejšaja». U lik «najbolš ahresiŭnych krynic» daśledčyk zaličyŭ sajty Ross-bel.ru, Teleskop, Sozh, Vitbich, Berestje-News, GrodnoDaily, Mogilew.by, Podneprovie-Info, Imhoclub.by, Dranik i Politring.
Sajty, razhledžanyja ŭ daśledavańni, źviazanyja praź pieradruki i ahulnyja rysy: davoli niejtralnaje afarmleńnie biez adsyłak da simvoliki radykalnych hrupovak, razbaŭleńnie ŭłasnych ahresiŭnych materyjałaŭ čužymi paznavalnymi i zabaŭlalnymi.
Napadki, u tym liku zaklik da hvałtu, nakiravanyja na žurnalistaŭ niedziaržaŭnych vydańniaŭ i niezaležnych błohieraŭ, pradstaŭnikoŭ demakratyčnaj apazicyi i hramadskich arhanizacyj, hramadzian prazachodnich palityčnych pohladaŭ i tych, chto nie pryznaje ideałohiju «ahulnaruskaha narodu», prychilnikaŭ Biełaruskaj aŭtakiefalnaj pravasłaŭnaj carkvy, pravaabaroncaŭ i hramadzian, jakija karystajucca mižnarodnymi pravavymi miechanizmami.
Resursy siarod inšaha prasoŭvajuć prapanovy, naprykład, raźmiaścić u Biełarusi rasiejskuju jadziernuju zbroju i rasiejskija vajskovyja bazy; uvieści ŭ Biełarusi rasiejski rubiel; uvieści kryminalnuju adkaznaść za «raspalvańnie strachu za košt Rasiei». Na ich publikujucca zajavy ab tym, što nibyta biełaruskaja mova była stvoranaja štučna, biełaruski narod — heta častka rasiejskaha, sapraŭdnaja nazva Biełarusi — «Zachodni kraj», Zachad choča zrabić ź biełarusaŭ «harmatnaje miasa», rasstreły ŭ Kurapatach mahli rabić i nie balšaviki…
Daśledčyk pryvodzić i top samych absurdnych śćvierdžańniaŭ i idejaŭ «rehijanalnaj sietki dezynfarmacyi». U im siarod inšaha takija:
- biełaruskija čynoŭniki — heta «piataja kałona Zachadu» i «adnadumcy haŭlajtaraŭ z MVF»;
- sienatar Hienadź Davydźka — heta, mahčyma, ahient Dziaržaŭnaha departamienta ZŠA;
- Rasieja moža stać mišeńniu dla źniščeńnia rusafobami ź Biełarusi;
- ZŠA płanavali zachop ukrainskaha Kryma;
- u abmien na biaźvizavy režym Jeŭrasajuz choča ad Biełarusi straty niezaležnaści;
- Jeŭrasajuz choča dałučyć Biełaruś, kab paźbiehnuć raspadu;
- u Jeŭrasajuzie fieministki ckujuć mužčyn, a puskać žančynu ŭ palityku — heta hłupstva;
- Jeŭrasajuz — heta krynica nacyzmu;
- u Polščy isnuje sakretny prajekt «Mižmorje» pa zachopie Biełarusi;
- virusa imunadeficytu čałavieka nie isnuje.
