Jak biełarusu źjeździć u Vialikabrytaniju, kazačna pavandravać i nie zbankrutavać
«Łandan iz ze kepitał of Hrejt Brytan» — viedaje kožny, chto vučyŭ anhlijskuju movu. Školniki raskazvajuć na ŭrokach temy pra Bih Ben i Bukinhiemski pałac, zapaminajuć bijahrafiju karalevy Lizaviety II, ale mała chto atrymlivaje mahčymaść pabačyć brytanskija słavutyja miaściny na svaje vočy.
Kali pajezdkami ŭ Barsiełonu ci Paryž užo nikoha nie ździviš, to Łondan dla bolšaści biełarusaŭ usio jašče ekzotyka. Ale nasamreč patrapić na samy vialiki vostraŭ Jeŭropy nie tak doraha i składana.
«Naša Niva» razam z anhlijskaj harbataj Ahmad Tea skłała karotkuju instrukcyju, kab vas tudy zavabić.
Tradycyjnyja dla Vialikabrytanii čyrvonyja telefonnyja budki.
Viza
Heta hałoŭnaja pieraškoda i, badaj, hałoŭny strach dla turystaŭ. Choć u realnaści bolš za 90% biełarusaŭ, jakija padajuć dakumienty na vizu, atrymlivajuć jaje. Treba pastaracca, kab tabie admovili!
Try minusy
- Košt vizy — 93 funty (120 dalaraŭ pa ciapierašnich kursach), heta našmat daražej za zvykły Šenhien.
- Biełarusy padajuć dakumienty na brytanskuju vizu ŭ vizavym centry ŭ Minsku. Ale paśla ich viazuć u Varšavu, i tolki tam prymajecca rašeńnie. U vyniku pašpart «hulaje» pa śviecie paŭmiesiaca. A kali patrapicie na dziaržaŭnyja śviaty, to jašče daŭžej.
- Časam pasolstva ŭ Varšavie nie daje rady abjomu pracy, i dakumienty pierakidvajuć vizavym aficeram ź inšych krain. Tamu ŭsie dakumienty tym bolš musiać być pierakładzienyja na anhlijskuju movu. Ale jak ty pierakładzieš 10-staronkavuju bankaŭskuju vypisku? Davodzicca abmiažoŭvacca chacia b pierakładam bazavaj infarmacyi.
Try plusy
- Papiarednie nie treba braniravać ni avijakvitki, ni hateli. Naadvarot, ambasada raić nie rabić hetaha. Tamu na starcie vy «ryzykujecie» tolki koštam vizy.
- Adrazu vydajecca šmatrazovaja viza na paŭhoda. Kali zachočacie, paśpiejecie viarnucca i pahladzieć na inšyja častki Vialikabrytanii.
- Źjeździŭšy adnojčy, zmožacie pa hetaj samaj vizie prylacieć jašče i ŭ Irłandyju. Kab pavialičyć kolkaść turystaŭ, Dublin stvaryŭ takuju mahčymaść dla biełarusaŭ i žycharoŭ niekatorych inšych krain.
Łondan.
Jak dabracca tanna
Aryhinalnyja varyjanty nakštałt dajezdu na aŭtobusie pad Ła-Manšam pakiniem tolki tym, chto panična baicca pieralotaŭ.
Usio ž asnoŭny sposab trapić na vostraŭ — samalot. Kvitki ź Minska ŭ Łondan pa akcyi «Biełavija» (a jana prachodzić prosta zaraz) kaštujuć 34 jeŭra ŭ toj bok i 61 jeŭra ŭ advarotny. Kali kuplać ich pa standartnaj canie, to daviadziecca zapłacić 135 jeŭra i 165 jeŭra adpaviedna — pryjemnaha mała.
«Biełavija» lataje jašče i ŭ Mančeścier, praŭda, ceny jašče vyšejšyja.
Ale heta nie biada, bo z bałtyjskich i polskich haradoŭ u Brytaniju lataje bieźlič samalotaŭ Ryanair i Wizzair. Šmat litoŭcaŭ i palakaŭ pracujuć na vostravie, tamu hety nakirunak karystajecca popytam.
Ź Vilni možna palacieć u Birminhiem, Lids, Livierpul, u dva aeraporty kala Łondana, a taksama Šefiłd i irłandski Biełfast.
Z Koŭna jość rejsy ŭ Brystal i šatłandski Edynburh, z Varšavy — u pryblizna 15 (!) aeraportaŭ Vialikabrytanii. U Łondan možna dabracca prostym rejsam navat ź Lublina, ad jakoha z Bresta — rukoj padać.
Samaje nievierahodnaje — heta ceny na takija rejsy.
Košt trochhadzinnaha pieralotu z Koŭna ŭ adzin z aeraportaŭ kala Łondana — 7,99 jeŭra. Takich kvitkoŭ šmat navat na bližejšyja studzień i luty. Prosta ŭjavicie — dabracca ź Minska da Litvy daražej, čym ź Litvy da Vialikabrytanii!
Nabiarežnaja Brystala.
Jak pierasoŭvacca?
Kali dla vas niedastatkova pašpacyravać pa Łondanie i pahladzieć na Vestminsterskaje abactva i Brytanski muziej, rušcie dalej. Inšyja rehijony Anhlii, Šatłandyja, Uels, Paŭnočnaja Irłandyja, navat astravy Men, Hiernsi i Džersi — paŭsiul jość svaja razynka!
Pry padarožžy na dalokija adlehłaści varta prycanicca da tych ža tannych avijapieravozčykaŭ. Pieralot z Łondana ŭ Biełfast — 9 jeŭra, paśla ź Biełfasta ŭ Mančeścier — tyja ž 9 jeŭra.
Ale kolki toj Vialikabrytanii? Pa płoščy kraina amal jak Biełaruś. A kali raptam advalicca Šatłandyja, to zastaniecca jašče mienš. Tamu možna śmieła padarožničać pa ziamli.
Praŭda, čyhunka ŭ Brytanii davoli darahaja. Padarožža z anhlijskaj stalicy ŭ najbujniejšy šatłandski horad Hłazha budzie standartna kaštavać 115 jeŭra za 4,5 hadziny darohi.
Kali ž jechać aŭtobusam, to za takuju samuju vandroŭku zapłacicie 15 jeŭra za 8 hadzin darohi. Zatoje aščadzicie na načoŭcy!
Pieravaha aŭtobusaŭ u tym, što na rynku zmahajucca dva bujnyja hulcy — stary i salidny National Express suprać maładoha i dziorzkaha Megabus. Ad hetaj kankurencyi ŭ plusie zastajucca pasažyry. Časam možna ŭchapić kvitok na daloki pierajezd i za 1-2 jeŭra.
Što pajeści?
Pačniom sa śniadanku. Jon tut taki vialiki, što sprasonku i nie adoleješ. Smažany biekon — abaviazkova, smažanyja jajki — abaviazkova, smažany chleb — abaviazkova. Nu i pa žadańni smažanyja hryby i smažanyja pamidory. Jość jašče aŭsianaja kaša, ale jana, naturalna, nie smažanaja, tamu trochi psuje harmoniju. Vy ŭsio ž u Anhlii, tamu zapivać usio heta varta harbataj. Ahulny košt — 7-8 jeŭra.
Zvyčajny anhlijski śniadanak.
Padčas abiedziennaha pierapynku ofisnyja rabotniki vybiahajuć, kab nabyć fiš-end-čyps. Samaja papularnaja ježa — bulba fry, narezanaja davoli vialikimi kavałkami, i ryba, absmažanaja ŭ paniroŭcy. Jaje robiać pakistancy ŭ vuličnych zabiahałaŭkach, jaje ž možna znajści i va ŭtulnych siamiejnych restaranach. Porcyja na darosłaha zvyčajna kaštuje kala 10 jeŭra.
Fiš-end-čyps.
Pakaštavać stravu treba choć adnojčy — inačaj kamu vy dakažacie, što byli ŭ Anhlii? Ale ci zachočacca vam tak charčavacca štodzień, vialikaje pytańnie. Fastfud — jon i ŭ Anhlii fastfud.
U Łondanie, stalicy kolišniaj impieryi, žyvie 9 miljonaŭ čałaviek. Heta nadzvyčaj šmatnacyjanalny horad. Pavodle apošnich dakładnych daśledavańniaŭ, tolki 45% nasielnictva — brytancy. Jość jašče amal 20% azijataŭ, kala 15% afrykancaŭ i karybcaŭ, kala 12% inšych jeŭrapiejcaŭ, siarod jakich asabliva šmat palakaŭ. Naturalna, kožnaja etničnaja hrupa maje svaje kafe i restarany. Kali nadakučyć brytanskaja kuchnia, pakaštujcie bolš ekzatyčnuju ježu.
U samym centry Łondana jość davoli vialiki Čajnataun. Tut šmat drobnych kitajskich restarančykaŭ-bufietaŭ, jakija pracujuć pa pryncypie šviedskaha stała. Uvachod kaštuje kala 8 jeŭra — i možna jeści ad puza. Kaniečnie, nie kožnuju stravu aściarožny biełarus pakładzie ŭ rot. Ale možna padhladać za inšymi jeŭrapiejcami. Na što nalahajuć jany, biarycie i vy.
Kali chočacca sekanomić jašče bolš, idzicie ŭ bližejšy supiermarkiet «Teska», ich pa ŭsim Łondanie raskidana mnoha. Tut jość vitryny ź ciopłaj ježaj.
Tak vyhladajuć vitryny ź ciopłaj ježaj. Fota groceryinsight.com.
Naprykład, pakiet ź niekalkimi kurynymi nahami budzie kaštavać 2-3 jeŭra, a pad viečar na jaho abaviazkova jašče i skinuć canu ŭdvaja. Z hetym zdabytkam možna rušyć na łaŭku ŭ susiedni skvier.
Tradycyi treba šanavać, tamu ŭ abaviazkovaj prahramie zastajecca pachod na harbatu a 5-j viečara. U hetaj spravie hałoŭnaje nie chucieńka vypić i pabiehčy dalej pa svaich spravach, a pravieści čas ź siabrami.
Kažuć, što hetu zvyčku brytancam pryščapili prymusova — ŭ siaredzinie 19 stahodździa vostra paŭstała prablema z zališniaj luboŭju nasielnictva da ałkaholu, i tady ŭłada vyrašyła pieraciahnuć uvahu hramadstva da harbaty. I — na dziva — spracavała!
Fota Voli Aficeravaj.
Što pahladzieć?
Łondan — samy papularny ŭ turystaŭ horad płaniety. Štohod siudy pryjazdžajuć kala 20 miljonaŭ padarožnikaŭ!
Piać miescaŭ, jakija nielha nie naviedać ci chacia b nie ŭbačyć u Łondanie
1. Vestminsterski pałac ź Bih Benam
Toj samy, z padručnikaŭ anhlijskaj movy! Heta budynak parłamienta, tamu zajści ŭ jaho prosta tak nielha. Varta zapisvacca na ekskursiju i płacić za heta bolš za 20 jeŭra.
Bih Ben — samaja znakamitaja vieža Łondana — pakul na ramoncie, ale nie admianiać ža praz heta pajezdku?
2. Taŭerski most i Taŭer
Most nad Ciemzaj — jašče adzin simvał Brytanii. Ciapier jon razvodzicca tolki niekalki razoŭ na tydzień, vypadkovamu turystu moža i nie pašancavać ubačyć heta vidovišča.
Pobač znachodzicca Taŭer — niekali hroznaja turma, nieprystupnaja krepaść i karaleŭskaja rezidencyja, a ciapier turystyčny abjekt. Uvachod kaštuje kala 25 jeŭra.
3. Brytanski muziej i (ci) Łondanskaja nacyjanalnaja halereja
Brytanski muziej.
Navat tyja, chto nie nadta lubić chadzić pa muziejach, musiać zazirnuć siudy. Jak minimum tamu, što ŭ abodva miescy biaspłatny ŭvachod. Jak vynik, u suśvietnym rejtynhu papularnaści muziejaŭ łondanskija abjekty zajmajuć druhoje i treciaje miesca, sastupajučy tolki paryžskamu Łuŭru.
4. Bukinhiemski pałac
Aficyjnaja rezidencyja Lizaviety II adkrytaja dla naviedvańniaŭ tolki ŭ žniŭni i vieraśni, astatni čas turysty lubujucca budynkam zdalok i nazirajuć źmienu hanarovaj varty.
5. Płošča Pikadzili
Heta papularnaje miesca dla sustreč. Na płošču varta prychodzić uviečary, kali nieonavyja šyldy kramaŭ pačynajuć litaralna bić u vočy. Rekłama tut źjaviłasia jašče ŭ pačatku 20 stahodździa i pačała raspaŭzacca pa ŭsim śviecie.
Vialikabrytanija — raznastajnaja. U kožnym rehijonie svaja śpiecyfika i papularnyja turystyčnyja abjekty. Nie zabyvajciesia, što ŭ Anhlii jašče jość Mančeścier, Livierpul, Birminhiem… Ale nie abminajcie i inšyja častki krainy.
Šatłandyja
1. Zamak i karaleŭskaja mila Edynburha
Edynburhski zamak.
Stalica Šatłandyi — Hłazha, ale kali ŭ vas niašmat času, jedźcie ŭ fantastyčna pryhožy staražytny Edynburh. Adrazu papiaredzim, zrabić pryhožaje sełfi składana — mocny viecier budzie ździmać vas ź miesca ŭvieś hod.
Ad Edynburhskaha zamka (uvachodny kvitok — kala 20 jeŭra), krepaści 12 stahodździa, jakaja jašče pamiataje niezaležnuju Šatłandyju, idzie pramaja daroha da Chalirudskaha pałaca, rezidencyi brytanskich manarchaŭ.
2. Voziera Łach-Nes
Voziera karystajecca papularnaściu za košt lehiendy pra miascovuju pačvaru. Ci jość sens katacca na čoŭnie i čakać mifičnuju istotu, kožny vyrašaje sam. Mnohija abirajuć inšy varyjant — pašpacyravać pa susiednim staražytnym horadzie Inviernesie.
Paŭnočnaja Irłandyja
Biełfast — miesca niaspynnaha zmahańnia irłandcaŭ-katalikoŭ i brytancaŭ-pratestantaŭ. Horad dahetul padzieleny bietonnaj ścianoj. Dla miascovych žycharoŭ heta bol i pamiać pra siabroŭ, jakija zahinuli ŭ kanflikcie 1960-1990-ch. Dla turystaŭ — unikalnaje haradskoje asiarodździe.
1. Palityčnyja hrafici
Kožny z bakoŭ samavyjaŭlaŭsia na ścienach svaich rajonaŭ. Błukać pa vulicach i razhladvać palityčny stryt-art možna hadzinami. Pryčym malujuć nie tolki svaich hierojaŭ, ale i ŭdzielnikaŭ padobnych kanfliktaŭ u śviecie, naprykład, baskaŭ ci paleścincaŭ.
2. Muziej Tytanika
Lehiendarny karabiel budavali mienavita ŭ Biełfaście. U 2012 hodzie na bierazie adkryli muziej «Tytanika». Uvachod kaštuje 17 jeŭra, ale nie paškadujcie hrošaj. Muziej nastolki interaktyŭny, što zachaplaje i darosłych, i dziaciej.
Uels
Uels — samy biedny pa kolkaści turystyčnych miaścinaŭ siarod inšych bujnych častak Vialikabrytanii. Ale valijcam taksama jość čym pachvalicca. U niekatorych haradach zachavalisia siaredniaviečnyja zamki — u stalicy Kardyfie, u Kajrfili, u Karnarvonie.
Ale nie mienšaj papularnaściu karystajucca nacyjanalnyja parki — Snaŭdonija, Piembrukšyr-Kost i Brekon-Bikons. Na hramadskim transparcie tut pierasoŭvacca niazručna, tamu biarycie ŭ prakat mašynu, tolki nie zabyvajcie pra levabakovy ruch.
Vostraŭ Men
Hety vostraŭ pamiž Irłandyjaj i Šatłandyjaj vabić fanataŭ čyhunki — tut zastałasia ŭnikalnaja vuzkakalejka niekalkich typaŭ. Jość i konka, i navat hornaja čyhunka.
Taksama tut pravodziacca zajezdy honačnych mašyn, bo na darohach pamiž haradami niama abmiežavańnia chutkaści.
Jašče na Menie vyvieli ŭnikalnuju parodu kotak biez chvasta.
Darečy, vostravu nie daviadziecca vychodzić ź Jeŭrasajuza — jon tudy i nie ŭstupaŭ.
Tut znachodzicca samy staražytny parłamient śvietu, jaki dziejničaje niaspynna. Pieršyja deputaty zasiadali na Menie jakraz u časy našaha Rahvałoda.
Pobytavyja asablivaści
Brytanskaja impieryja doŭhi čas była samaj mahutnaj dziaržavaj u śviecie, jakaja mahła dyktavać astatnim svaje ŭmovy i praviły hulni. Anhličanie prydumlali standarty, nie zvažajučy na mierkavańnie inšych. Ź ciaham času status impieryi źnik, a voś adroźnieńni zastalisia.
- Levabakovy ruch. U Jeŭropie im karystajucca tolki Vialikabrytanija ź Irłandyjaj, a taksama Malta i Kipr, kolišnija brytanskija kałonii. Ci lohka sieści za styrno i pierastroicca na inšuju sistemu? Zaležyć ad čałavieka — niekatorym chapaje pary chvilin, niekatoryja marudziać jašče tydzień.
- Razietki. Z saboj abaviazkova treba vieźci adaptary. Brytanskaja viłka maje dva prostakutnyja haryzantalnyja štyry, a na im viertykalny štyr dla zaziamleńnia.
- Umyvalniki. U Brytanii amal zaŭsiody vykarystoŭvajucca dva asobnyja krany — adzin z kipniem, druhi ź ledzianoj vadoj. Choć raz, dy apiečaciesia.
- Mili, futy, jardy… Heta adna sa śfier, u jakich Brytanija zdałasia i pierajšła na mižnarodny farmat. Z 1995 hoda na vostravie aficyjna vykarystoŭvajucca santymietry i mietry, adnak šmat dzie možna sustreć i staryja paznačeńni.
- Svaje hrošy ŭ kožnaj krainie. Pytańnie navat nie ŭ tym, što Vialikabrytanija nie pierajšła na jeŭra i zachavała svoj funt sterlinhaŭ. U abarocie znachodziacca šatłandski funt, paŭnočnairłandski funt, džersijski funt, menski funt, hiernsijski funt… A jość jašče i fałklendski funt, i hibrałtarski funt, i navat funt Śviatoj Aleny. Ich vypuskajuć centralnyja banki kožnaj z častak krainy, i hetyja valuty pa naminale roŭnyja adna adnoj. Tearetyčna pa ŭsioj Vialikabrytanii možna raźličvacca lubymi z funtami, ale na praktycy na menski funt u Paŭnočnaj Irłandyi hladziać vielmi kryva i časta nie chočuć brać u kramach. Za miežami Vialikabrytanii vy ich nie pamianiajecie dakładna.
Hety materyjał my padrychtavali razam z Ahmad Tea — pavažajma anhlijskija tradycyi!
Fota Voli Aficeravaj.
