«World of Tanks nie chacieli brać u PVT, bo nie razumieli, što takoje tančyki». Naš čałaviek u MVF Alaksandr Zabaroŭski pra pierśpiektyvy biełaruskaj ekanomiki
Alaksandr Zabaroŭski — zaŭvažnaja asoba siarod ajčynnych ekanamistaŭ. Svaju karjeru jon pačynaŭ u Instytucie ekanomiki NAN, potym pracavaŭ u Saŭminie, dasłužyŭsia da namieśnika ministra ekanomiki. Apošniaja jaho pasada ŭ Biełarusi — hałoŭny daradca kiraŭnika Nacbanka. Hod tamu Zabaroŭskaha zaprasili pracavać u Vašynhton daradcam vykanaŭčaha dyrektara MVF. Heta vielmi surjoznaja pasada.
Jak viadoma «Našaj Nivie», adpuskali Zabaroŭskaha ź dziaržaŭnaj raboty vielmi nieachvotna, ale ekanamist paličyŭ, što ŭsio ž varta jechać — heta novy dośvied, mahčymaści dla prafiesijnaha rostu i adukacyi.
Siońnia Zabaroŭski kuryruje ŭ MVF niekalki śfier.
Dla «Našaj Nivy» jon vykazaŭ svoj pohlad na niekatoryja pracesy, jakija chvalujuć biełarusaŭ.
«Naša Niva»: Spadar Alaksandr, jak našaja kraina bačycca z Vašynhtona?
Zabaroŭski: Analityki i zamiežnyja inviestary hladziać na nas pieradusim vačyma rejtynhavych ahienctvaŭ i spravazdač mižnarodnych instytutaŭ.
Što jany bačać? Što Biełaruś — heta kraina ź siarednim uzroŭniem vałavaha nacyjanalnaha dachodu: kala $5300 na dušu nasielnictva na hod. Zhodna ź mietadałohijaj Suśvietnaha banka, siaredni ŭzrovień znachodzicca ŭ šyrokim dyjapazonie ad $1000 i da $12000. Heta značyć, što da viaršyni siaredniaha ŭzroŭniu nam skoknuć jašče daj boh.
Taksama jany bačać, što ŭ našaj krainie vysoki čałaviečy patencyjał i dobraje hieahrafičnaje stanovišča.
U toj ža čas heta kraina z historyjaj hipierinflacyi i niekalkich devalvacyj. Što ŭ joj jość surjoznyja makraekanamičnyja ŭraźlivaści i vysokaja dola dziaržsiektara.
A heta aznačaje, chutčej za ŭsio, što ŭ krainie ryzyka niaroŭnaj formy ŭłasnaści i, napeŭna, kali dziaržaŭnaje pradpryjemstva tabie nie zapłocić, to ŭ sudzie hetaj krainy vielmi niaprosta budzie niešta ź im zrabić.
Taksama heta kraina z zołatavalutnymi reziervami nižej za rekamiendavanyja.
A kali zirnuć na dziaržaŭnyja ryzyki pavodle rejtynhu Arhanizacyi ekanamičnaha supracoŭnictva i raźvićcia, to my ŭ šostaj hrupie krain ź siami (dzie pieršaja — samaja lepšaja), adkrytych dla inviestycyj.
Jak pracujuć zamiežnyja inviestary ci banki? Jany zaŭsiody strachujuć ryzyki pavodle krainavaha rejtynha. I voś inviestar kaža ŭ strachavym ahienctvie: «Ja chaču ŭkłaści ŭ Biełaruś sto miljonaŭ — zastrachuj».
Ahient hladzić: a kraina tolki-tolki vyjšła z samaj apošniaj, siomaj inviestycyjnaj hrupy, pierajšła ŭ šostuju. I jon kaža, hlanuŭšy na ŭsie rejtynhi, što ja tabie takuju sumu strachavać nie budu ŭ hetaj krainie, a kali i zastrachuju, to vaźmu takuju premiju… na jakuju inviestar nikoli nie pojdzie.
I tut nielha dać univiersalnuju paradu, jak u momant pavysić našuju pryvabnaść. Heta šyroki śpis pytańniaŭ, jakija treba vyrašyć, a heta patrabuje času i słušnaj ekanamičnaj palityki.
«Naša Niva»: Jak tak atrymlivajecca, što ŭ nas, zdajecca, ničoha nie refarmujecca asabliva, a kraina zdoleła praisnavać u takim stanie ŭžo čverć stahodździa? My dahetul prajadajem savieckuju spadčynu, abo adsutnaść reformaŭ — heta iluzija?
Zabaroŭski: Reč u tym, što nie ŭsio, što ŭ Biełarusi robicca, publična nazyvajecca reformami. Mnohija jašče ŭsprymajuć hetaje słova jak niejkuju niehatyŭnuju źjavu. A heta naturalny praces samaŭdaskanaleńnia, navat u Kitai reformy nazyvajucca reformami.
A kali kazać pa sutnaści, to piensijnaja reforma idzie? Idzie. Hrašovaja — prajšła. Hnutki kurs? Heta surjoznaja reforma. My ažyćciavili mnostva reform u vobłaści adkryćcia i viadzieńnia biznesu — naš prahres u rejtynhu Viadzieńnia biznesu heta adlustroŭvaje.
Ukaraniajecca novaja biudžetnaja i hrašovaja palityka.
Tamu było i jość vielmi šmat zachadaŭ, jakija možna kłasifikavać jak reformy.
I hałoŭnaje, kab usie hetyja reformy byli ŭzhodnienyja miž saboj. Bo byvaje tak, što tut my, zdajecca, libieralizujem niejkija praviły, ale heta spałučajecca z uzmacnieńniem kantrolnych orhanaŭ, i ŭsio atrymlivajecca marna.
Važnaja sistemnaść, kab zachady ŭzmacniali adzin adnaho, tady budzie ekanamičny rost.
«Naša Niva»: A što vy adkažacie tym ekanamistam, jakija z hodu ŭ hod prahnazujuć chutki kałaps biełaruskaj ekanomiki?
Zabaroŭski: Sapraŭdy, niekatoryja kažuć, što voś-voś u nas adbudziecca kapitalny kryzis, defołt. Viadoma — kryzisy adbyvajucca tady, kali jość niahnutkaść ekanamičnaj sistemy i palityki va ŭmovach hnutkich źniešnich umovaŭ. Što takoje niahnutkaść? Naprykład, fiksavany kurs valuty va ŭmovach šokaŭ, abo my kažam — «Dasiahajem tempaŭ rostu lubym koštam», biez uliku situacyi na rynkach. Abo honimsia za zarobkam biez rostu pradukcyjnaści pracy. Heta viadzie da mikrakryzisaŭ, jakija mohuć akumulavacca i pieraraści ŭ vialiki. I ekanamičnuju palityku treba kalibravać u hetych kaardynatach: źniešnija ŭmovy i hnutkaść ułasnaj palityki.
Ja razumieju tuju zakłapočanaść, jakuju vykazvajuć niekatoryja ekanamisty. Ale ja taksama vieru ŭ tuju ekanamičnuju kamandu, jakaja ciapier prymaje rašeńni. Jany zdolejuć adkazać na vykliki.
«Naša Niva»: Nu voś vam vyklik — padatkovy manieŭr u Rasii. Jak reahavać? Ci zmoža našaja madel ekanomiki pracavać biez takoj padtrymki?
Zabaroŭski: Tak, heta surjozny šok. Mudraść tut moža być u tym, kab kožnuju pahrozu ŭsprymać jak mahčymaść. Voś situacyja: sistemna źmianiajecca miechanizm adnosinaŭ u vielmi važnaj dla nas enierhietyčnaj śfiery. Što moža być adkazam? Treba vykarystoŭvać hetyja źmieny, kab strukturna mianiać padychody da biudžetu, źnižać zaležnaść ekanomiki ad enerhietyčnaj śfiery i dyviersifikavać jaje. A mahčymyja prybytki ad kampiensacyi, pra jakuju damoviacca na vyšejšym uzroŭni, varta aceńvać jak kanjunkturnyja, a nie strukturnyja, i nakiravać na pahašeńnie dziaržaŭnaha doŭha. Mienavita takaja, darečy, i zadekłaravanaja palityka Minfina na 2019 hod — jany raźličyli biudžet u takich umovach, što jon całkam uličvaje straty ad padatkovaha manieŭru.
«Naša Niva»: Vy zhadali doŭh — dyk dobra heta ci drenna, što Biełaruś uvieś čas pazyčaje?
Zabaroŭski: Nivodnaja ekanomika, amal što nivodnaje pradpryjemstva nie žyvie biez daŭhoŭ. U hetaj źjavie asabliva kiepskaha ničoha niama — dadatkovyja srodki patrebny dla raźvićcia. I tut pytańnie tolki ŭ tym, kolki možna brać, tamu isnuje paniaćcie «ŭstojlivaści doŭha». Što heta? Heta toj uzrovień, pry jakim kraina kraina moža absłuhoŭvać i pahašać hety doŭh pry troch umovach: jana nie akažacca ŭ defołcie; nie budzie zmušać kredytoraŭ restrukturyzavać doŭh; krainie nie spatrebicca krytyčnaje źnižeńnie biudžetnych raschodaŭ, jakoje moža pryvieści da palityčnych kryzisaŭ.
Taksama važna, ci maje kraina dostup na rynki kapitała? Ci vysokija ŭ jaje prybytki ŭ valucie? Ci zbałansavany biudžet, ci jomisty ŭnutrany rynak kapitała? Słovam, mnostva faktaraŭ upłyvajuć na toje, ci źjaŭlajecca doŭh ustojlivym. Tamu ŭ Japonii doŭh bolšy za 200% VUP, u ZŠA — 100%, a ŭ nas tolki kala 50%. I ja padkreślu, što «ustojlivym» doŭh musić być nie tolki pry stabilnych scenarach, ale i ŭ kryzisnych: naprykład, kurs źmianiŭsia — my zmožam tady płacić?
Tamu adnosna Biełarusi maja dumka takaja — siońniašni pamier dziaržaŭnaha doŭhu na kiravanym uzroŭni, ale dziaržava musić być vielmi strymanaj u novych pazykach, tamu što ŭ nas jość šerah uraźlivaściaŭ, struktura dziaržaŭnaha doŭha nieaptymalnaja, naprykład — vialikaja dola doŭha ŭ valucie, bolš za 80%.
I našaja biudžetnaja palityka musić być zbałansavanaj, kab nie dapuskać dalejšaha rostu.
Mnie padabajecca namier našaha ŭrada, jaki kanstatuje, što pavinien być daterminovy vykup za košt niezapłanavanych resursaŭ ad dobraj źniešniaj kanjuktury.
«Naša Niva»: U historyi jość prykłady, kali kraina zdoleła rezka skoknuć napierad u svaim ekanamičnym raźvićci. Kłasičny ŭzor — Sinhapur. A ci jość taki patencyjał u Biełarusi?
Zabaroŭski: U ekanamičnaj teoryi jość dva pohlady na heta: pieršy kaža, što tvajo minułaje ŭpłyvaje na tvaju budučyniu, i nieefiektyŭnaści ŭ minułym vyznačajuć kalainu, ź jakoj ciažka vyjści. Inšaja teoryja kaža inačaj i padkreślivaje, što jość krainy, jakija navat u Afrycy zdoleli vybracca z pastki absalutnaj halečy.
I ŭnutrana ja pierakanany, što, chacia heta i vielmi ciažka, ale pry pravilnaj palitycy i raźvićci instytutaŭ my možam rvanuć — i ŭ 90-ja, i ciapier u nas našmat lepšyja startavyja pazicyi, čym u mnohich.
Vyjści ź biednaha ŭ siaredni ŭzrovień kanceptualna prosta: treba raźvivać vytvorčaść, adukacyju i achovu zdaroŭja, budavać zavody i infrastrukturu — amal usio daść addaču ad nizkaha ŭzroŭniu.
Ale hety ž nabor palityk nie spracuje, kab vyjści ź siaredniaha na vysoki ŭzrovień.
Tut pačynajuć upłyvać inšyja faktary: heta šerah reformaŭ instytutaŭ, niezaležnaść Centrabanku, sudovaja reforma, roŭnaść form ułasnaści, inavacyjnaja sistema, raźvićcio śfiery pasłuh, źnižeńnie ryzyki devalvacyj i eksprapryjacyj.
Dla vychada ŭ vyšejšuju hrupu niama praroka, jaki skaža — davajcie voś heta pabudujem, i ŭsie paśla razbahaciejem.
«Naša Niva»: Jak vy ŭ suviazi z hetym aceńvajecie Dekret ab raźvićci IT, jaki pa asobnych acenkach i moža stać tym batutam dla skačka?
Zabaroŭski: Kali kazać pra IT, to hałoŭny ŭrok u tym, što heta ŭsio zadumvałasia jak rehulatyŭnaja piasočnica: davajcie stvorym umovy i pahladzim, jak heta pracuje. I vyjšła, što kali nikoha nie kašmaryć pravierkami, kali jość anhlijskaje prava, kali dziaržava ŭ pryncypie nie ŭłazić i nie kiruje kožnaj kampanijaj, to adbyvajecca rost! I ja tut vyniesu za dužki źnižanyja padatki, tamu što jany adaptavanyja pad padatki parkaŭ u inšych krainach — pry niesuvymiernaści da nas by prosta nie pajšli.
I ciapier možna zrabić vysnovu, što, užyvajučy takija ž praviły ŭ inšych halinach ekanomiki, my možam prastymulavać rost. Paŭtarusia — niama praroka, jaki skazaŭ by, jakaja śfiera strelić.
Pamiataju takoje — u 2008-m ja byŭ pamočnikam u Michaiła Miaśnikoviča, jaki ŭznačalvaŭ naziralnuju radu Parka vysokich technałohij.
I tady byli ekśpierty, chto byŭ suprać pryniaćcia kampanii Game Stream: «A pra što heta vy havorycie? Tančyki? Cacki niejkija? Nie, my pavinny brać kampanii, jakija robiać ałharytmy dla stankoŭ».
Heta najlepšy ŭzor tupikovaści kancepcyi «pryznačeńnia čempijonaŭ» na bazie tak zvanaj «navukovaj ekśpiertyzy».
Dobra, što tady Michaił Uładzimiravič, naziralnaja rada PVT nie pasłuchali hetych «ekśpiertaŭ» i kampanija stała rezidentam parka — a siońnia kraina radujecca, što ŭ jaje jość World of Tanks.
Tamu patrebnyja sotni kruhłych stałoŭ u kožnaj śfiery, kab razam: biznes, dziaržava i hramadzianskaja supolnaść — namacać prablemy i vyrašyć ich, trymajučy pierad vačyma pośpiech PVT i tuju pravavuju častku, jakaja pracuje ŭ parku. Davajcie pašyrać hetuju praktyku, a čempijony vyznačacca paźniej sami.
«Naša Niva»: Składvajecca ŭražańnie, što $500 — heta krytyčny maksimum dla našaj ekanomiki. Jak tolki my jaho dasiahajem, adrazu abvał. Dyk kali vy vybieramsia z hetaha zahannaha koła?
Zabaroŭski: Uzrovień zarobku zaŭsiody vyznačajecca ŭzroŭniem vytvorčaści, heta fundamientalny zakon. Budzie raści vytvorčaść — buduć raści i zarobki. Heta pavinna adbycca naturalna, a nie dyrektyŭna. My šmat razoŭ bačyli i pierakonvalisia, što pry sprobach abchitryć zakony ekanomiki i abmiežavać dziejańni rynkavych sił vychodzić tolki horaj. Heta jak zmahacca z hravitacyjaj. I kali adbudziecca ŭdaskanaleńnie ekanamičnych instytutaŭ, usio toje, pra što my havaryli raniej, to $500 — heta nie tolki całkam padjomnaja suma dla Biełarusi. Možna i bolej.
I ŭ spravie raźmierkavańnia zarobkaŭ jość jašče adna prablema — peŭnaja niaroŭnaść, jakuju treba pieraadoleć.
Naprykład: jość dva čałavieki — pieršy zarablaje bolš, tamu što pracuje bolš, efiektyŭna pracuje.
Heta niejkaja spraviadlivaja niaroŭnaść.
Ale jość niaspraviadlivaja, kali isnuje niaroŭnaść mahčymaściaŭ: čałaviek, skažam, naradziŭsia ŭ rabočaj siamji, advučyŭsia ŭ PTV z čyrvonym dypłomam, staŭ dobrym śpiecyjalistam.
Ale voś jamu ŭžo 37, i jahonaja śpiecyjalnaść stanovicca niezapatrabavanaj. Što jamu rabić? Rabota źnikła, jon staŭ niekankurentnym i tamu maje mizerny zarobak, u toj čas jak zapatrabavany śpiecyjalist budzie zarablać i bolej za $500.
«Naša Niva»: Heta typovaja prablema. Jość historyi, kali zamiežnyja inviestary pravalvali tut svaje prajekty, bo nie mahli adšukać kampietentnych rabočych. Što rabić? Jak iści ŭ rynak ź niekankurentnymi kadrami?
Zabaroŭski: Heta na siońnia samaje klučavoje pytańnie — jakim čynam kvalifikacyja ludziej budzie adaptavacca pad tyja ŭmovy, jakija siońnia dyktujuć technałohii? I jak by jano nie hučała futurystyčna, ale mnohija biełarusy vielmi vostra adčuvajuć hetuju prablemu na sabie ŭžo siońnia.
Prablema adčuvalnaja nie tolki dla Biełarusi: navat u Šviejcaryi dumajuć, jak jaje vyrašać.
Chiba što zadačy ŭ nas trochi inšyja: my dumajem, jak zabiaśpiečyć zarobak, a jany dumajuć, jak jaho nie źnizić.
I ceły šerah ludziej, jakija siońnia pracujuć na stankach, točać, śvidrujuć, buduć zamienieny robatami.
Ja byŭ vielmi ŭražany, kali pabyŭ na kanviejery Miersiedesa — nastolki jon kaśmična vyhladaje.
Tam amal niama ludziej, a vialikija robaty źbirajuć mašyny. Pry hetym — pa papiaredniaj zamovie. Možna ŭbačyć, dla kaho źbirajecca kankretnaja mašyna, i jakija pažadańni jon pakinuŭ.
Faktyčna, heta aksiumaran — kanviejer pačaŭ rabić indyvidualizavanyja rečy.
Ja tut pahadžusia ź niekatorymi fiłosafami, jakija kažuć, što kali ŭ minułych stahodździach asnoŭnaj niebiaśpiekaj byŭ strach stać zavajavanaj tannaj pracoŭnaj siłaj, to strach budučych stahodździaŭ — heta stać nikomu nie patrebnym.
Suśvietny bank jašče ŭ 2010-m hodzie raiŭ nam jak dziejničać: jany prapanoŭvali vyznačyć šerah niežyćciazdolnych pradpryjemstvaŭ, jakija vidavočna chutka pamruć.
Častku ludziej z hetych pradpryjemstvach prapanoŭvałasia pačać pieravučvać zhodna ź ich pieršasnaj kvalifikacyjaj, častcy — dapamahčy pierajści ŭ pradprymalnictva, častku — paskorana adpravić na piensiju. Pa sutnaści, heta i vyrašeńnie prablemy strukturnaha biespracoŭja.
Adkaz Ministerstva pracy tady byŭ taki, što «heta cikava, my padumajem». Ale pytańnie — što realizavana? Ci zdoleli my pryznać, što našyja pradpryjemstvy pamirajuć? Abo my nie adkazvajem na vyklik?
Pieršasnaja rola tut usio ž dziaržavy, my nie možam zbeścić svoj čałaviečy kapitał, pa ŭzroŭni raźvićcia jakoha my na 53-m miescy ŭ śviecie.
Vielmi važna, kab dziaržava pravodziła palityku adaptacyi — heta reformy rynka pracy, sistemy adukacyi, pieraplacieńnie mnostva zachadaŭ.
Asabliva važnaja adukacyja.
Nijaki płanavy instytut, nijakaje ministerstva nie ŭzhodnić popyt i prapanovu. I hetyja kazki, što «my sprahnazujem patrebu ŭ kadrach na 20 hod napierad, i zhodna z hetym budziem vučyć ludziej…» — heta vielmi ŭtapičnaja kancepcyja. Niama inšaha miechanizmu, aproč rynka, jaki heta vyrašyć.
Viadoma, što treba zaachvočvać da spryjańnia adukacyi i inviestara. Voś vy kažacie — niekatoryja sychodziać, bo nie znajšli tut kvalifikavanych rabočych.
Ale Štadler, naprykład, zrabiŭ inačaj i pieravučyŭ ludziej sam.
U jaho była prablema — našyja zvarščyki nie rabili dastatkova prafiesijnyja švy, tamu jany vyvozili ich u Šviejcaryju, navučyli tam.
Vyjście ź situacyi jość, i ja nie dumaju, što varta kidać ludziej u hałodnyja ŭmovy, kab tolki tak zaachvocić ich da źmienaŭ — treba im dapamahać.
«Naša Niva»: Chto kamu bolš treba — MVF Biełarusi, ci Biełaruś — MVF?
Zabaroŭski: Fond stvorany sychodziačy z prostaj idei — kali ŭ niejkaj krainie prablemy, to jany, jak zaraza, raspaŭsiudžvajucca i na inšyja: ja mienš kuplaju, nie płaču pa daŭhach i hetak dalej. Śvietu niavyhadna, kab zdaralisia kryzisy, i ŭ papiaredžańnie hetamu supolnaść stvaryła MVF.
I ŭsie krainy jak majuć abaviazki pierad Fondam, tak i Fond pierad imi.
Naprykład, Biełaruś, jak siabra Fondu, moža raźličvać na toje, što jon daść Biełarusi lepšuju paradu pa raźvićci ekanomiki, sychodziačy z kampietentnaści daradcaŭ. Taksama Biełaruś moža raźličvać na toje, što Fond akaža techničnuju padtrymku — navučyć kadry Nacbanka, Minfina, Minekanomiki. Abaviazak Fondu — pradastavić dapamohu ŭ vypadku kryzisa płaciožnaha bałansa pry ŭmovie, kali hetyja zachady dazvolać pieraadoleć kryzis i viarnuć hrošy.
Adpaviednyja prahramy MVF byli ŭ svoj čas i dla Francyi, Izraila, Vialikabrytanii, bližej da našych dzion — dla Partuhalii, Irłandyi. Raźvityja krainy taksama sutykajucca z kryzisami.
Tamu ja b reziumavaŭ, što my ŭzajemnapatrebnyja.
«Naša Niva»: Dyk što hałoŭnaje, źnizić dolu dziaržaŭnaha siektara?
Zabaroŭski: Z 100% dziaržaŭnaj majomaści my za 27 hod pryjšli da 50%, heta kaža pra toje, što pryvatny siektar u nas usio ž raźvivajecca. I kali vyličyć z hetych 50% kalijny kambinat, naftapravody, inšyja stratehičnyja śfiery kštałtu abarončaj pramysłovaści, to zastaniecca niedzie 30%.
I tut sapraŭdy jość kudy pašyrać pryvatny siektar.
Časta ŭ mianie pytajucca: «A navošta vam dziaržaŭnyja hateli? Tam ža nizki ŭzrovień servisa. Navošta vam dziaržaŭnyja zavody pa zdabyčy minieralnaj vady? Navošta dziaržaŭnyja zavody pa vyrabu sšytkaŭ? U čym sens usiaho hetaha? Jak imi kiravać? Navošta vydatkoŭvać dziaržaŭnyja resursy?».
Heta vidavočna: kali prajhraje pryvatnaja kampanija, to ryzyku niasie pryvatnik, i abaviazki biudžetu tut uskosnyja — uźnikajuć tolki praz sacyjalnuju abaronu. A kali prajhraje dziaržkampanija, to płaciać usie padatkapłacielščyki i płaciać surjozna.
I ja b nie skazaŭ, što isnuje niejkaja peŭnaja dola dziaržaŭnaj majomaści, skaraciŭšysia da jakoj možna budzie skazać: «Nu, ciapier usio vydatna».
Važna taksama i stratehija raboty ŭ dziaržsiektary: jakaja jana? Kali dziaržkampanija nie płocić pa daŭhach inviestaru ci partnioru, to my jaje bankrucim abo nie? Kali, umoŭna kažučy, dziaržaŭnaja kampanija prychodzić u dziaržaŭny ž bank, to jana atrymaje ŭmovy lepšyja za pryvatnuju kampaniju? Kali na dziaržaŭny zavod pa syravinu pryjdzie pryvatnik i dziaržaŭnaja kampanija, to ci nie skažuć pryvatniku, što jamu nie pradaduć syravinu na pierapracoŭku? Kali inviestar zachoča kupić ci pradać akcyi, my nie pieraškodzim?
Voś pytańni, jakija taksama važnyja. Bo nivodzin fond nie patrabuje ad nas abvalnaj pryvatyzacyi, ad nas chočuć jasnaj i pradkazalnaj ekanamičnaj palityki, jakuju možna praličyć.
Bo ty nie možaš skłaści biznes-płan sychodziačy z taho, što ty nie viedaješ, zapłociać tabie za tavar ci nie, adbiaruć u ciabie pałovu biznesu ci nie.
Ale jość i jašče adzin važny momant: biez dyviersifikacyi ŭłasnaści niemahčyma dyviersifikavać handal — toje, nad čym łamajuć hałavu ciapier.
Napeŭna, vyjści na rynak Jeŭrasajuza budzie lahčej kampanii, u jakoj u liku ŭłaśnikaŭ hramadzianin Jeŭrasajuza. Napeŭna, pastaŭlać na rynak Kitaja budzie lahčej kampanii, dzie jość ułaśnik — kitajec. Tamu dyviersifikacyja ekanomiki i ekspartu mahčyma tolki praz dyviersifikacyju ŭłasnaści.
***
Alaksandr Zabaroŭski
Naradziŭsia ŭ 1982 hodzie ŭ Słucku. Skončyŭ BNTU pa śpiecyjalnaści «Ekanomika i kiravańnie pradpryjemstvam».
Stažyravaŭsia ŭ Štutharckim univiersitecie, Kaledžy Jeŭropy ŭ Bielhii, Abjadnanym Vienskim instytucie, Mižnarodnaj akademii dziaržaŭnych słužačych u Kitai.
Kandydat ekanamičnych navuk.
Karjeru pačynaŭ u Instytucie ekanomiki NAN (2004-2011), syšoŭ adtul pamočnikam staršyni prezidyŭma.
U 2011-2014 pieršy namieśnik kiraŭnika, kiraŭnik sakrataryjata premjer-ministra Biełarusi, namieśnik kiraŭnika Aparatu Savieta ministraŭ — kiraŭnik sakrataryjata premjer-ministra.
Z 2014 pa 2017 hod — pieršy namieśnik ministra ekanomiki, potym — hałoŭny daradca staršyni Nacbanka.
Z kanca 2017 — daradca vykanaŭčaha dyrektara MVF.
Žanaty, maje dźviuch dočak.
