«Jak mužyk z panam ciahajecca»: pałatno Drazdoviča, pierachavanaje sialankaj na haryščy
Siarod karcin Jazepa Drazdoviča, vystaŭlenych na vialikaj ekspazicyi ŭ Nacyjanalnym mastackim da 130-hodździa hetaha ŭnikalnaha tvorcy, jość i voś hetaja poŭnaja humaru rabota:
Nazyvajecca jana «Jak mužyk z panam ciahajecca». Na joj toŭsty pan z hihanckim kašalom starajecca zabrać u sivoha mužyka apošniuju rahulku. A na zadnim płanie — raskošny panski dom.
Jazep syn Narcyza Drazdovič — unikalny mastak. Jon malavaŭ kasmahaničnyja, siurrealistyčnyja tvory i, paralelna, kamičnyja. Jon vykładaŭ u najlepšych himnazijach svajho času, a ŭ saviecki čas skončyŭ žyćcio, zarablajučy malavańniem dyvanoŭ sialanam.
Jazep Drazdovič u časie navučańnia na kursach biełaruskamoŭnych nastaŭnikaŭ, 1921 hod. Fota ź Vikipiedyi.
I pamior na darozie. Tak jon i vyjaŭleny «viečnym vandroŭnikam» na pomniku ŭ stalicy, u Trajeckim pradmieści.
Mastak Aleś Maračkin upieršyniu pačuŭ pra dziadźku Jazepa ad Jaŭhiena Kulika. Toj časta zachodziŭ da siabra ŭ majsterniu, jakaja mieściłasia ŭ škole na vulicy Suvorava. Pabačyŭšy zimovy piejzaž siarod inšych tvoraŭ, Jaŭhien Kulik uskliknuŭ: «Dyk heta ž jak u Jazepa Drazdoviča!»' Potym pra dzisienskaha hienija Maračkinu raspaviali Arsień Lis i Zianon Paźniak.
Adnojčy, kali byŭ na radzimie žonki na Hłyboččynie, Maračkin paznajomiŭsia na kirmašy ź miascovym doktaram. Toj akazaŭsia intelihient, znaŭca. Staŭ havaryć: «Ty viedaješ, mastača, što hetymi ściežkami chadziŭ Jazep Drazdovič? Jon malavaŭ tut, i ludzi jaho pamiatajuć».
«Mianie niby tokam udaryła, — uspaminaje Maračkin. — U toj ža dzień ja sieŭ na rovar i paimčaŭ u Vieraciei, za try kiłamietry ad Łužkoŭ. Zabieh u adnu chatu, druhuju… Pytaŭsia pra Jazepa Drazdoviča», — kaža Maračkin.
Adna kabieta paćvierdziła: byŭ taki dzivak… Harapašnik! Nie mieŭ ni chatki ni łapatki. Chadziŭ pa vioskach, malavaŭ za chleb i prytułak. I ŭ jaje načavaŭ.
«Aŭtabijahrafija. Na dośledach staražytnych haradziščaŭ». Hety tvor Drazdovič pačaŭ u 1930, a skončyŭ u zmročnym 1947-m. Fota ź Vikipiedyi.
Unuk haspadyni pryciahnuŭ z haryšča zapylenaje pałatno «Jak mužyk z panam ciahajecca».
Maračkin ledź nie samleŭ, tak uraziŭsia karcinaj.
Pałatno 'JAk mužyk z panam ciahajecca'' Jazepa Drazdoviča — pieršaja ŭdałaja znachodka Alesia Maračkina z tvorčaha skarbu Viečnaha Vandroŭnika.
Satyryčny tvor. Žančyna raskazała: kali vystaŭlała pry Polščy, vojt, jaki zajšoŭ u chatu, zahadaŭ źniać. Heta ž karykatura na panoŭ! Źniała. U 39-m pryjšli Saviety. Jana paviesiła karcinu znoŭ. Ale balšavikam taksama pałatno nie spadabałasia. Mužyk ža z panam ciahajecca na tle pałaca Plateraŭ. A jaho zabrali kamunisty i stvaryli kantoru. Tam zasiadała načalstva. To vyjšła ŭžo karykatura na novaje načalstva. Pryjšli niemcy, žančyna znoŭ dastała pałatno. To hetyja ŭžo prosta paśmiajalisia, pahierhietali, skazali, što karcina — hut.
Hetuju rabotu Maračkin prydbaŭ. A paśla jaje ŭ jaho vykupiŭ Mastacki fond. Hrošy pajšli na pomnik Jazepu Drazdoviču. Karcina ž siońnia znachodzicca ŭ pastajannaj ekspazicyi Połackaj karcinnaj halerei.
