Структура мозга змяняецца разам з фазамі менструальнага цыкла
Структура ўсяго мозга змяняецца ў залежнасці ад гарманальных зрухаў, якія адбываюцца ў кожнай новай фазе менструальнага цыкла, сцвярджае новае даследаванне.
Фота: Luis Alvarez / Getty Images
Даследаванне, праведзенае навукоўцамі з Каліфарнійскага ўніверсітэта ў Санта-Барбары (UCSB), выявіла нязначныя змены ў структуры мозга 30 жанчын падчас менструальнага цыкла. Гэтыя змены супадаюць з ваганнямі ўзроўняў чатырох гармонаў. Аднак пакуль невядома, ці ўплываюць гэтыя змены на кагнітыўныя функцыі жанчын ці на рызыку захворванняў галаўнога мозга.
«Большая частка таго, што мы ведаем пра чалавечае цела, атрымана ў выніку даследаванняў, праведзеных пераважна на мужчынскім целе», — пракаментавала вынікі Вікторыя Бабенка, былая аспірантка UCSB і суаўтарка даследавання, апублікаванага 10 кастрычніка ў базе даных bioRxiv.
Даследчыкі прааналізавалі 30 жанчын, якія не прымалі гарманальныя супрацьзачаткавыя сродкі і мелі рэгулярны месячны цыкл. Мозг жанчын візуалізавалі ў трох кропках менструальнага цыкла: менструацыя, авуляцыя і сярэднелютэінавая фаза, звязаная з сімптомамі перадменструальнага сіндрому (ПМС).
Былі атрыманыя даныя, якія маюць дачыненне да аб'ёму мозга і двух тыпаў мазгавой тканкі: шэрага рэчыва, якое змяшчае асноўныя целы клетак мозга, і белага рэчыва, якое злучае і забяспечвае сувязь паміж клеткамі. Таксама даследчыкі сабралі даныя аб тым, як праз белае рэчыва мозга распаўсюджваецца вада.
У даследаванні таксама вывучаліся змены чатырох гармонаў: эстрадыёлу (разнавіднасць эстрагену), прагестэрону, лютэінізуючага гармону (ЛГ) і фалікуластымулюючага гармону (ФСГ).
У абласцях мозга, якія вывучала каманда, канцэнтрацыі эстрагену і ЛГ карэлявалі з эфектыўнасцю дыфузіі вады праз белае рэчыва. Гэта адлюстроўвае змены ў «мікраструктуры» белага рэчыва, якія, на думку некаторых навукоўцаў, адлюстроўваюць змены ў сувязях, але гэта пакуль спрэчнае сцвярджэнне.
Між тым, канцэнтрацыя ФСГ звязана з таўшчынёй кары: па меры таго, як яна павялічваецца і памяншаецца, змяняецца і шэрае рэчыва кары.
Цікава, што ў некаторых абласцях мозгу ФСГ і прагестэрон мелі супрацьлеглыя сувязі з дыфузіяй і таўшчынёй кары: павелічэнне ФСГ супадала з памяншэннем колькасці свабодна дыфузуючай вады і большай таўшчынёй кары, тады як павелічэнне прагестэрону было звязана з процілеглымі заканамернасцямі.
Колькасць даследаванняў, якія паказваюць ўплыў гармонаў, звязаных з менструальным цыклам, на мозг, апошнім часам расце, і праведзенае даследаванне — не першае. Аднак яно адметнае тым, што вывучае тканкі па ўсім мозгу.
У іншых працах для рэгістрацыі гэтых змяненняў выкарыстоўваліся іншыя метады — напрыклад, у нядаўнім даследаванні, апублікаваным у часопісе Nature Mental Health, выкарыстоўвалася МРТ-сканаванне з высокім разрозненнем для выяўлення падчас менструальнага цыкла адрозненняў у аб'ёме ў некалькіх абласцях мозгу.
Што датычыць вынікаў праведзеных назіранняў, па словах даследчыц, яны павінны падштурхнуць да таго, каб вывучыць, як выяўленыя змены ўплываюць на псіхічнае здароўе на працягу менструальнага цыкла або на рызыку такіх станаў, як хвароба Альцгеймера (якая часцей сустракаецца ў жанчын, чым у мужчын). Яшчэ адзін кірунак — як змены ў мозгу могуць уплываць на паводзіны.
Суаўтарка даследавання Элізабэт Райзар, аспірантка праграмы дынамічнай нейранавукі ў UCSB, выказала спадзеў, што даследаванне можа дапамагчы медыцынскім работнікам больш улічваць уплыў менструальнага цыкла на медыцынскую дапамогу.
«Медыцынскі свет павінен прыняць да ўвагі, наколькі значныя гэтыя ваганні ў нашым паўсядзённым жыцці, і ў большай ступені ўлічваць іх пры лячэнні», — сказала яна Live Science.
Чытайце таксама:
Чаму жанчыны адчуваюць сябе кепска перад месячнымі
«А потым у мяне знікла і менструацыя». Гісторыя беларускі, якая харчуецца толькі садавінай
Нейрабіёлаг прапанаваў пяць простых прыёмаў, якія дапамогуць знізіць рызыку дэпрэсіі
хаця аба што гэта я :/
у іх жа мазгоў ваапшчэ няма