Крычыш на сабаку? Расказваем, чаму гэта бессэнсоўна і як лепш дзейнічаць
У жыцці амаль кожнага ўладальніка сабакі надыходзіць момант, калі хочацца накрычаць на свайго гадаванца. Пашкоджаныя прадметы хатняга ўжытку, абсіканыя канапы і непрадказальныя паводзіны на шпацырах могуць раззлаваць нават цярплівага чалавека. Але які эфект гэта можа прынесці і як сабака адрэагуе, калі вы на яго крычыце? Ці можа такі метад даць выхаваўчы эфект?
Вядома, крычаць на сабаку дрэнна, і гэта не дасць станоўчых вынікаў.
Як правіла, жывёліна не разумее, чаму вы гэта робіце, і калі вы крычыце, так вы можаце выказаць сваё расчараванне, зазначае onet.pl.
У дадатак да гэтага сабака, які баіцца рэакцыі гаспадара, страчвае да яго давер. Крык прымушае жывёлу баяцца ўсёй сітуацыі. І няўпэўнены сабака зусім не становіцца больш паслухмяным. Эфект можа быць цалкам контрпрадуктыўным. Калі вы крычыце на сабаку, які спраўляе патрэбу ў кватэры, ён, хутчэй за ўсё, пачне рабіць гэта там, дзе вы не заўважыце: на ложку, за ложкам або ў цяжкадаступных месцах.
Ёсць таксама асабліва адчувальныя і палахлівыя сабакі, якія моцна адчуваюць жорсткае стаўленне ўладальніка. Калі ім балюча, могуць узнікнуць дадатковыя праблемы з паводзінамі. Сабака рэагуе з трывогай, пачынае хавацца па кутах, і яго ўпэўненасць у сабе значна падае.
Што адбываецца, калі вы крычыце пасля таго, як штосьці непажаданае ўжо здарылася?
Сітуацыя ўскладняецца яшчэ больш, калі ўладальнік вырашае крычаць пастфактум. Напрыклад, чалавек вяртаецца з працы і бачыць, што сабака пашкодзіў нейкі прадмет. Ніхто дакладна не ведае, калі менавіта прадмет быў пашкоджаны. Магчыма, сабака зрабіў гэта адразу пасля таго, як вы пайшлі, а цяпер проста забыўся пра гэта.
Калі вы крычыце на жывёліну праз некалькі гадзін пасля таго, што адбылося, вы выклікаеце не толькі страх, але і непаразуменне. Сабака нават не можа ацаніць, пра што ідзе гаворка.
Тут варта таксама адзначыць, што сабака чуе нашмат лепш, чым чалавек. Таму, калі вы крычыце, ён можа пужацца значна больш, чым вам падаецца. Калі сабака рэагуе гырканнем — гэта не форма агрэсіі, а спроба абараніць сябе. Гадаванец не разумее, чаму яму робяць шкоду, і рэагуе інстынктыўна. Ён пачуваецца ў небяспецы і не можа нікуды збегчы.
Адкуль бярэцца ідэя, што крык дапамагае
Крык у пэўным сэнсе звязаны з тэорыяй дамінавання, якая прадугледжвае выкарыстанне так званых аверсіўных метадаў, што выклікаюць непрыемныя эмоцыі (ад лацінскага aversatio — агіда). У выніку адмоўнага падмацавання (пакарання) сабака павінен стаць больш паслухмяным і пакорлівым.
Тэорыя дамінавання з'явілася пасля Другой сусветнай вайны. Тады стварылі мноства навучальных устаноў, і трэнеры былі ў асноўным з вайсковага асяроддзя. У навучанні выкарыстоўваліся дысцыпліна і абсалютнае падпарадкаванне. Крык на сабаку таксама часта разглядаўся як элемент дрэсіроўкі.
Адно з самых папулярных даследаванняў па тэорыі дамінавання датуецца 1990 годам. На кнігу Джона Фішэра «Думаць як сабака» дагэтуль арыентуюцца некаторыя ўладальнікі сабак. Але з часу яе распрацоўкі прайшло больш за трыццаць гадоў. Апошнія даследаванні паводзін сабак цалкам супярэчаць тэорыям гэтай кнігі. Сам Джон Фішэр у канцы жыцця адмовіўся ад сваіх поглядаў на тэорыю дамінавання. Сёння мы ведаем, што аверсіўныя метады даюць дрэнны эфект, і замест таго, каб крычаць, лепш выкарыстоўваць станоўчае падмацаванне.
Як зрабіць сабаку больш паслухмяным? Метады замест крыку
Замест таго, каб крычаць на сабаку, мы павінны заваяваць яго давер і навучыцца бавіць час з гадаванцам.
- Вывучэнне «нямых» сігналаў, якія выдае ваш сабака, — першы крок да поспеху. Калі шчанюк круціцца па коле пасля ежы, ён, хутчэй за ўсё, шукае месца для дэфекацыі. Некаторыя сабакі нягучна брэшуць ля дзвярэй або даюць гаспадару значна больш тонкія сігналы. Гэта датычыць як пытанняў гігіены, так і іншых аспектаў жыцця.
- Замест таго, каб крычаць на сабаку, лепш правесці адказнае, паслядоўнае навучанне. Сабака лепш за ўсё рэагуе на станоўчае падмацаванне, а не на страх. Ён павінен выказаць жаданне супрацоўнічаць. Метад пазітыўнага падмацавання можа ўключаць слоўную пахвалу, пачастункі і сумесныя гульні. Дзякуючы ім мы можам выпрацаваць у сабакі станоўчыя звычкі і зрабіць яго больш паслухмяным.
- Метад умацавання стасункаў са сваім гадаванцам, які асабліва любяць актыўныя апекуны ў Еўропе і Злучаных Штатах, — дог-трэкінг. Гэта спартыўныя пешыя паходы па перасечанай мясцовасці ў суправаджэнні чатырохногіх сяброў. Для гэтага ўладальнік выкарыстоўвае спецыяльны мяккі трос, які мацуецца да паясной папругі. Галоўная ідэя такога баўлення часу — гэта цесны кантакт з жывёлінай. Калі сабака вядзе цябе па перасечанай мясцовасці, пераадольвае цяжкасці і нават дапамагае, ты пачынаеш больш разумець сваю жывёліну, а яна — цябе. Такі спартыўны шпацыр можна спалучаць з дрэсіроўкай і гульнямі. Ёсць і шэраг іншых відаў актыўнай дзейнасці, якія могуць стаць прыемнай забаўкай як для сабакі, так і для яго ўладальніка.
Чытайце яшчэ:
Да і пасля: як жыве сабака, які страціў гаспадароў з-за абстрэлу Львоўшчыны
У Фінляндыі запрацаваў абавязковы рэгістр сабак
Ці можна карміць свайго гадаванца толькі сухімі кармамі? Адказ розны для катоў і сабак
