Dzie znachodziłasia pieršaja drukarnia na Biełarusi?
Biełaruski historyk Mikoła Vołkaŭ zrabiŭ sprobu łakalizavać drukarniu, jakaja pracavała na raspaŭsiud kultury Reniesansu i idej Refarmacyi.
Svaimi zdahadkami nakont raźmiaščeńnia Bieraściejskaj drukarni jon padzialiŭsia na svajoj staroncy ŭ fejsbuku.
Pieršaja biełaruskaja drukarnia była zasnavana ŭ Bieraści ŭ 1553 hodzie pad zastupnictvam dziaržaŭnaha dziejača, kalvinista Mikałaja Radziviła Čornaha. Jana dała mahutny šturšok da raźvićcia knihadrukavańnia ŭ Vialikim Kniastvie Litoŭskim, śledam za joj uźnik jašče šerah drukarniaŭ, jakija pracavali na raspaŭsiud kultury Reniesansu i idej Refarmacyi.
Bieraściejskaja Biblija bahata ŭpryhožanaja hraviurami i inšym knižnym dekoram. Fota: «Litfond»
Bieraściejskaja drukarnia zabiaśpiečvała vysoki palihrafičny ŭzrovień. Jana vypuściła bolš za sorak vydańniaŭ na polskaj i łacinskaj movach roznych tematyk i źmiestu, u afarmleńni jakich šyroka vykarystoŭvałasia reniesansavaja hrafika.
Najbolš vydatnym tvoram, stvoranym u hetaj drukarni, ličycca Bieraściejskaja Biblija 1563 hoda, jakaja źmiaščaje poŭny tekst Śviatoha pisańnia na polskaj movie.
Płan staroha Bresta, nakładzieny na spadarožnikavy zdymak Bresckaj krepaści. U kružočku — mierkavany pałac Čartaryjskich. Fota: fejsbuk Mikoły Vołkava.
Mikoła Vołkaŭ źviarnuŭ uvahu na muravany budynak, viadomy jak pałac Čartaryjskich, jaki raźmiaščaŭsia na zachodnim baku rynka staroha Bieraścia.
Pieršapačatkova na hetym miescy ŭ siaredzinie XVI stahodździa byŭ dvor puškara Marka Zubryckaha.
Paśla śmierci biaździetnaha Marka Zubryckaha jaho plac adyšoŭ manarchu, dvor pieratvaryŭsia ŭ siadzibu haradskoha kiraŭnictva. Rasparadžaŭsia im bieraściejski starasta Mikałaj Radzivił Čorny.
Vierahodna, što mienavita tut Radzivił i raźmiaściŭ u 1550-ja hady svaju drukarniu, dzie pabačyła śviet znakamitaja Bieraściejskaja Biblija.
Bieraście na malunku šviedskaha inžyniera Eryka Dalbierha 1657 hoda.
Mikałaj Radzivił Čorny pamior u 1565 hodzie. Jahonaja drukarnia spyniła svaju pracu ŭ 1570-ja hady, paśla čaho plac moh adyści da inšaha bieraściejskaha starosty — Astafieja Vałoviča. U kancy stahodździa jon pabudavaŭ tut kamianicu. Vierahodna, što jaje možna navat pabačyć na malunku horada, vykananym šviedskim inžynieram Erykam Dalbierham u 1657 hodzie.
Paźniej hetuju kamianicu pad svoj pałac pierabudavali kniazi rodu Čartaryjskich, troje pradstaŭnikoŭ jakoha ŭ XVIII stahodździ byli bieraściejskimi vojtami. Hety pałac dobra bačny na rasijskich płanach horada.
U časy isnavańnia rasijskaj krepaści XIX-XX stst. na hetym miescy ničoha nie budavałasia, tamu ŭ ziamli mohuć być padmurki i niejkija cikavyja ślady ad pałaca Čartaryjskich, kamianicy Vałovičaŭ i, mahčyma, drukarni Radziviła.
Radziviłaŭskaja Biblija, vystaŭlenaja na rasijskim aŭkcyjonie. Fota: «Litfond»
Siońnia ŭ knihaschoviščach Rasii i Litvy zachoŭvajecca kala 20 asobnikaŭ Bieraściejskaj Biblii, u toj čas jak u Biełarusi, dzie jana była stvorana, majecca ŭsiaho try asobniki. Jašče adzin asobnik sprabavali letaś pradać na rasijskim aŭkcyjonie — imavierna, były biełaruski ministr.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆČytajcie taksama:
Jaki biełaruski horad pieršym zajmieŭ hienpłan?
Bieraściejskuju Bibliju i inšyja biełaruskija kaštoŭnaści raspradaje były ministr?
Darečy u Vilni pieršaja drukarnia była pa biełarusku. Potym pa polsku a na bałckuju movu było usim plavać. Niamieckaje plemia litva daŭno užo słavianizavałasia da taho času