«Ablizvajuć boty ŭłady» — Śviatłana Aleksijevič vyjšła z Ruskaha PEN-centra
Z Ruskaha PEN-centru ŭ kancy śniežnia minułaha hoda byŭ vyklučany žurnalist Siarhiej Parchomienka. Jaho vyklučeńnie vyklikała abureńnie šerahu piśmieńnikaŭ i litarataraŭ, niekatoryja pakazalna syšli z supołki. Dałučyłasia da ich i nobieleŭskaja łaŭreatka Śviatłana Aleksijevič.
fota Iryna Arachoŭskaj
«Sprava ŭ tym, što źnievažajucca ŭsie ideały zasnavalnikaŭ PENa. Kanflikt z Parchomienkam adbyŭsia z-za taho, što nie pieršy raz užo Ruski PEN admaŭlajecca padpisvać listy ŭ abaronu ludziej, jakija pakutujuć ad pucinskaj ułady, — raspaviała «Našaj Nivie» sama Aleksijevič. — I voś ciapier kankretna byŭ vypadak z režysioram Siancovym, jaki adbyvaje termin… Iznoŭ PEN dekłaravaŭ, što heta nie sprava piśmieńnikaŭ — kahości abaraniać, štości adstojvać, sprava piśmieńnikaŭ siadzieć cichieńka i pisać — to bok, ščyra skazaŭšy, ablizvać boty ŭłady.
Mianie doŭha prasili nie sychodzić, bo i tak dziasiatki hodnych ludziej syšli [z Ruskaha PENa]: Ulickaja, Vajnovič, inšyja. Ja zastavałasia, bo ludzi prahresiŭnyja spadziavalisia, što ŭdasca vystajać u hetaj baraćbie, što «ciomnaja» častka nie pieramoža. Ale nie ŭdałosia.
I ja nie maju padstaŭ bolš udzielničać u hetaj hulni.
Mahu skazać tak: štości padobnaje ź piśmieńnikami było ŭ stalinskija časy — kab tak bajaźliva siabie pavodzili piśmieńniki, piśmieńnickija arhanizacyi. Ale Pucin sydzie, a hetaja staronka zastaniecca ŭ historyi PENa».
Pry hetym členam Biełaruskaha PEN-centra Śviatłana Aleksijevič zastajecca.
Žurnalist, błohier i aktyvist prahramy «Dysierniet» Siarhiej Parchomienka byŭ vyklučany z arhanizacyi «za adstupleńnie ad nieparušnych pryncypaŭ, źmieščanych u Chartyi Mižnarodnaha PEN-kłuba, sistematyčnaje nievykanańnie patrabavańniaŭ hetaha Statuta, za pravakacyjnuju dziejnaść, niesumiaščalnuju z metami i zadačami Ruskaha PEN-centra, i vykazvańni, što zakranajuć honar i hodnaść asoby», — paviedamlaje hazieta «Viedomosti».
Siarhiej Parchomienka.
U pratakole da pasiadžeńnia ab Parchomienku havorycca, što jon błohier, «vychavany kamsamołam i jaki maje ŭ pravaabarončych kołach reputacyju «pravakatara z Bałotnaj płoščy», zajaŭlajecca, byccam jon «ŭstupiŭ u našu piśmieńnickuju arhanizacyju tolki dla taho, kab razburyć jaje znutry, pieratvaryŭšy, nasupierak Chartyi i Statutu, u apazicyjnuju palityčnuju partyju», byŭ pryniaty «nasupierak Statutu, biez rekamiendacyj» i pry «poŭnaj adsutnaści biblijahrafii ŭłasnych tvoraŭ». Parchomienku stavicca ŭ vinu, što jon, niahledziačy na nieadnarazovyja papiaredžańni, nadaje ŚMI «chłuślivyja, tendencyjnyja źviestki, jakija haniać našu arhanizacyju, vykarystoŭvajučy jaje brend dla asabistych metaŭ». Hod tamu arhanizacyja nie stała jaho stroha karać, kab «pravakatar», nie ŭciahnuŭ jaje «ŭ hetak spadziavany im skandał», ale ciapier u joj pryjšli da vysnovy, što miakkaść karajecca.
U apošnija hady Parchomienka razam ź niekatorymi inšymi členami PEN-centra padpisvali zajavy, ad jakich zatym admiažoŭvałasia sama arhanizacyja. Siarod ich było patrabavańnie abmianiać Nadzieju Saŭčanka, zajava ŭ abaronu asudžanaha ŭ Rasii režysiora Aleha Siancova i patrabavańnie raskazać pra znachodžańnie asudžanaha palitviaźnia Ildara Dadzina.
U znak pratestu da vyklučeńnia Parchomienki z PEN-centra syšli piśmieńniki Barys Akunin i Alaksandr Iličeŭski, paet Leŭ Rubinštejn. Darečy, uśled za Aleksijevič ruski PEN pakinuła i paetka Volha Siedakova, jakaja niadaŭna prymała ŭdzieł u minskim pasiedžańni intelektualnaha kłuba biełaruskaj piśmieńnicy.
«Ruski PEN-centr» byŭ utvorany ŭ 1989 hodzie. Pravobrazam pasłužyŭ «PEN-kłub» (PEN International) — mižnarodnaja niaŭradavaja arhanizacyja, jakaja abjadnoŭvaje prafiesijnych piśmieńnikaŭ i stvoranaja ŭ 1921 hodzie ŭ Łondanie.
