Navukoŭcy patłumačyli šum u mozhu ŭ śnie
Naš mozh pracuje i ŭ śnie, tolki nie kaža nam, navošta.
Pakul vy adpačyvajecie, niejrony pracujuć. Fota: Kenny Moffitt
Navukoŭcy sa Stenfardskaha univiersiteta, ZŠA, apublikavali ŭ časopisie Neuron analiz «šumu» čałaviečaha mozhu.
Navat kali čałaviek śpić, jaho mozh pracuje. Daśledčyki vyznačyli, što ŭ śnie mozh pavodzić siabie tak ža, jak kali sprabuje pryhadać fakty ź bijahrafii svajho ŭładalnika.
Toje, što raniej ličyłasia biassensoŭnym «šumam», što ŭtvarajecca ledź nie «pa inercyi», akazałasia pieraboram niadaŭnich uspaminaŭ.
Daśledčyki nazirali za tryma chvorymi na epilepsiju, u mozh jakich byli naŭprost uviedzienyja elektrody dziela vyznačeńnia niejronnych kłastaraŭ, adkaznych za epileptyčnyja prypadki. Spačatku ludziej pytali pra niejkija niadaŭnija fakty ź ich žyćcia (kštałtu «što vy jeli na śniadanak»). Zatym nazirali za aktyŭnaściu ich mozhu ŭ śnie.
Jak vyjavili navukoŭcy, u śnie i ŭ čas pryhadvańnia niadaŭnich faktaŭ, aktyŭnaść mozhu była vielmi padobnaj. Zusim inšaja aktyŭnaść mieła by naziracca pry inšych aktyŭnaściach mozhu (naprykład, pry adkazie na pytańnie «kolki budzie 49 padzialić na 7»). Takim čynam, zaklučajuć navukoŭcy, u śnie ci pry adpačynku mozh «prakručvaje» niadaŭnija fakty z žyćcia čałavieka.
U hety čas u mozhu pracuje tak zvanaja defołtnaja sietka niejronaŭ (default mode network), jakaja «adklučajecca» pry źmienie aktyŭnaści. Jak ni dziva, mienavita jana spažyvaje najbolš enierhii z usich niejronnych sistem. Niekatoryja navukoŭcy źviazvajuć defołtnuju sietku z samaasensavańniem.
Zastajecca nieviadomym, navošta defołtnaja sietka pracuje, kali čałaviek śpić. Mahčyma, takim čynam analizujecca papiaredni dośvied čałavieka i padtrymlivajucca ŭzajemaadnosiny miž inšymi sietkami, kažuć aŭtary daśledavańnia. Takim čynam mozh moža rychtavać siabie da budučych dziejańniaŭ — vypracoŭvać toje, što my nazyvajem intuicyjaj.
