Karahanaŭ: Ukraina moža stać dla Rasii Afhanistanam-2
Rasijski palitołah libieralna-kansiervatyŭnaha kirunku Siarhiej Karahanaŭ vystupiŭ z artykułam, u jakim zaścierahaje Maskvu ad šyrokamaštabnaha ŭmiašańnia va Ukrainie. Na dumku Karahanava, heta ŭciahnie Rasiju ŭ paŭtor afhanskaha scenara. U toj ža čas navat libierału Karahanavu nie čužyja impierskija ambicyi. Jon maryć pra adbudovu Rasii jak supierdziaržavy.
***
Priedskazujemo priletievšij «čiernyj lebied́», niepriedvidiennaja katastrofa, uničtožienije małazijskoho Boeing, kto by ni śbił jeho, možiet stať jeŝie odnoj stupieńju na puti uhłublenija mieždunarodno-političieskoho krizisa vokruh Ukrainy. No možiet stať i tołčkom v storonu vychoda iz nieho.
Lehkoho riešienija ja poka nie vižu. Iz-za zapriedielnoho i v Rośsii, i na Zapadie urovnia niedovierija. Iz-za trahičieski biezyschodnoho sostojanija samoj Ukrainy, kotoraja upravlałaś rvavšimi jeje na kuski oliharchičieskimi hruppirovkami vsie chužie, biednieła, otstavała na hłazach dažie ot Biełoruśsii. I iz-za nyniešnieho krizisa jeŝie uchudšiła svoju upravlajemosť. I, po mnieniju bolšinstva ekśpiertov, nie imiejet — kak minimum v sriedniesročnoj pierśpiektivie — šansov vyjti iz ekonomičieskoj śpirali, vieduŝiej vniz.
Rasširienije masštaba krizisa ot riehionalnoho do mieždunarodnoho iz-za ubijstva počti 300 passažirov Boeing dajet povod podviesti promiežutočnyje itohi schvatki na Ukrainie i vokruh nieje. I popytaťsia priedłožiť racionalnuju, po krajniej mierie s mojej točki zrienija, stratiehiju poviedienija našiej strany.
Piervyj etap krizisa, dlivšijsia hdie-to do apriela etoho hoda, Rośsija vyihrała. Pierievieła konkurienciju s Zapadom iz viałotiekuŝieho informacionno-propahandistskoho protivostojanija, hdie on, vsie jeŝie kontrolirujuŝij osnovnyje ŚMI, prievalirujet, v obłasť žiestkoj siły i voli. Rośsija postaviła priedieł prodołžavšiejsia počti čietvierť vieka połzučiej vojennoj i ekonomiko-političieskoj ekspansii v śfiery jeje žiźnienno važnych intieriesov, po suti, viersalskoj politikie «v barchatnych pierčatkach», kotoraja poroždała u značitielnoj časti elity i nasielenija strany čuvstvo unižienija i žiełanije rievanša. Prisojedinienije Kryma — bolšoj uśpiech. Chotia za nieho i pridietsia zapłatiť niemałuju cienu.
Lišivšiś časti svojej tierritorii, Ukraina nie smožiet prietiendovať na členstvo v NATO. Viernuv Krym, Rośsija prodiemonstrirovała vsiemu miru na diele svoju riešimosť zaŝiŝať i prodvihať svoi intieriesy. Kotoryje tiepieŕ pridietsia učityvať.
Sdiełan važnyj, chotia daleko nie riešajuŝij šah v storonu ot dominirovanija Zapada v mieždunarodnoj sistiemie k boleje ravnopravnomu i diemokratičnomu miroustrojstvu.
I nakoniec, vossojedinienije Kryma s Rośsijej sieŕjezno podlečiło voźnikavšij błahodaria politikie Zapada viejmarskij sindrom. I vyzvało vołnu entuziazma i ranieje ostro dieficitnoj hordosti za stranu. Riezko vźletieła popularnosť priezidienta. Pojaviłaś vozmožnosť ispolzovať obrazovavšijsia političieskij kapitał dla vychoda iz ekonomičieskoho zastoja.
No hdie-to s maja u mienia načała narastať trievoha po povodu toho, čto płodami pobiedy Rośsija nie vospolzujetsia, čto «vyrviet poražienije iz ruk pobiedy».
Hłavnaja opasnosť v tom, čto, prikryvajaś i uvlekajaś krizisom, strastno obsuždaja ekonomičieskije sankcii, našie rukovodstvo i elita tak i nie vydvinuli i nie stali prietvoriať v žizń nikakoj — ni libieralnoj, ni antilibieralnoj — prohrammy raźvitija. A ekonomika stahnirujet vniz. Strana snova i vsie bolšie vosprinimajetsia, dažie i sočuvstvujuŝimi, kak lišiennaja blestiaŝieho buduŝieho. Procitiruju ocienku kitajskich kolleh: «Rośsija taktičieski vyihrała, no stratiehičieski možiet proihrať».
Osnovnyje napravlenija takoj prohrammy očievidny. I nie raz nazyvaliś. V tom čiśle na stranicach etoj haziety.
Na etom fonie našu stranu pytajutsia vtiahivať v dołhosročnyj priamoj vojennyj konflikt na Ukrainie. Po suti, vo vtoroj Afhanistan. Piervyj, napomniu, syhrał važnuju rol v razvale SSSR.
Priznaki zaintieriesovannosti v podobnom raźvitii očievidny v zajavlenijach i poviedienii amierikanskich nieokonsiervatorov. Priedstavitieli kotorych v administracii nariadu s niekotorymi jevropiejskimi politikami stojali za sprovocirovavšiej krizis popytkoj voprieki intieriesam Rośsii rasširiť zonu vlijanija Zapada na Ukrainu čieriez sohłašienije ob associacii s ES, za kotorym snova zrimo zamajačiło rasširienije NATO.
U mienia niet priamych śvidietielstv toho, čto SŠA pytajutsia ustroiť nam Afhanistan-2. Kośviennych, odnako, niemało.
Nyniešnij bałans nastrojenij v elitie SŠA napominajet połožienije konca 1970-ch hh. Tohda unižiennaja i razdražiennaja poražienijem vo Vjetnamie, nieftianym krizisom, rostom antiamierikanizma i na etom fonie usilenijem sopiernika — SSSR — amierikanskaja elita dovolno umieło zatianuła našu stranu s jeje hierontołohičieskim rukovodstvom v pietlu afhanskoj vojny. Siejčas striemlenije śbiť śpieś s Rośsii nacieleno nie tolko protiv Rośsii, no i protiv stojaŝich riadom s niej i za niej pobieždajuŝich v mirovoj konkuriencii nie zapadnych i vsie boleje očievidno antizapadnych novych stran. Prieždie vsieho Kitaja. Tak čto stavki snova vysoki.
Poražienija SŠA, Zapada pośle, kak kazałoś, triumfa 1990-ch jeŝie hłubžie i boleźnieńnieje provałov 1970-ch hh. Tiem silnieje možiet byť striemlenije snova otyhraťsia. I poka naiboleje udobnyj sposob — vtianuť Rośsiju v vojnu na Ukrainie. Takoje žiełanije možiet ischodiť i ot ukrainskoho rukovodstva, objektivno zaintieriesovannoho v vojnie. Udieržaťsia u vłasti v biezyschodnoj ekonomičieskoj situacii budiet vsie boleje problematično. V ihrie užie nie tolko oliharchi, kak rańšie, no i spuŝiennyje s ciepi ultranacionalisty.
Mohut byť objektivno zaintieriesovany v uhłublenii vojny povstancy, a takžie siły, sdiełavšije na nich stavku v Rośsii, raskručivavšije v informacionnom prostranstvie idieju o nieobchodimosti maśsirovannoho vtoržienija rośsijskich sił i rassčityvavšije, vidimo nieobosnovanno, na prorośsijskoje bolšinstvo na ukrainskom juho-vostokie.
Pośle uničtožienija Boeing pieried povstancami i siłami, kotoryje diełali na nich stavku, možiet vstať vybor: libo rastvoriťsia, libo dobiťsia eskałacii konflikta, sdiełav połožienije rośsijskoho rukovodstva jeŝie boleje trudnym.
Takoj konflikt čieriez potoki biežienciev, proniknovienije diviersantov i tierroristov budiet priamo uhrožať užie i prilehajuŝim k Ukrainie rośsijskim obłastiam, rośsijskomu suvierienitietu i biezopasnosti. To jesť situacija možiet stať dažie boleje opasnoj, čiem v słučaje s afhanskoj vojnoj. Ona była dalšie.
V prodołžienii konflikta, chotia by i v viałotiekuŝiej formie, zaintieriesovany i druhije ihroki. Amierikancy i tie v praviaŝich elitach Jevropy, koho razdražała udačlivosť i dipłomatičieskaja lichosť Rośsii, pozvolivšaja jej ihrať na mirovoj arienie rol, v razy prievoschodiaŝuju jeje ekonomičieskij potienciał. Da jeŝie podčierknuto prieniebriežitielno k praviłam, kotoryje byli ustanovleny dominirovavšim i počti pobiedivšim, a tiepieŕ bystro słabiejuŝim Zapadom.
V amierikanskich ekśpiertnych i političieskich kruhach opasajutsia, čto Rośsija načniet zapołniať vakuumy, obrazujuŝijesia na Bližniem i Sriedniem Vostokie. Nakoniec, v etich žie kruhach, da i v Jevropie, krajnie opasajutsia riealnoho ekonomičieskoho povorota Rośsii k Tichomu okieanu. On usilivał by jeje pozicii v ekonomičieskom i političieskom torhie na Zapadie. No hłavnoje — ukrieplał by pozicii nie tolko Kitaja, no i sojuźnikov SŠA — Japonii, Južnoj Koriei, u kotorych uvieličivałoś by pole manievra, umieńšałaś by potriebnosť v amierikanskich harantijach.
Važniejšiej i praktičieski provozhłašiennoj cielju ukrainskoj opieracii Zapada było priedotvraŝienije popadanija Ukrainy v ekonomičieskije i političieskije sojuzy, kotoryje mohli formirovaťsia vokruh Rośsii. I eta ciel, vidimo, dostihnuta. Chotia ja somnievałsia v riealističnosti nadieždy na vovlečienije Ukrainy v takije sojuzy. Ukrainskaja elita vsiemi siłami soprotivlałaś by objedinieniju s boleje konkurientosposobnoj rośsijskoj. Kak budiet soprotivlaťsia, jeśli ucielejet, i objedinieniju s Jevropoj, podčinieniju jeje śmiertielnym dla etoj korrumpirovannoj elity praviłam i standartam.
Možiet byť nie prosto zamiedlen, no i obraŝien vśpiať narastavšij driejf SŠA i Jevropy druh ot druha. Eta tiendiencija otkryvała vozmožnosť sozdanija v pierśpiektivie v Jevrazii kontinientalnoho sojuza — Sojuza Jevropy, cientrom kotoroho byli by otnošienija mieždu Bierlinom i Moskvoj.
Užie siejčas očievidno, čto SŠA i ravniajuŝimsia na nich siłam v Jevropie udajetsia pierieviesti otnošienija iz vyhodnoho Rośsii kratkosročnoho sorievnovanija žiestkoj siły i voli v śfieru ekonomičieskoho i informacionnoho protivostojanija. Hdie Zapad poka silnieje.
Odnovriemienno v rośsijskich elitach usililiś antimodiernistskije niekonkurientosposobnyje siły, pytajuŝijesia pod fłahom patriotizma ottieśniť boleje obrazovannyje i effiektivnyje słoi biurokratii i buržuazii. Odin raz — v radikalnom variantie — takoj ścienarij osuŝiestviť udałoś: pośle 1917 h.
Trahiediju, śviazannuju s uničtožienijem Boeing, hieopolitičieskije konkurienty budut ispolzovať po połnoj. Protivostojanije i boleje uśpiešnyje, čiem prieždie, popytki izolacii prodołžatsia jeŝie kakoje-to vriemia. No čto pośle?
Poka prosmatrivajutsia čietyrie varianta rośsijskoho poviedienija.
Piervyj. «Śliv» v duchie 1991 h. pod łozunhami «jeŝie boleje novoho političieskoho myšlenija». Nadiejuś, čto etot variant rassmatrivaťsia nie možiet.
Vtoroj. Status-kvo. Die-fakto poddieržka viałotiekuŝieho konflikta na Ukrainie. Takoj variant otdajet iniciativu sopiernikam i budiet viestiś, čto užie proischodit, na pole, hdie jeho pozicii silnieje. K tomu žie on črievat stajej «čiernych lebiediej» ili społzanijem v masštabnoje vojennoje vmiešatielstvo, v Afhanistan-2.
Trietij. Sobstvienno Afhanistan-2. Eskałacija konflikta, maśsirovannyj vvod vojsk v nadieždie postaviť Kijev na koleni i (ili) raskołoť Ukrainu. Dumaju, čto variant stol opasien, čto poprostu nieprijemlem.
Čietviertyj. Słožnyj. No naiboleje vyhodnyj. Zariehistrirovať pobiedu. Rośsija dobiłaś vypołnienija prohrammy minimum. NATO rasširiaťsia nie budiet. Krym naš. Tiepieŕ ciel — nie dopustiť vtiahivanija Rośsii v bolšuju vojnu. Na Ukrainu nado prodołžať daviť, no prieimuŝiestvienno ekonomiko-političieskimi sposobami, vskryvaja nieiźbiežnyje massovyje narušienija prav čiełovieka. Ukraina dołžna učiťsia žiť na svoi, biez subsidij i pobłažiek. Posmotrim, čto u Kijeva i jeho nyniešnich choziajev połučitsia.
Možno i, naviernoje, nužno nastorožienno ocienivať otchod nyniešniej Jevropy ot mnohich jeje tradicionnych ciennostiej. No provozhłašienije łozunha «Rośsija nie Jevropa» nie tolko otvierhajet klučievyje dla Rośsii postpietrovskije tri stoletija, no i, po suti, označajet, čto Orda vsie-taki odieržała vierch. Niesmotria na pobiedu Dmitrija Donskoho i jeho soratnikov na Kulikovom pole.
Radi samoj Rośsii, sochranienija jeje idientičnosti, kultury stoit podtvierdiť striemlenije Rośsii v dołhosročnoj pierśpiektivie stroiť ekonomičieskij, čiełoviečieskij, s bieźvizovym prostranstvom, i enierhietičieskij, s jedinymi praviłami, Sojuz Jevropy. Možiet byť, v tom čiśle i vokruh sovmiestnoho sodiejstvija vyživaniju Ukrainy.
Rośsija budiet striemiťsia k takomu sojuzu s kačiestvienno inych pozicij: opirajaś na die-fakto sojuźničieskije otnošienija s Kitajem, na aktivizirujuŝujusia i rasširiajuŝujusia ŠOS, na «Jevrazes», pusť biez Ukrainy, na novuju vniešniuju politiku v ATR, na kotoruju składyvajetsia očievidnyj zapros v riehionie, hdie vsie prišło v bystroje dvižienije.
Pravitielstvo, Minvostokraźvitija užie vydvinuli vpołnie sovriemiennuju v otličije ot priedyduŝich konciepciju raźvitija vostoka Rośsii. Nielzia, čtoby iz-za naviazannoho krizisa na Zapadie my upustili vozmožnosti, kotoryje vpiervyje v rośsijskoj istorii otkryvajutsia na Vostokie.
Podtvierždienije i riealnaja aktivizacija rośsijskoj linii na ekonomičieskuju i političieskuju intiehraciju v ATR možiet byť važniejšim elemientom vyihryšnoho vychoda iz vidimo małopierśpiektivnoho ukrainskoho krizisa.
Biesstrašnyje povstancy, kotoryje boroliś za svoi prava na Ukrainie, dołžny byť priniaty v Rośsii kak hieroi. Sotniam tysiač ili millionam, kotoryje nie zachotiat žiť na toj Ukrainie, kotoraja połučajetsia, nužno dať krov i rabotu v trudodieficitnych riehionach Rośsii — takich bolšinstvo. Immihranty, da jeŝie kulturno blizkije, — ohromnyj riesurs raźvitija dla luboj strany.
Takoj kurs i humanien, i patriotičien, i racionalen.
Koniečno, izłožiennoje — tolko jeho namietki. Oni nieiźbiežno vyzovut buriu kritiki so vsiech storon. No, kak hovoritsia na staroriežimnom dipłomatičieskom žarhonie, jesť li razumnaja altiernativa?
I poślednieje. Nie ustaju povtoriať. Obŝiestvo, elity, priezidient dołžny potriebovať druh ot druha formulirovanija i prietvorienija v žizń riešitielnoj stratiehii socialno-ekonomičieskoho raźvitija i rieform. Nielzia upuskať vozmožnosti, sozdannyje Krymom. Inačie my vsie-taki vyrviem poražienije iz ruk pobiedy.
