Навукоўцы ўпершыню выдалілі з ДНК чалавечага эмбрыёна ген, адказны за хваробу
У ЗША група навукоўцаў з амерыканскіх і паўднёвакарэйскіх інстытутаў паспяхова выдаліла з ДНК чалавечага эмбрыёна ген з мутацыяй, які адказвае за развіццё захворвання. Даследаванне было апублікавана ў часопісе Nature.
Навукоўцам удалося з дапамогай інструмента рэдагавання геному CRISPR-Cas9 выразаць ген з мутацыяй, якая выклікае гіпертрафічную кардыаміапатыю — захворванне сэрца, якое сустракаецца ў аднаго з 500 чалавек і можа стаць прычынай раптоўнай смерці.
Эксперымент удаўся ў 42 выпадках з 58, гэта значыць, у 72 працэнтах выпадкаў. Эмбрыёны былі знішчаныя пасля пяці сутак развіцця.
Падчас эксперыменту навукоўцы апладнілі спермай мужчыны, у генах якога ёсць адпаведная мутацыя, яйкаклеткі 12 здаровых жанчын. Адначасова яны ўводзілі ў яйкаклеткі CRISPR-Cas9, які выразаў з мужчынскай ДНК мутаваны ген.
Як піша The New York Times, навукоўцы ўвялі ў яйкаклетку матэрыял для «рамонту» ДНК з дапамогай штучна створанага здаровага гена, аднак эмбрыёны выкарыстоўвалі замест яго здаровы ген з мацярынскай ДНК.
Гэта азначае, што мяняць гены чалавека з дапамогай CRISPR-Cas9 і ствараць «дызайнерскіх» дзяцей (з вызначаным колерам вачэй, фігурай і гэтак далей) значна складаней, чым лічылася да гэтага даследавання.
Навукоўцы сцвярджаюць, што не зафіксавалі ніякіх непажаданых змен ДНК. Такія змены адбыліся ў аналагічных эксперыментах, раней праведзеных у Кітаі.
Рэдагаванне генаў эмбрыёнаў выклікае дыскусіі з-за этычных меркаванняў. Крытыкі выказваюць асцярогі ў сувязі з магчымасцю стварэння «дызайнерскіх» дзяцей, а таксама паказваюць, што любыя змены (у тым ліку незапланаваныя) у чалавеку з адрэдагаваным геномам будуць перанятыя яго нашчадкамі.
У ЗША дзейнічаюць строгія абмежаванні на падобныя даследаванні; спробы рэдагаваць гены, якія адказваюць за развіццё захворванняў, рабіліся ў Кітаі, але не былі прызнаныя ўдалымі.
Правядзенне клінічных даследаванняў з падсаджваннем эмбрыёнаў з адрэдагаванай ДНК у матку жанчыны немагчыма на тэрыторыі ЗША і «тэхналогія сыдзе ў менш зарэгуляваныя краіны».
