Гісторык: У ваенна-стратэгічным сэнсе Беларусь цяпер уяўляе такі самы «балкон», якім у 1815—1914 было Царства Польскае — карты
Піша гісторык Андрэй Вашкевіч.
Вось звярнуў увагу на такое падабенства. Карта Расійскай Імперыі 1914 года (у нашай частцы яна была нязменнай ад 1815 года, цэлае стагоддзе) і сучасная карта супольнай вайсковай прасторы Расіі і Беларусі.
І сто гадоў таму і цяпер Расія мела такі клін, убіты ў Еўропу. Тады з Царства Польскага планаваліся наскок на Берлін, адсяканне Усходняй Прусіі ды Галіцыі. Цяпер з нашага беларускага кліна можна планаваць наскок на Варшаву, адсяканне Прыбалтыкі ды Украіны. Сто гадоў таму Расія напоўніцу паспрабавала скарыстацца гэтым клінам і пацярпела паражэнне па ўсіх франтах, страціўшы ў дадатак і ўсё Царства Польскае. Як будзе цяпер ніхто не ведае, але абодва блокі, відаць, рыхтуюцца грунтоўна.
Ну і як не сказаць пра палітычны момант. Палякі ў 1815 годзе мелі ад Расіі куды болей, чым яны мелі ад яе ў 1915 г. Два паўстанні пакінулі глыбокі след у польскай патрыятычнай свядомасці, але збольшага забралі ў палякаў усё, што яны мелі як аўтаномія пад Аляксандрам І — сваю армію, грошы, сойм… А паўстала Польшча ў ХХ ст. у выніку: 1) вялікай патрыятычна-выхаваўчай працы ўнутры грамадства, 2) досыць моцнай прамысловасці і гаспадаркі, 3) сусветнай вайны, якая зламала старую карту Еўропы.
Таму, сябры, трэба вельмі моцна думаць, што нам рабіць далей, каб Беларусь у гэтым стагоддзі захавалася на карце Еўропы.
