Zianon Paźniak: «Była, jość i budzie viečna!»
Na pytańni karespandenta «NN» adkazvaje staršynia Kanservatyŭna-chryścijanskaje partyi — BNF Zianon Paźniak.
«NN»: Niadaŭna my stali śviedkami padpisańnia jałcinskaha pahadnieńnia. Jak Vy jaho aceńvajecie i jakimi Vam bačacca jahonyja nastupstvy dla Biełarusi?
Zianon Paźniak: Takoha rodu «pahadnieńniaŭ» užo było šmat, jany buduć jašče. Heta čarhovaje źviano ŭ maskoŭskim łancuhu «pakrokavaj» palityki, jakuju kirujučaja rasiejskaja hebe voś užo dzieviać hadoŭ rychtuje i viadzie razam z Łukašenkam. Pavolnaść pracesu tłumačycca nia tolki taktykaj, ale najpierš prablemaj apłaty za zdaču Biełarusi.
Iznoŭ ža, sprava nia ŭ tym, što vyšejšaja słužbovaja asoba ŭ Biełarusi zašmat choča, a ŭ tym, čaho jana nia choča razumieć. Rasieja, jaje NKVD nikoli nie ŭznaharodžvali za zdradu. Cana handlu maje ŭmoŭnaje značeńnie. Bo, atrymaŭšy žadanaje, rasiejcy pradažnikaŭ zaŭsiody źniščali. Kali nie adrazu, to potym. Choć by tyja zdradniki pradali im usiu planetu Ziamlu i choć by za kapiejku.
Kali b — źvierniemsia da ŭmoŭnaści — u sytuacyi, jakaja ŭźnikła paśla jałcinskaha spektaklu Pucina—Łukašenki, u Biełarusi raptam staŭ by prezydent i ŭrad Narodnaha frontu, maskoŭcy mocna prajhrali b. Hazavy šantaž abiarnuŭsia b suprać ich.
Darečy, nie zabyvajma, što mahčymaść hazavaha šantažu Łukašenka daŭ Rasiei jašče ŭ 1995 h., kali aciaplalnaja i pramysłovaja systemy Biełarusi byli pieraviedzienyja z mazuty i salarki na haz, choć salarka i mazuta abychodzilisia nam značna tańniej.
Paršyvuju aviečku zašmarhnuli, i jana mirna viadzie baranoŭ na bojniu, da čarhovaha «kroku» — niezakonnaha ŭviadzieńnia rasiejskaha rubla, potym — da niezakonnaha referendumu ab «kanstytucyjnym akcie» i h.d. Tym časam sami rasiejcy vykazvajucca prosta i pa-lejtenancku, jak Pucin, biez dyplamatyi. Vice-ministar finansaŭ Rasiei A.Ulukajeŭ skazaŭ 11 vieraśnia ŭ hazecie «Kommiersant'»: «Maskva nia budzie ŭciahvacca ŭ sprečki, kali i ŭ jakoj formie rasiejski rubiel budzie lehalizavany ŭ Biełarusi, — hałoŭnaje, kab rublovy anšlus Biełarusi adbyŭsia. Tolki ŭ hetym vypadku rasiejski kapitał zmoža ŭdzielničać u pryvatyzacyi biełaruskaj tranzytnaj transpartnaj infrastruktury».
«NN»: Vy skieptyčna staviciesia da «nacyjanalizmu» Łukašenki. Ale ci dapuskajecie Vy, što ŭ peŭnaj sytuacyi jon moža pieraaryjentavacca na Zachad i znajści tam padtrymku siłaŭ, zacikaŭlenych u asłableńni pazycyjaŭ Rasiei ŭ Eŭropie?
Z.P.: Nie dapuskaju. Heta supiarečyć jahonaj antyzachodniaj «natury» i ŭsioj antybiełaruskaj unutranaj palitycy. Padtrymki ŭ zachodniaj Eŭropie jon nia znojdzie, bo Eŭropa, dzie ton zadajuć Niamieččyna i Francyja, aryjentavanaja na dačynieńni i handal z Rasiejaj. «Siłaŭ, zacikaŭlenych u asłableńni pazycyjaŭ Rasiei ŭ Eŭropie», nie isnuje, bo nijakich «pazycyjaŭ» Rasieja ŭ Eŭropie nia maje. Tym časam Ameryku, jakaja abiacałasia być harantam biełaruskaj niezaležnaści, Łukašenka daŭno abjaviŭ svaim «asabistym voraham».
«NN»: Ci zastaniecca niaźmiennaj pazycyja ZŠA ŭ dačynieńni da režymu Łukašenki?
Z.P.: Heta budzie zaležać najpierš ad samich biełarusaŭ, prytym nia tolki na Baćkaŭščynie, ale i va ŭsim śviecie. Ad zdolnaści ich da supraciŭleńnia rasiejskaj palityčnaj ahresii, ad aktyŭnaści palityčnych siłaŭ biełaruskaha Vyzvolnaha Ruchu (Biełaruski narodny front «Adradžeńnie», Kanservatyŭna-chryścijanskaja partyja — BNF i inš.). U druhuju čarhu heta budzie abumoŭlena dziejańniami Eŭropy i hieapalityčnaj sytuacyjaj va Ŭschodniaj Eŭropie. Kali «druhaja čarha» stanie «pieršaj» — heta budzie vielmi kiepski znak i fatalnyja nastupstvy dla Biełarusi.
«NN»: Ci bačycie Vy siarod nacyjanalnych siłaŭ patencyjnych sajuźnikaŭ KCHP-BNF?
Z.P.: Nieviadoma, što vy majecie na ŭvazie pad «nacyjanalnymi siłami». Kali ŭsiu biełaruskuju nacyju, to najpieršymi našymi sajuźnikami jość tyja ludzi, što stajać i buduć stajać na pazycyjach Aktu 25 Sakavika 1918 h. Tyja ž ź ich, što zdolnyja da zmahańnia, dziejnaści i baraćby za hetyja ideały, stanuć u našyja šerahi.
«NN»: U Biełarusi isnuje «piaciorka» apazycyjnych partyjaŭ, jakaja rychtujecca iści na vybary ŭ pałatu pradstaŭnikoŭ ahulnym śpisam. Ci moža Vaša partyja dałučycca da hetaha abjadnańnia?
Z.P.: Kali Maskva ŭviadzie na Biełaruś svaje hrošy i zamacuje svaju palityku praz referendum ab «kanstytucyjnym akcie», nijakich vybaraŭ bolš nia budzie. I «pałata» stanie niepatrebnaj. Chutčej za ŭsio, adrazu ŭviaduć stanovišča pierachodnaha peryjadu da «adzinaj sajuznaj dziaržavy» i h.d., z usimi vychodziačymi adsiul vynikami, dziejańniami i represijami. Treba zmahacca, kab nie dapuścić referendumu i rasiejskich hrošaj, padrychtavać nacyju da bajkotu niezakonnaha referendumu, kali jaho nam naviažuć. A čarhovaja «kaalicyja» baraćbie Frontu suprać uviadzieńnia rasiejskich hrošaj i padrychtoŭki niezakonnaha referendumu procistaŭlaje zaklik rychtavacca… da vybaraŭ u «pałatu».
Padstaŭnoj «apazycyi» adviedziena vielmi abmiežavanaja i vuzieńkaja rola: demanstravać ź siabie «apazycyju» i pakazvać svaju słabaść dy nikčemnaść. Dostup da medyjaŭ, daroha ŭ parlament i ŭ saviety dla hetaj «apazycyi» nie praduhledžanyja i nie dazvolenyja. Tut pabudavanaja ściana, jakuju (tamu, chto sapraŭdy choča zmahacca) možna abyści, pavalić ci paburyć zboku, ale nia ŭ łob. «Kiravanuju apazycyju» ŭvieś čas (jak tuju paršyvuju aviečku) šturchajuć iści ŭ łob — na vybary dy na referendum, jakija jana tut u pryncypie nia moža vyjhrać, ale ściahnie elektarat i lehitymizuje falsyfikacyju.
Kali rasiejcam pry dapamozie «apazycyi» ŭdasca zabrać Biełaruś, to hetaja apazycyja budzie taksama likvidavanaja imi, razam z Łukašenkam. Kali ž Maskva adkładzie svoj plan z referendumam u Biełarusi na potym, to vybary ŭ «pałatu» adbuducca. «Kiravanuju apazycyju» tudy nie prapuściać, chiba paru marhinałaŭ. Eŭropa ž budzie imknucca pryznać novuju «pałatu».
«NN»: Ale na minułych vybarach u miascovyja saviety, jakija bajkatavała KCHP-BNF, deputatami stali niekalki dziasiatkaŭ demakratyčnych kandydataŭ.
Z.P.: U miascovyja saviety «vybrana» 20 tysiačaŭ deputataŭ. Siarod ich prapuścili 15—20 marhinalnych pradstaŭnikoŭ ad «apazycyi». Limit moh być i mienšym. Heta było padadziena jak vialikaja «palityčnaja pieramoha apazycyi».
«Svaje ludzi» ŭ savietach pažadanyja tady, kali vybary demakratyčnyja, spraviadlivyja i lehitymnyja. Va ŭsich astatnich vypadkach heta vielmi sumnieŭnaja i sprečnaja sprava. Chacia časam i mahčymaja, hledziačy na sytuacyju.
«NN»: Ci dapuskajecie Vy mahčymaści adkrytaha vajskovaha ŭmiašańnia Rasiei ŭ spravy Biełarusi?
Z.P.: Adkrytaje vajskovaje ŭmiašańnie Rasiei ciapier małavierahodnaje, bo ŭsio padrychtavana jakraz da «cichaj akupacyi», i jana ruchajecca davoli paśladoŭna.
Kali b biełarusy byli zdolnyja na zbrojnuju baraćbu, to chapiła b roty, kab usio pieramianiłasia, i nijakaje vajskovaje ŭmiašańnie ŭžo nia vyratavała b Maskvu.
«NN»: Jak, pa-Vašamu, uvojdzie ŭ historyju peryjad isnavańnia Respubliki Biełarusi?
Z.P.: Što datyčyć «peryjadu isnavańnia», to vyhladaje, što niekatoryja pačali ŭžo zaranioŭ chavać Respubliku Biełaruś. Ale tych, chto śpiašajecca, čakaje rasčaravańnie. Biełaruś była, jość i budzie viečna!
Zapisaŭ Siarhiej Jorš
