Jak «Štazi» treciravała pastara Hauka

Baćku Jaachima Hauka, partovaha rabočaha, saviety represavali, kali synu było 11 hadoŭ. Abvinavačvańnie było standartnym: padtrymlivaje kantakty z Zachadam. Aryštavali jaho ŭ Rostaku, a siadzieć adpravili ŭ kancłahier u SSSR. Dokazami staŭ znojdzieny doma list, a taksama zachodni časopis na temu sudnachodstva.

Z savieckaha kancłahiera Hauk-starejšy viarnuŭsia invalidam.

U siamji Haukaŭ nie było sumnievaŭ nakont savieckaj sistemy: jany bačyli jaje absalutnaje zło.

Hauk-małodšy chacieŭ stać žurnalistam, ale na žurfak jaho nie pryniali, bo jon pryncypova nie byŭ u tahačasnym niamieckim BRSMie, jaki nazyvaŭsia «Svabodnaja niamieckaja moładź». U vyniku

Hauk vymušany byŭ pajści ŭ pastary: adzinaja karjera, dastupnaja non-kanfarmistu ŭ tahačasnaj HDR.

Pracavaŭ jon u Maryinskaj carkvie ŭ Rostaku. Jak śviatar, jon staŭ papularny siarod moładzi. Tamu słužba biaśpieki, «Štazi», i pabačyła ŭ im «voraha dziaržavy».

Archivy śpiecsłužby stali całkam dastupny paśla padzieńnia HDR. Dziakujučy hetamu ludzi zmahli pabačyć toje «videa» svajho žyćcia, jakoje zafiksavałasia ŭ sakretnych daśje.

«Štazi» kłasifikavała pastara Hauka jak «voraha dziaržavy» ŭ 1983-m i pačało sakretnuju raspracoŭku — pad kodavaj nazvaj «Apieracyja Kaŭšanka». Pieršasnaj metaj apieracyi było davieści pastara da niervovaha zryvu.

Heta była typovaja taktyka niamieckaha HB suprać apazicyjanieraŭ. Kab vyklikać padazreńni da Hauka ŭ jahonym kole, supracoŭniki «Štazi» naviedali pastara ŭ 1985 hodzie, a paśla… źlili padrabiaznaści razmovy niekatorym jahonym siabram i kaleham. Paralelna «Štazi» raspaŭsiudžvała čutki, što žanaty Hauk maje raman z adnoj sa studentak teałohii.

Padkopy takoha kštałtu stvarali niervovuju atmaśfieru ŭ siamji Haukaŭ. Narešcie,

troje staršych dziaciej pastara, jakim nie davali mahčymaści zdabyć vyšejšuju adukacyju ŭ HDR, atrymali dazvoł na vyjezd u FRH.

Adnak navat heta było častkaj złaviesnaha płana. Dziaciej vypuścili, a nazad nie puskali. Narešcie, u lipieni 1988 hoda «Štazi» pasprabavała zavabić Hauka ŭ svaje cianioty, spakušajučy jaho dazvołam na pryjezd dziaciej. Adnak

Hauk adkinuŭ prapanovu i, kab ad jaho adčapilisia, adrazu raskazaŭ pra vizit hebista svaim siabram i kaleham.

U vyniku jašče praz paru miesiacaŭ «Štazi» zakryła «Apieracyju Kaŭšanka».

Hauk zastajecca pierakananym antykamunistam.

Na dumku Hauka, sistemy savieckaha typu niespraviadlivyja i viaduć da razbureńnia ludskaha ŭ čałavieku.

Razam z Haŭłam, jon padtrymaŭ stvareńnie Trybunała dla rasśledavańnia złačynstvaŭ kamunizmu. Jon padtrymlivaje nieabchodnaść nazirańnia Fiederalnaha biuro achovy kanstytucyi za Partyjaj levych, jakaja jadnaje prychilnikaŭ kamunistyčnaha ładu. Jon ličyć rynkavuju ekanomiku i niamiecka-amierykanskuju supracu asnovami dla zachavańnia svabodnaha hramadstva.

U 1990 hodzie Bundestah abjadnanaj Niamieččyny pryznačyŭ jaho pieršym fiederalnym kamisaram u spravie archivaŭ Štazi. Na hetaj pasadzie jon zasłužyŭ šyrokuju papularnaść aktyŭnym pieraśledam tych byłych niamieckich čekistaŭ, jakija ŭ časie svajoj słužby ździajśniali złačynstvy. Za svaju dziejnaść jon zasłužyŭ mianušku «palaŭničaha na štazi».

Siarhiej Hiezhała

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj
ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru
«Našaj Nivy» ŭ TH