Sušy: karyść abo niebiaśpieka?
Japonskaja kuchnia nabyła vialikuju papularnaść u mnohich krainach śvietu, i naša — nie vyklučeńnie. Ale ci zaŭsiody papularnaść aznačaje karysnaść?
Japonskaja kuchnia nabyła vialikuju papularnaść u mnohich krainach śvietu, i naša — nie vyklučeńnie. Ale ci zaŭsiody papularnaść aznačaje karysnaść? Padčas niadaŭnich daśledavańniaŭ francuzskija vučonyja vyśvietlili, što nie dla ŭsich sušy adnolkava karysnyja.
Sušy (abo susi) — strava tradycyjnaj japonskaj kuchni, pryhatavanaja z rysu i roznych morapraduktaŭ, a taksama inšych inhredyjentaŭ. Kala čverci straŭ japonskaj nacyjanalnaj kuchni, a mienavita znakamityja sušy, hatujuć z prymianieńniem vodaraściaŭ nory.
Arhumienty «za»
U bazavym recepcie sušy zvyčajna prysutničajuć: rys, ryba, rysavy vocat, japonski chren — vasabi, vodaraści i da hetaha dadajecca sous z soi abo imbiru. Spynimsia bolš padrabiazna na dyjetyčnych jakaściach kožnaha inhredyjentu.
Rys prynosić u racyjon nieabchodnyja vuhlavody. Hety pradukt zdolny nadoŭha prahnać adčuvańnie hoładu, što dobra dla tych, chto sočyć za svajoj fihuraj.
Syraja ryba napaŭniaje racyjon čałavieka vialikaj kolkaściu białkoŭ. Tłustaja syraja ryba bahataja na polinienasyčanyja tłustyja kisłoty amieha‑3, jakija vielmi važnyja dla papiaredžańnia sardečna‑sasudzistych zachvorvańniaŭ. U rybie prysutničaje i mnostva karysnych mikraelemientaŭ, takich, jak žaleza, cynk, sielen, fosfar.
Japonski chren vasabi bahaty na vitamin S i kalcyj. Heta pryprava ŭtrymlivaje antyaksidanty, jakija stanoŭča ŭpłyvajuć na arhanizm. Ličycca, što sapraŭdny vasabi zabivaje mikrobaŭ u syroj rybie. (Adnak pa pryčynie darahavizny vasabi, u pieravažnaj bolšaści restaranaŭ, jak u Japonii, tak i za jaje miežami, vykarystoŭvajuć imitacyju vasabi na asnovie chrenu, śpiecyj i charčovych farbavalnikaŭ. Imitacyja vasabi vyrablajecca ŭ vyhladzie parašku abo hatovaj da ŭžyvańnia pasty ŭ ciubikach.)
Sojevy sous bolš karysny, čym zvyčajnaja sol. Vyrableny naturalnym sposabam bradžeńnia, jon nie patrabuje kansiervantaŭ i moža zachoŭvacca praciahły čas.
Vodaraści nory bahatyja na charčovyja vałokny, minierały i pratein. Fitasteroł z vodaraściaŭ źnižaje ŭzrovień «drennaha» chalesterynu.
Imbir uzmacniaje smakavyja adčuvańni, źjaŭlajecca cudoŭnym antyaksidantam, akazvaje supraćzapalenčaje dziejańnie i palahčaje stravavańnie.
Arhumienty «suprać»
Užyvać sušy varta vielmi aściarožna. Dla pryhatavańnia ich biarecca albo marskaja syraja ryba, jakaja značna radziej akazvajecca zaražanaj parazitami, albo presnavodnaja, ale papiarednie pryhatavanaja. Adnak vielmi časta rybu prosta niedavarvajuć. Jak lubaja strava, što hatujecca z syrych abo padvieržanych niaznačnaj termaapracoŭcy praduktaŭ, sušy źjaŭlajucca chutkapsavalnymi i pry zachavańni mohuć stać pažyŭnym asiarodkam dla raźvićcia niebiaśpiečnych bakteryj. Užyvańnie sušy, jakija doŭha i/ci niapravilna zachoŭvalisia, moža pryvieści da šerahu straŭnikava‑kišačnych zachvorvańniaŭ. Tamu termin zachoŭvańnia pryhatavanych sušy nie pavinien pieravyšać niekalkich hadzin, najlepšym ža varyjantam źjaŭlajecca ŭžyvańnie sušy adrazu paśla pryhatavańnia.
Adnym sa sposabaŭ zaściarohi ad parazitaŭ źjaŭlajecca zamarožvańnie. Kab harantavać poŭnuju hibiel ličynak hielmintaŭ, ryba, maluski i rakapadobnyja pavinny vymarožvacca pry minus 18 hradusach 14 sutak, pry minus 20 — 24 hadziny z nastupnym zachoŭvańniem na praciahu 7 sutak pry tempieratury, nie vyšejšaj za minus 18 hradusaŭ, pry minus 30 — nie mienš jak 10 chvilin z nastupnym zachoŭvańniem 7 sutak pry tempieratury, nie vyšejšaj za minus 12 hradusaŭ.
Supracoŭniki Nacyjanalnaha centra navukovych daśledavańniaŭ Francyi śćviardžajuć, što ŭ pradstaŭnikoŭ roznych nacyjanalnaściaŭ bakteryi, jakija nasialajuć straŭnikavy trakt, adroźnivajucca pa svaim składzie. Tak, francuzskija vučonyja vyśvietlili, što ŭ kišečnikach žycharoŭ Krainy ŭzychodnaha sonca jość śpiecyjalnyja fiermienty, jakija dapamahajuć pieratraŭlivać vodaraści. Jak vynik, japoncy lepš zasvojvajuć hety morapradukt. Bakteryi, jak miarkujuć vučonyja, mahli pierajści da japoncaŭ razam z hienami marskich mikraarhanizmaŭ, jakija nasialajuć pavierchniu vodaraściaŭ i prachodzili praz stravavalny trakt japoncaŭ na praciahu mnohich pakaleńniaŭ. Našy ž straŭniki mała prystasavanyja dla pieratraŭlivańnia hetaha praduktu japonskaj kuchni. Tamu tuju karyść dla zdaroŭja, jakuju niasuć sušy japoncu, jeŭrapiejec atrymlivaje nie ŭ poŭnaj miery.
Isnuje i jašče adna niebiaśpieka častaha ŭžyvańnia straŭ japonskaj tradycyjnaj kuchni — dabaŭleńnie ŭ ich vialikaj kolkaści sojevaha sousu. Usiaho ŭ 2—3 łyžkach sousu ŭtrymlivajecca adzin hram soli, u toj čas jak norma soli dla darosłaha čałaviek nie bolš jak 6 h u dzień. A lišak soli pravakuje pavyšeńnie arteryjalnaha cisku i pryvodzić da infarktaŭ i insultaŭ.
Jeści ci nie?
Biezumoŭna, pieravahi ŭ ježy — asabistaja sprava kožnaha. Adnak kab paźbiehnuć prablem sa zdaroŭjem, miedyki rekamiendujuć nabyvać takoha rodu stravy tolki ŭ bujnych restaranach ź biezdakornaj reputacyjaj: pakolki tavarazvarot u ich vialiki, jość choć niejkaja harantyja śviežaści inhredyjentaŭ.
