Šery aŭtaservis składaje bolš za 50% aŭtapasłuh
U vyniku «šeraj» dziejnaści STA i pryvatnych pradprymalnikaŭ, jakija niezakonna handlujuć zapčastkami, naša dziaržava, navat pa samych ścipłych padlikach, hublaje bolš za 55 młrd rubloŭ. Ale heta nie tolki prablema papaŭnieńnia biudžetu i pytańnie ekanamičnaj biaśpieki našaj krainy.
Jakaść aŭtaservisu i zapasnych častak da aŭtamabilaŭ maje pramoje dačynieńnie da biaśpieki kožnaha ŭdzielnika darožnaha ruchu. Pravierki dziaržkantrolu vyjavili, što absalutnaja bolšaść aŭtaaŭładalnikaŭ pahadžajecca na hulniu ŭ «ruskuju ruletku», kali kuplaje na aŭtarynkach kantrabandnyja albo nianovyja zapčastki i kali karystajecca pasłuhami STA, jakija nie majuć siertyfikataŭ adpaviednaści i nie viaduć ulikovuju dakumientacyju.
— Pa acency Kamiteta dziaržkantrolu, u «cieniavym» abarocie znachodzicca bolš za 50 pracentaŭ pasłuh aŭtaservisu, jakija akazvajuć jurydyčnyja asoby, — zaŭvažyŭ na kalehii staršynia Kamiteta. — My pravieryli 135 subjektaŭ, jakija akazvajuć pasłuhi aŭtaservisu i 272 subjekty, jakija realizujuć aŭtazapčastki.
Parušeńni vyjaŭleny va ŭsich.
Najbolš surjoznyja — ekanamičnyja. Masavaja źjava — ukryćcio vyručki, kožny treci subjekt akazvaje pasłuhi bieź siertyfikata adpaviednaści, usie parušajuć Praviły bytavoha absłuhoŭvańnia spažyŭcoŭ, techničnyja normy, buchhałtarski ŭlik, zakanadaŭstva ab cenaŭtvareńni, sanitarnyja praviły i inšyja. Adnak siońnia my źviartajemsia da orhanaŭ dziaržaŭnaha kiravańnia: kudy vy hledzicie? Čamu, niahledziačy na toje, što pytańnie nie adnojčy ŭžo ŭźnimałasia, parušeńni takija surjoznyja i paŭsiudnyja? Kamitet dziaržkantrolu namierany sfarmulavać kankretnyja prapanovy pa źmienie situacyi i danieści ich u bližejšy čas da kiraŭnika dziaržavy. Čas razmoŭ skončyŭsia. Siońnia kožny kiraŭnik pavinien piersanalna nieści adkaznaść za svaju niazdolnaść navieści paradak u toj śfiery, jakaja jamu daručana.
— Kali adnym słovam acanić situacyju, jakuju my ŭbačyli padčas pravierak, heta — biedłam, — prakamientavaŭ žurnalistam vyniki praviedzienaj raboty načalnik Hałoŭnaha ŭpraŭleńnia kantrolu spažyvieckaha rynku i śfiery pasłuh Kamiteta dziaržaŭnaha kantrolu Uładzimir Kalenik. — Pasłuha aŭtaservisu siońnia — adna z samych zapatrabavanych. Letaś tolki aficyjny dachod u hetaj śfiery skłaŭ bolš za 500 młrd rubloŭ. Siońnia ŭ našaj krainie zarehistravana kala 3 młn aŭtamabilaŭ, jakija naležać pryvatnikam. Ich techničnaje absłuhoŭvańnie zabiaśpiečvajuć bolš za 3000 stancyj aŭtaservisu, u paraŭnańni z 2006 hodam letaś abjom pasłuh u hetaj śfiery vyras amal udvaja. Roźničny handal zapasnymi častkami da aŭtamabilaŭ ažyćciaŭlali letaś 2000 pradprymalnikaŭ. I pravierki pakazali, što amal usie jany pracujuć, jak chočuć, na svoj rozum.
U centry Minska pracavała STA, jakoje čatyry hady akazvała pasłuhi biez najaŭnaści siertyfikata adpaviednaści, rabotniki ŭ štacie nie ličylisia, kasavy aparat adsutničaŭ. I taki vypadak daloka nie adziny. Na druhoj staličnaj STA kala 1000 zajavak na akazańnie pasłuh byli nie zarehistravanyja, na treciaj — bolš za 200, na čaćviortaj sa 115 zajavak zarehistravanyja tolki 2… Uchileńni ad vykarystańnia kasavych aparataŭ vyjaŭleny ŭsiudy.
Adzin z raspaŭsiudžanych sposabaŭ schavać realny prybytak i źmienšyć padatkovyja vypłaty — vykarystańnie błankaŭ, jakija nie padlahajuć strohaj spravazdačnaści, na jakich paznačany davoli prostyja i niedarahija pasłuhi. Na‑ samreč pravodzicca poŭnaje techničnaje absłuhoŭvańnie albo darahija raboty, jakija pavinny być aformlenyja na błankach, što padlahajuć strohaj spravazdačnaści. U vyniku pa dakumientach klijent byccam by zapłaciŭ 200 tysiač za zamienu masła i rehuliroŭku razvał‑schadžeńnia, a nasamreč jon addaŭ 700—800 tysiač za zusim inšuju rabotu.
Chrestamatyjnym parušeńniem, adznačyli supracoŭniki dziaržkantrolu, akazałasia vypłata zarobkaŭ supracoŭnikam STA ŭ kanviertach. Aficyjny zarobak aŭtamiechanika ŭ takich vypadkach składaje 280—400 tysiač rubloŭ.
Pa materyjałach pravierak u śfiery akazańnia pasłuh aŭtaservisu zaviedziena 9 kryminalnych spraŭ, prypyniena dziejnaść 22 STA, da administracyjnaj adkaznaści pryciahnuty 148 adkaznych asobaŭ na sumu 68 młn rubloŭ, 89 jurydyčnych asobaŭ — na 518 młn rubloŭ.
Pravierki vyznačyli taksama fakty nielehalnych aptovych pastavak zapčastak. Naprykład, pradpryjemstva «Arenasaŭto» pradjaviła dakumienty, zhodna ź jakimi pastaŭku zapčastak jamu ažyćciaŭlali 6 subjektaŭ haspadarańnia. Na spravie akazałasia, što «kiraŭniki» hetych subjektaŭ nijakaha ŭdziełu ŭ ich dziejnaści nie prymali, dahavoraŭ nie zaklučali, tavaraŭ nie pastaŭlali, adpaviednych buchhałtarskich dakumientaŭ nie padpisvali.
— Realizacyja zapčastak z vykarystańniem iłžepradprymalnickich struktur atrymała masavaje raspaŭsiudžvańnie, — paviedamiŭ u svaim dakładzie Uładzimir Kalenik. — U vyniku paśla kožnaj piataj pravierki ŭ śfiery handlu aŭtazapčastkami ŭzbudžana kryminalnaja sprava. Jašče adno raspaŭsiudžanaje parušeńnie — adsutnaść dakumientaŭ, jakija paćviardžajuć biaśpieku i jakaść zapčastak.
Pryčynaj takich masavych parušeńniaŭ u śfiery aŭtaservisu i handlu aŭtazapčastkami Dziaržkantrol nazvaŭ abyjakavyja i bieskantrolnyja adnosiny da hetych śfieraŭ zacikaŭlenych orhanaŭ dziaržkiravańnia i miascovych vykanaŭčych i rasparadčych orhanaŭ.
Ministerstva handlu apošnija 9 hadoŭ praktyčna nie zajmajecca raźvićciom bytavoha absłuhoŭvańnia ŭ krainie. Dziaržkamitet pa standartyzacyi niedastatkova kantraluje dziejnaść akredytavanych orhanaŭ pa siertyfikacyi pasłuh aŭtaservisu. Vyjaŭleny vypadki farmalnaj vydačy siertyfikataŭ adpaviednaści. Na kalehii prahučali zaŭvahi i ŭ adras ministerstvaŭ achovy zdaroŭja, pa padatkach i zborach, pracy i sacyjalnaj abarony, pa nadzvyčajnych situacyjach, finansaŭ, architektury i budaŭnictva.
Dla naviadzieńnia paradku ŭ śfierach akazańnia vysokadachodnych pasłuh spažyŭcam, uklučajučy pasłuhi pa techničnym absłuhoŭvańni i ramoncie transpartnych srodkaŭ i realizacyi aŭtazapčastak, kalehija Kamiteta dziaržkantrolu rekamiendavała Savietu Ministraŭ razam z zacikaŭlenymi respublikanskimi orhanami dziaržkiravańnia, abłvykankamami i Minskim harvykankamam praanalizavać situacyju i pryniać kančatkovyja miery pa ŭdaskanaleńni sistemy akazańnia pasłuh spažyŭcam, a taksama razhledzieć pytańni pa ŭdaskanaleńni zakanadaŭstva ŭ hetaj śfiery.
Na kalehii išła taksama razmova pra stvareńnie Kamisii i pracoŭnaj hrupy dla praviadzieńnia sistemnych pravierak u śfiery aŭtaservisu i handlu aŭtazapčastkami. Prahučali prapanovy pa ŭdaskanaleńni ŭzajemadziejańnia zacikaŭlenych dziaržorhanaŭ. Byli vykazanyja taksama mierkavańni pra nieabchodnaść źmienaŭ u palitycy cenaŭtvareńnia, jakaja taksama vyklikaje źjaŭleńnie «šerych» pasłuh i tavaraŭ na našym rynku.
Volha MIADŹVIEDZIEVA.
