Kredyt dla hołaha karala
Andrej Kurejčyk zrabiŭ Panie Kachanku baćkam nacyi. «Panie Kachanku» — novy vidoviščny śpiektakl u teatry imia Horkaha.
«Panie Kachanku» — novy vidoviščny śpiektakl u teatry imia Horkaha. Piša Siarhiej Mikulevič.
27 sakavika ŭ Horkaŭskim teatry prajšła premjera śpiektakla pavodle pjesy Andreja Kurejčyka «Panie Kochanku». Mienavita tak, praz hipierkarektnaje «o» staić na afišach. Choć u cełym hetaj pastanoŭkaj teatr paćvierdziŭ status Nacyjanalnaha dramatyčnaha.
Śpiektakl pačynajecca scenaj adračeńnia Radziviła. Z vysyłki jon piša list da rasijskaj carycy Kaciaryny: prosić dazvołu viarnucca ŭ rodny Niaśviž za abiacańnie «nie zajmacca palitykaj».
Bo Karal Stanisłaŭ Radzivił sam chacieŭ być karalom Rečy Paspalitaj, zamiest maryjanietkavaha Stanisłava Aŭhusta Paniatoŭskaha, kachanka Kaciaryny.
Hetym u mnohim tłumačycca toje, čamu historyki paśla tak uparta lapili z Panie Kachanku vobraz dzivaka i błazna.
Adziny realny histaryčny fakt, na jakim budujecca pjesa, — vizit Paniatoŭskaha ŭ Niaśviž.
Pavodle pjesy, Paniatoŭski pryjazdžaje brać kredyt «na piać hadoŭ pad karaleŭskaje słova». Finansavyja mahčymaści karala cudoŭna ŭvasablaje scena myćcia ŭ vańnie. A matyvacyja budzie da bolu znajomaja siońniašnim hołym karalam: kredyt treba, kab ratavać Reč Paspalituju. Ale pałymianyja zakliki da adzinstva i patryjatyzmu nie kranajuć bahataha Radziviła.
«Eto nie nariečije. Eto jazyk»,
— kidaje Radzivił Paniatoŭskamu, kali toj sprabuje padłaščycca, skazaŭšy tost «na miestnom nariečii». Panie Kachanku raspluščvaje vočy ździŭlenamu Paniatoŭskamu:
tut — Biełaruś. Biełarusam plavać i na Maskvu, i na Varšavu.
Tut svoj rytm, ambicyi budaŭnikoŭ impieryj abyjakavyja ludziam hetaj ziamli. A jašče — Radzivił adrazu zrazumieŭ, što novy karol zadrobny dušoj, kab pajści ŭ svajoj spravie da kanca.
Aŭtary nie imknulisia stvaryć novyja vobrazy. Jany stvarali zapaminalnyja. Tamu Panie Kachanku — heta krychu stary Vieža z «Kałasoŭ pad siarpom tvaim»: u svaich dzivactvach, składanych płataničnych pačućciach da maładoj aktorki Alesi (uspomnim, u Viežy taksama byŭ teatr). Ale najbolš Kurejčykaŭ Radzivił — heta Miunchhaŭzien. Pryčym heta baron nie z knižki Raspe, a ź filma «Tot samyj Miunchhauzien» Zacharava. Upłyŭ savieckaha kiniematohrafa praryvajecca nie tolki tut. Ščymlivaja finalnaja scena palotu krychu nahadvaje adpaviednuju z «Skazki stranstvij» Mity.
Skraznaja ideja pjesy — navučyć biełarusaŭ lotać.
Hetym zajmajecca Karal Radzivił u Niaśvižy, daŭšy zarok nie brać udziełu ŭ palitycy. «Palot» čytajecca jak mietafara pazbaŭleńnia ad kompleksu nacyjanalnaj niepaŭnavartaści.
Ale jaskravyja akcenty, zarodki siužetnych linij u pjesie treba vyłoŭlivać. Jany zaciarušanyja saładžavymi narodalubskimi razvahami, vializnaj kolkaściu inšaj mišury. Režysior Andrej Kurejčyk viadomy jak stvaralnik scenaroŭ dla paśpiachovych rasijskich kinasieryjałaŭ. I jon pastaraŭsia, kab u heta pjesie było ŭsio: i linija kachańnia, i elemienty śpiecyfičnaha teatralnaha kapuśnika (pakazalna, što scenu repietycyi radziviłaŭskaha teatra razumieli chiba prafiesijnyja aktory), i cełyja muzyčnyja numary, pryčym biełaruskamoŭnyja, — aryi z tvoraŭ Macieja Radziviła, pieśnia Lavona Volskaha «Panie Kachanku».
Vypadkovaść častak siužeta kampiensujecca siłaj suputnych efiektaŭ — to padabranaj muzykaj, to vynachodkami pastanoŭki.
«Panie Kachanku» — siarod samych vidoviščnych śpiektaklaŭ hoda.
Jon maje ŭsie šancy doŭha źbirać anšłahi ŭ Horkaŭskim: modny režysior, papularnaja histaryčnaja tema, jakasnaja pastanoŭka.
Sceny prynižeńnia, jakija Paniatoŭski zaznaje ŭ Niaśvižy, spadziejučysia na kredyt, vyklikali b, peŭna, bahaty asacyjatyŭny šerah u siońniašnich vyšejšych dziaržaŭnych asobaŭ.
Niečakanaje vytłumačeńnie ŭ hetym rakursie nabyvajuć i dzivactvy Panie Kachanku, apisanyja historykami. Tak, jaho zahad handlaram zaleźci na drevy i karkać varonami, mieŭ na mecie pravieryć, ci zhodny čałaviek na prynižeńnie za try rubli. «Akazvajecca — mohuć!» Raźlik adbyvajecca na vačach Paniatoŭskaha, jaki ŭsio čakaje ad Panie Kachanku kredytu…
Śpiecyjalna dla Paniatoŭskaha Panie Kachanku ładzić navat paradyjnuju «bitvu z rasijcami», jakaja nasamreč vyjaŭlajecca stralboj nabojami z soli pa tych handlarach.
Paśla Paniatoŭski znachodzić vypadak adyhracca asabista.
Pad kaniec pjesy procistajańnie karala ŭ falšyvym zołacie i kniazia ŭ prostym bieła‑čyrvonym stroi čytajecca ŭsio jaśniej.
Finał — inscenizavanaja bitva pry Hibrałtary na niaśvižskich sažałkach. Padčas sapraŭdnaj Hibrałtarskaj bitvy hałandcy vyrvali niezaležnaść u ispanskich zavajoŭnikaŭ. Našy hieroi — tolki hledačy. Hetym vidoviščam Radzivił nibyta śćviardžaje svaju maralnuju pieramohu, choć žyćciovuju parazu ad Paniatoŭskaha i padobnych jamu atrymaŭ.
Zrešty, nie tolki maralnuju: kredytu Radzivił karalu tak i nie daŭ. Cikava: ci była b siońnia Biełaruś, kali b daŭ? Vo hetak Andrej Kurejčyk zrabiŭ Panie Kachanku baćkam nacyi.
Nastupnyja pakazy: 11, 16 i 29 krasavika.
