Pach cieła — jak adbitak palcaŭ. Chutka moža nadyści čas, kali pa pachu cieła pra nas možna budzie sčytać usio, u tym liku chvaroby
Vaš unikalny pach moža vydać vašuju asobu, padobna jak heta robiać adbitki palcaŭ. Vodar čałavieka moža być vykarystany dla adsočvańnia i vyznačeńnia znachodžańnia kankretnaha čałavieka, a taksama vyjaŭleńnia chvarob.
Fota: vecteezy
Vaš vodar — heta składany pradukt, na jaki ŭpłyvaje šmat faktaraŭ, u tym liku vaša hienietyka. Daśledčyki miarkujuć, što peŭnaja hrupa hienaŭ, hałoŭny kompleks histasumiaščalnaści, adyhryvaje vialikuju rolu ŭ vytvorčaści vodaru. Hetyja hieny ŭdzielničajuć u imunnaj reakcyi arhanizma i, jak miarkujuć, upłyvajuć na pach cieła, kadujučy vypracoŭku śpiecyfičnych białkoŭ i chimičnych rečyvaŭ.
Ale vaš vodar nie fiksujecca, jak tolki vaša cieła vypracoŭvaje jaho. Kali pot, tłušč i inšyja vyłučeńni traplajuć na pavierchniu vašaj skury, mikroby rasščaplajuć i pieratvarajuć hetyja złučeńni, źmianiajučy i dadajučy pachi, jakija składajuć vaš vodar, jaki pakidaje śled u navakolnym asiarodździ.
Navuka pra pach cieła
Kali vy znachodziciesia pobač ź inšym čałaviekam, vy možacie adčuć ciapło jaho cieła, nie dakranajučysia da jaho. Mahčyma, vy navat zmožacie adčuć ich pach, nie nabližajučysia vielmi blizka. Naturalnaje ciapło čałaviečaha cieła stvaraje roźnicu tempieratur z navakolnym pavietram. Vy nahravajecie najbližejšaje da vas pavietra, u toj čas jak pavietra dalej zastajecca prachałodnym, stvarajučy ciopłyja patoki pavietra, jakija atačajuć vaša cieła.
Daśledčyki miarkujuć, što amal niezaŭvažny šlejf pavietra (jaki ŭtvarajecca ad pierapadu tempieratur miž ciełam i navakolnym asiarodździem) dapamahaje raśsiejvać vaš vodar, vyšturchoŭvajučy miljony kletak skury, jakija vy hublajecie na praciahu dnia. Hetyja kletki skury dziejničajuć jak łodki abo płyty, jakija «pieravoziać» sakrety załoz i vašych mikrobaŭ — tuju samuju kambinacyju inhredyjentaŭ, jakija składajuć vaš niepaŭtorny vodar.
Latučyja arhaničnyja złučeńni, jakija farmujuć vaš pach, uklučajuć kambinacyju potu, tłušču i mikraelemientaŭ, jakija vyłučajucca z załoz vašaj skury. Asnoŭnyja kampanienty vašaha pachu zaležać ad unutranych faktaraŭ, takich, jak rasa, etničnaja prynaležnaść, bijałahičny poł i inšyja prykmiety. Druhasnyja kampanienty, što taksama akazvajuć upłyŭ, zaležać ad takich faktaraŭ, jak stres, dyjeta ci najaŭnaść niejkaj chvaroby. Kampanienty treciaha paradku kštałtu duchoŭ i myła źjaŭlajucca nadbudoŭkaj nad vašym prykmietnym profilem pachaŭ.
Indyvidualnaść pachu
Z takoj vialikaj kolkaściu faktaraŭ, jakija ŭpłyvajuć na pach luboha čałavieka, hetaja admietnaści mohuć być vykarystanyja ŭ jakaści identyfikacyjnaj prykmiety. Sabaki-šnypary, šukajučy padazravanaha, mohuć adroźnivać i nie zvažać na ŭsie inšyja pachi na ich šlachu, kab prasačyć za pachavym śledam, pakinutym čałaviekam, jakoha jany šukajuć. Tamu daśledčyki daŭno vykazvajuć zdahadku, što pach kožnaha čałavieka dastatkova vyrazny, kab jaho možna było adroźnić ad pachu luboj inšaj asoby.
Ekśpierymient 1988 hoda prademanstravaŭ, što sabaka moža adroźnivać identyčnych, adnazihotnych bliźniat, jakija žyvuć asobna i padviarhajucca ŭździejańniu roznych umoŭ navakolnaha asiarodździa, tolki pa ich pachu. Admietna, što adroźnić ich niemahčyma navat pry vykarystańni mietadaŭ analizu DNK, bo adnazihotnyja bliźniaty majuć adnolkavy hienietyčny kod.
Tamu pole analizu čałaviečaha pachu pašyryłasia z hadami ŭ pošukach taho, jak jaho možna vykarystoŭvać u jakaści sudova-miedyčnaha dokazu. Daśledčyki ŭbačyli admietnaści, jakija možna kłasifikavać pa połu, rasie i etničnaj prynaležnaści. Daśledavańnie 2017 hoda z udziełam 105 udzielnikaŭ pakazała, što śpiecyfičnyja kambinacyi 15 latučych arhaničnych złučeńniaŭ, sabranych z ruk ludziej, mohuć adroźnivać rasavuju i etničnuju prynaležnaść z dakładnaściu 72% dla biełych, 82% dla ŭschodnieazijackich ludziej i 67% dla łacinaamierykancaŭ. Na padstavie kambinacyi z 13 złučeńniaŭ udzielnikaŭ možna było adroźnić ad mužčyn i žančyn z ahulnaj dakładnaściu 80%.
Siońnia z raźvićciom ŠI daśledčyki taksama stvarajuć madeli dla prahnazavańnia charaktarystyk čałavieka na asnovie jaho pachu. Tak, z vybarki ŭ 30 žančyn i 30 mužčyn adna z kamand navukoŭcaŭ stvaryła madel mašynnaha navučańnia, jakaja mahła pradkazać bijałahičny poł čałavieka z dakładnaściu 96% na asnovie pachu ruk.
Pach zdaroŭja
Daśledavańni pachaŭ praciahvajuć davać infarmacyju i pra chvaroby. Śpiecyjalna navučanyja sabaki mohuć pa pachu razumieć i papiaredžvać svaich apiekunoŭ pra toje, što nabližajecca prypadak, abo paviedamlać dyjabietykam, kali im treba skarektavać uzrovień hlukozy ŭ kryvi, raspaviadaje The Conversation.
U toj čas jak padobnyja žyvioły časta pracujuć tolki z adnym pacyjentam, miedyčnyja sabaki mohuć taksama vyznačać, ci chvareje kankretny čałaviek. Jość prykłady, kali sabak možna navučyć vyjaŭlać rak u ludziej ci adroźnivać infiekcyi COVID-19 z dakładnaściu 90%. Hruntujučysia na sabačym dośviedzie, daśledčaja hrupa vyjaviła, što praz łabaratorny analiz uzoraŭ pachu ruk moža vyznačać chvorych na COVID-19 ludziej z dakładnaściu 75%.
Daśledčyki navučyli sabak vyniuchvać COVID-19
Kryminalistyka pachaŭ
U pierśpiektyvie čałaviečy pach moža stać najvažniejšaj formaj sudova-miedyčnych dokazaŭ, tamu hetaja halina ŭsio jašče raźvivajecca. Ujavicie sabie supracoŭnika pravaachoŭnych orhanaŭ, jaki biare ŭzor pachu ź miesca złačynstva ŭ nadziei, što jon moža supadać z padazravanym.
Takim čynam, dalejšyja daśledavańni mohuć dapamahčy zapoŭnić prabieły ŭ našym razumieńni indyvidualnaści čałaviečaha pachu, u pierśpiektyvie spraściŭšy pracu ŭ sudova-miedyčnych i bijamiedyčnych łabaratoryjach, a zaadno zrabiŭšy sačeńnie za ludźmi jašče bolš daskanałym.
Čytajcie taksama:
Kryčyš na sabaku? Raskazvajem, čamu heta biessensoŭna i jak lepš dziejničać
Jak časta varta prymać duš? Rajać daktary
Pamiać pažyłych ludziej moža značna palepšyć terapija pachami
