Novaja niebiaśpieka dla čałaviectva: mikraarhanizmy, što vyzvalajucca z rastavańniem viečnaj mierzłaty
Daśledavańnie ŭzoraŭ hleby z rehijona viečnaj mierzłaty dapamahaje vyjavić, jak bakteryi mohuć paŭpłyvać na adzin z najvialikšych zapasaŭ vuhlarodu na Ziamli, kali jon pačnie rastavać.
Fota Depositphotos.com
IsoGenie — bujny šviedski prajekt, raspačaty ŭ 2010 hodzie i pryśviečany vyvučeńniu mikraarhanizmaŭ, jakija žyvuć u viečnaj mierzłacie. Navukoŭcy daśledujuć Sturdalenskaje bałota, što na poŭnačy Šviecyi, jakoje jašče niekalki dziesiacihodździaŭ tamu całkam znachodziłasia ŭ viečnaj mierzłacie, piša časopis Nature.
Adnak na siońnia na ŭsioj terytoryi Sturdalenskaha bałota ŭtvarylisia pahorki, u jakich masiŭ viečnaj mierzłaty častkova raździeleny suchimi tarfianiščami. Ciapier navukoŭcy nazirajuć za źmienami, jakija adbyvajucca ŭ mikraarhanizmach, što znachodziacca ŭnutry pahorkaŭ, jakija praciahvajuć rastavać.
Na praciahu bolšaj častki historyi čałaviectva viečnaja mierzłata pahłynała vuhlarod, jaki nazapašvaŭsia ŭ jaje słajach. Viečnaja mierzłata ŭtrymlivaje kala 1600 miljardaŭ ton vuhlarodu, što ŭdvaja bolš za kolkaść vuhlarodu ŭ atmaśfiery ciapier.
Praz pavyšeńnie tempieratury zona viečnaj mierzłaty źmianšajecca, što vyklikaje značnyja źmieny ŭ łandšafcie. Navukoŭcy zaniepakojenyja, što paciapleńnie klimatu pryvodzić da pavyšeńnia aktyŭnaści mikrobaŭ u viečnaj mierzłacie. Pra hetyja mikraarhanizmy raniej nie było ničoha viadoma, bo jany znachodzilisia pad hłybami lodu, ale ciapier mikroby ź viečnaj mierzłaty vyklikajuć vialikuju cikavaść u daśledčykaŭ.
Navukoŭcy miarkujuć, što hłabalnaje paciapleńnie moža stać pryčynaj vyzvaleńnia bakteryj, jakija vyłučajuć mietan i vuhlarodny haz.
Daśledčyki, jakija zajmajucca prajektam IsoGenie, adznačajuć, što hłybokija zony arktyčnych azior majuć vialikuju kolkaść mikraarhanizmaŭ, što vyłučajuć mietan. Jany reahujuć na pavyšeńnie tempieratury, tamu hłabalnaje paciapleńnie moža spravakavać vykid hazu ŭ vierchnija słai vadajomaŭ, što pryviadzie da surjoznych ekałahičnych nastupstvaŭ.
