Paźniak pavažliva vykazaŭsia pra Cichanoŭskaha
Zianon Paźniak, belsat.eu
U interviju «Radyjo Svaboda» Zianon Paźniak raskazaŭ, što karysnaha robić błohier Siarhiej Cichanoŭski i što jamu varta zrabić, kab nie zmarnavać padtrymku ludziej. Jon taksama raskazaŭ, čamu skieptyčna hladzić na Viktara Babaryku, i acaniŭ šancy nacyjanalna aryjentavanaj apazycyi ŭ demakratyčnych vybarach.
«Praca, jakuju robić Cichanoŭski, palityčna karysnaja. Ale patrebien čarhovy krok»
— U chviliny, kali my pačynajem hetuju razmovu, Siarhiej Cichanoŭski źbiraje čarhovuju akcyju z tysiačami ŭdzielnikaŭ. Paŭsiul, dzie jon ni źjaŭlajecca, adbyvajecca anšlah. Hety čałaviek havoryć lozunhami KCHP-BNF: bajkot vybaraŭ, novyja vybary biez Łukašenki, parlamenckaja kraina. Ci padtrymlivajecie vy jaho?
— Hety čałaviek znachodzicca pad upłyvam rasiejskaj hibrydnaj prapahandy, i my pastavilisia da jaho vielmi aściarožna. Ale jon arhanizuje pratestavy elektarat na baraćbu z łukašyzmam pa schiemie bajkotu falšyvaha hałasavańnia i patrabavańnia novych vybaraŭ biez Łukašenki. Heta vielmi važna. Praktyčna tut naša kancepcyja bajkotu, pra jakuju my havorym uvieś čas. Jahonaja rytoryka śviedčyć pra niesfarmavanaść u jaho biełaruskaj nacyjanalnaj pazycyi i pra ŭpłyŭ rasiejskaj marhinalnaj idealohii.
Ja nia dumaju, što jon ahientura, chutčej, heta asoba čužoha ŭpłyvu. Nie zabyvajma, što hety čałaviek vyras i sfarmavaŭsia ŭ denacyjanalizavanym hramadztvie łukašyzmu i znachodzicca ŭ sfery paniaćciaŭ rasiejskich ŚMI. Adnak biełaruski dziaržaŭny patryjatyzm u jaho jość.
— Niekalki dzion tamu vy krytykavali Cichanoŭskaha za toje, što jon karystajecca lozunham «Stop tarakan» zamiest «Žyvie Biełaruś». I litaralna dniami jon pačaŭ skandavać na akcyjach «Žyvie Biełaruś», da jaho prychodziać ludzi pad bieł-čyrvona-biełymi ściahami, i jon zapisaŭ biełaruskamoŭnuju versiju himna polskaj «Salidarnaści» — «Mury». Heta pieramiena?
— Jamu stali pradjaŭlać pretenzii. Mahčyma, jon toje ŭličvaje. Ciažka skazać, ci heta taktyčny krok, ci jaho pryncyp. Ale jon čałaviek z rozumam, aktyŭny, kamunikabelny. Kali parazvažać naohuł, to ja schilny bačyć tut adlustravańnie nacyjanalnaj biady cełaha pakaleńnia, jakoje akazałasia pad antybiełaruskim režymam łukašysckaha razbureńnia i chamstva.
Cichanoŭskija — heta mścisłaŭskaja šlachta, viadomy biełaruski rod. Cichanoŭskija baranili Vialikaje Kniastva Litoŭskaje, strymlivali pieršyja ŭdary Maskvy, jany siekli tuju Maskvu nia raz. Heta jakraz byli ludzi taho kštałtu, jakija ŭdzielničali ŭ Mahiloŭskim paŭstańni suprać Maskvy ź lozunham «Para, para». Cichanoŭskija byli pa ŭsioj Mahiloŭščynie. I voś, moža, jaki ŭžo dziasiaty naščadak tych Cichanoŭskich vyras u hetym rabskim łukašysckim režymie, skončyŭ rabskuju rasiejskuju škołu i nia viedaje ničoha, navat biełaruskaj movy, historyi, palityki. Tut vam vobraz — histaryčnaja saha biełaruskaha vyniščeńnia i biełaruskaha ŭpadku.
Ale ja baču, što hieny biełaruskaha rodu ŭ jaho jość.
Jon aktyŭny, umieje havaryć ź ludźmi, maje peŭnuju charyzmu, maje zdarovy sens.
I kali hety čałaviek nie nastolki atručany maskoŭščynaj, što pierastaŭ analizavać, to jašče šmat što moža zrabicca. Heta z vobłaści maich stanoŭčych ahulnych razvažańniaŭ, chacia ŭ palitycy heta, praktyčna, lišniaje.
— Adnak pa sutnaści jon užo siońnia paŭtaraje lozunhi, jakimi vy karystajeciesia druhi dziasiatak hadoŭ.
— Tak, ja ŭžo kazaŭ, tut šmat što supadaje z našaj kancepcyjaj. Jon padymaje pratestavy elektarat, jaki budzie kantralavać vybary. Sam jon na vybary nia jdzie, ale planuje zrabić masavy kantrol za hałasavańniem i zaśviedčyć, što vybary nie adbylisia. Na hetaj padstavie možna budzie patrabavać novych vybaraŭ. A ŭžo ŭ novych vybarach nijakija Łukašenki i Babaryki ŭdzielničać nia buduć. Heta supadaje z našym padychodam.
Cichanoŭski pryciahnuŭ davier ludziej da svajoj krytyki režymu i da pratestavaj pazycyi. Jaho adkrytaja krytyka supała z nastrojem ludziej, jakija pačali vyjaŭlać svoj pratest, nie bajučysia. Nie na kuchni. I heta istotna.
— U čym, na vašu dumku, sakret jaho papularnaści? Jon vyvodzić były elektarat Łukašenki, jaki pazyčaje jamu mašyny i nosić jeści. Jak takoje mahčyma ŭ zakanservavanaj hadami systemie?
— Ludzi ŭ emacyjnaj hramadzie zaŭsiody siabie tak pavodziać. Toje samaje było i z BNF u pačatku 1990-ch. Usio heta nazapašvałasia doŭha. Ludzi hadami słuchali vusatuju fizyjanomiju z ekrana, čuli chłuśniu, źniavahi i abiacanki. A tut jakraz epidemija, pytańni, źviazanyja z žyćciom i śmierciu. Ludzi pamirajuć, a vusataja hałava kaža, što jany sami ŭ hetym vinavatyja. Biełarusy ŭvieś čas čujuć niapraŭdu i chłuśniu. U čas epidemii i masavaj narodnaj biady narod spadziajecca na dziaržavu, na jaje dapamohu. A tut ludzi ŭbačyli, što dziaržavu zachapiŭ čałaviek, jakomu načchać na ŭsich, tolki b zachavać svaju ŭładu. Nijakaj dapamohi ad zachoplenaj dziaržavy jany nie atrymali, tolki pahrozy i źniavahi.
I voś tut šmat kamu raspluščylisia vočy. U hramadztvie nakipieła hatoŭnaść pajści choć za kim, aby nie za Łukašenkam. I ŭ hety momant źjaviŭsia Cichanoŭski. Heta atrymałasia vypadkova. Jon sam hetaha nie čakaŭ. I pra toje kazaŭ. U historyi takich vypadkaŭ šmat, tut niama ničoha dziŭnaha. Usio supała. Nia staŭ by jon, moh by być inšy. Źjaviłasia zapatrabavańnie.
U 1994 hodzie Łukašenku Maskva taksama padsunuła, kali tryvać ździerstva ŭžo było niemahčyma i na Kiebiča ludzi hladzieć nie mahli. Ciapier važna, kab toje, što adbyvajecca ŭ Biełarusi z pašyreńniem pratestu, kanstruktyŭna raźvivałasia ŭ patrebnym sacyjalnym i, hałoŭnaje, nacyjanalnym kirunku. Aktyvizacyju pratestavaha elektaratu treba padtrymlivać. Ja ŭžo pra heta razmaŭlaŭ ź niekatorymi našymi siabrami. Ludzi, jakija dumajuć palityčna, sytuacyju razumiejuć.
— Ci buduć hetyja ludzi aktyŭnymi ŭ momant, pra jaki havoryć Cichanoŭski? Ci nie zastanucca jany doma ŭ adkazny čas?
— Jano ŭ lubym vypadku tak budzie. Ludzi, jakija prychodziać padpisvacca suprać Łukašenki, chočuć vykazać svaje pačućci, svoj pratest i salidarnaść. Im pryjemna, što jość čałaviek, jaki nie baicca i staić za ich. U Mahilovie milicyja pryčapiłasia da kiroŭcy, jaki byccam by niapravilna pryparkavaŭsia. Padychodzić Cichanoŭski i baronić jaho. Ludziam heta padabajecca.
Ci pojduć hetyja ludzi na baraćbu? Šmat chto nia pojdzie. Da hetaha treba być hatovymi. Tamu ciapier vielmi važna pravieści vialikuju mabilizacyjnuju pracu. Ludzi pojduć tady, kali ŭbačać, što ich usich vielmi šmat. Kali ich budzie nia vielmi šmat, to tady pačniecca vybar — iści ci nia jści. A za masaj pojduć usie. Tamu praca, jakuju robić Siarhiej Cichanoŭski, palityčna karysnaja.
Meta — kab hetyja vybary nie adbylisia. A hety režym, treba viedać, navat kali vyjdzie miljon, budzie baranicca. Łukašenka zachopleny ŭładaj, tamu nia treba spadziavacca, što ŭsio ruchnie samo saboj. U naroda pavinna być siła i rozum, kab raźvitacca z režymam nastojliva i kančatkova
— Vy pakul aściarožna padtrymali Cichanoŭskaha. A što maje adbycca, kab vy ŭpeŭniena ŭbačyli, što heta taja asoba, jakaja moža niešta źmianić?
— Mnie zdajecca, što jon bolš arhanizatar. Ale ja nievypadkova raskazaŭ, što jon naščadak amścisłaŭskaj šlachty. U našaj biadzie vinavataja nie ekanomika. Jana začapiła ciapier ludziej, bo niama čaho jeści. Ale hałoŭnaja palityčnaja zadača režymu — źniščyć biełaruskuju nacyju. Maŭlaŭ, nijakich biełarusaŭ niama, heta «ruskija sa znakam jakaści». I apošniaja kropla — epidemija karanavirusu. Łukašenka pravodzić palityku, ad jakoj pamirajuć ludzi, a potym vinavacić pamierłych, što jany sami vinavatyja.
Tam, dzie niama biełaruskaha nacyjanalnaha ściaha, dzie niama biełaruskaj nacyjanalnaj hodnaści, adčuvańnia jednaści sa svajoj krainaj, razumieńnia, što nacyju źniščajuć, što treba baranić volu i honar biełarusaŭ, tam i vyniku nijakaha nia budzie, akramia akupacyi, zaležnaści i marnaha padniavolnaha žyćcia. Tam, dzie idzie havorka tolki pra straŭnik i małuju pensiju, tam nikoli nia budzie svabody. Heta sacyjalny papulizm, jaki nie pryvodzić da ščaścia i navat da pavieličeńnia pensii. Ciažka abvinavačvać u sacyjalnym papuliźmie Cichanoŭskaha, bo jon vyras u hetaj rabskaj systemie, dzie ekanamičnyja i sacyjalnyja pytańni ličylisia hałoŭnymi i byli na pieršym miescy.
Jon zmahar, ale pakul nie ŭvabraŭ u siabie toje, što pavinien mieć čałaviek, kab być lideram masaŭ. Kali nacyjanalnych ideałaŭ nia budzie, to budzie paraza. Treba padymać nacyjanalny ściah svabody i kazać: heta my, biełarusy, heta naša ziamla, naša praca, naša kultura i naša prava. My za heta staim. I tady budzie narodnaja pieramoha.
— Ci nia zdarycca tak, što kali jon pačnie tak kazać, to ludzi ŭ im rasčarujucca, bo heta zusim inšaja rytoryka, čym taja, jakaja vyvieła ich na vulicu?
— Kali havorka tolki pra mały zarobak, to heta možna vyrašyć, daŭšy ludziam troški hrošaj. Tak było ŭ našaj historyi, kali ŭ Miensku u krasaviku 1991 hodu vyšli bolš za 100 tysiač, aburanyja pavyšeńniem cenaŭ. Urad i kamunisty pierapałochalisia. A potym Kiebič daŭ vyšejšy zarobak i ŭsie supakoilisia.
Mabilizacyja pratestaŭ — heta pieršy krok. Kali nia budzie druhoha nacyjanalna-idejovaha kroku, pieramohi nad režymam nie atrymajecca. Tym časam mabilizacyju treba praciahvać i ŭklučacca ŭsim, pamiatajučy, što Babaryki, Capkały i Łukašenki — heta nie biełaruskija nacyjanalnyja palityki, a tupik dla svabody narodu, niebiaśpieka dla niezaležnaści.
«Babaryka narmalny čałaviek, ale ŭ jaho niama voli i nacyjanalnaha chrybta»
— Viktar Babaryka zajaviŭ, što sabraŭ 50 tysiač podpisaŭ. Dapamahajuć jamu i ludzi pad bieł-čyrvona-biełym ściaham. Sam jon vykuplaŭ knihu Skaryny, karciny Šahała. Kazaŭ i pra «Žyvie Biełaruś» i pra «bieł-čyrvona-biełuju Biełaruś». Heta było 6 hadoŭ tamu, kali ŭ jaho naŭrad ci byli ambicyi ŭdzielničać u vybarach. Čamu vy tak radykalna jaho aceńvajecie?
— Tamu što Šahał, vykup knihi Skaryny, finansavyja dy kulturnyja schilnaści, mahčyma, jašče i rybki ŭ akvaryjumie, u palitycy nia majuć nijakaha značeńnia. Babaryka — čałaviek «Hazpromu», źviazany ź finansavaj Maskvoj. I jaho daŭno rychtavali. Ja pisaŭ pra jaho lekcyi ŭ 2017 hodzie ŭ biznes-klubie «Imahuru». Jaho vystupy słuchali, kamu treba. Ja viedaju, što kažu.
Sabrać za taki karotki čas kamandu amal u 10 tysiač niemahčyma. Ja ŭdzielničaŭ u vybarach, my źbirali podpisy. Ja viedaju, što heta takoje. My šmat pracavali padčas referendumu 1992 hodu. U nas byŭ zahružany ceły aŭtobus, niekalki tonaŭ padpisnych listoŭ. Vialikuju pracu niemahčyma zrabić adrazu. U Babaryki heta musiła cicha rabicca zaranioŭ. I ja nia vieru ŭ 50 tysiač za try dni. Jon staŭlenik Maskvy. Viadoma, jon moh skazać, što jamu padabajecca bieł-čyrvona-bieły ściah, bo ŭ hramadztvie, dzie niama palityki, palityčnaj klasy, prava i demakratyi, skazać možna što zaŭhodna, kab dasiahnuć peŭnych palityčnych metaŭ. A potym skazać usio naadvarot i nia nieści nijakaj adkaznaści. Bo niama hramadzkich kryteryjaŭ adkaznaści. Nie zabyvajma, dzie my žyviom. Heta spektakl, jaki razyhryvaje Maskva. Z Łukašenkam jany razyhrali niekali ŭsio vydatna. Ale hetaja technalohija z Babarykam i Capkałam robicca na budučyniu. Na hetych vybarach usio śviedčyć ab tym, što zastaniecca Łukašenka.
— Babaryka ŭpeŭniena vyjhraje amal usie apytańni ŭ internecie. Zrazumieła, što heta ŭsio niereprezentacyjna, ale jamu pavieryli šmat ludziej. Jahony syn stvaryŭ kraŭdfandynh-resurs, dziakujučy jakomu ŭdałosia realizavać šmat biełaruskich prajektaŭ. Mnohija nie zrazumiejuć vašaha zakidu, bo z proźviščam Babaryki ŭ ich źviazanyja zusim inšyja rečy.
— Nie razumiejuć? Byvaje. Dvaccać hadoŭ nie razumieli maich zakidaŭ da Łukašenki i tym bolš da rasiejskaha imperyjalizmu. Spatrebiłasia cełaje pakaleńnie, kab paśla «a» skazać «be». Usialakaja palityka, jakaja robicca na viery i prychilnaściach, heta nie palityka, a sektanckaje adčuvańnie. Surahat sacyjalnaj relihii. Navat niekatoryja demakraty-adradžency paśla pieršaha turu ŭ 1994 hodzie pajšli hałasavać za Łukašenku, kab tolki nia Kiebič. Heta nastupstva taho, što rozum nie kiruje pačućciami.
Na papuliźmie parazytujuć technalohii, a za Babarykam stajać technolahi. Jany chočuć stvaryć supraćvahu Łukašenku, alternatyŭnuju asobu, jakuju budzie kantralavać Maskva i jakuju buduć prymać i ŭ Maskvie, i ŭ Bruseli. Ja nia baču na hetych vybarach namieru Maskvy vyrašyć pytańnie z Łukašenkam, ale na budučych vybarach — mahčyma. Maskva zdolnaja hladzieć napierad na dziasiatki hadoŭ, jany krok za krokam buduć rabić svaju imperskuju palityku. Jany nie žyvuć adnoj palityčnaj kampanijaj.
Kožny biełarus miž tym pavinien by byŭ zrazumieć, zychodziačy z historyi, što Maskva nikoli nie pierastanie škodzić i cisnuć na Biełaruś, pakul nia źniščyć jaje dazvańnia, choć by na toje pajšło jašče tysiaču hadoŭ. Toje, što adbyvajecca vakoł Babaryki, dzie jaho reklamujuć i chvalać — heta padman i samaašukanstva ludziej, jakija bačać u im toje, što jany b chacieli bačyć. Im chočacca takoje bačyć, ale heta nia tak. Takim ludziam ciažka niešta rastłumačyć, bo jany nia majuć palityčnaha dośviedu. Žyvuć svaimi ŭjaŭleńniami dy adčuvańniami. Usia hetaja technalohija z Babarykam raźličanaja na samaašukanstva ludziej, jakija stamilisia ad režymu.
— Navošta im Babaryka, kali pad bokam pravierany časam Łukašenka? Były pijarnik Pucina ŭ interviju «Svabodzie» skazaŭ, što Maskva i dalej budzie pryjazna stavicca da Łukašenki.
— Jany viedajuć elementarnuju iścinu, nie kładuć usie jajki ŭ adzin košyk. Pa-pieršaje, im treba papałochać Łukašenku, zrabić na jaho cisk, kab panervavaŭsia, prymaŭ ichnyja patrabavańni. Hrantavaja apazycyja całkam siabie skamprametavała, Maskvie jana ničoha nie daje, joj ni na što nie naciśnieš. I Brusel ad jaje ŭžo admoviŭsia.
Ciapier u Maskvy plan stvaryć bolš važkuju apazycyju da Łukašenki, jakaja budzie mieć aporu ŭ peŭnych namenklaturnych kołach, dźviery dla jakoj buduć adčyniacca i ŭ Rasiei, i ŭ Eŭraźviazie. Dla Maskvy heta bolš istotnaja pazycyja. I dla Eŭropy jana budzie prymalnaja. Jany prahmatyki tam. Kali Rasieja napała na Krym, jany rabili ŭsio, kab Ukraina nie ŭstupiła ŭ vajnu. Maŭlaŭ, jany ŭsio ŭładziać. U vyniku Ŭkraina straciła Krym.
Vynikam maskoŭskaj technalohii «Babaryka» stanie toje, što biełaruskaje nacyjanalnaje pytańnie budzie kančatkova zataptana i na alternatyŭnym, apazycyjnym uzroŭni. Ale pakul što jašče Łukašenka im patrebien. U Maskvy masa kampramatu na Łukašenku. Pakul budzie Pucin, im budzie patrebien Łukašenka. Tamu Babaryka — heta praca na budučyniu.
— A jakaja matyvacyja persanalna ŭ Babaryki? Heta čałaviek z dośviedam, jaki naŭrad ci nie razumieje, što takoje sučasnaja Biełaruś. Na što jon spadziajecca, na vašu dumku?
— Jon jašče małady. Kali nia budzie prezydentam, to jość pasady ŭ Maskvie. Jon prahmatyk, realist, hałoŭnym u žyćci ličyć bahaćcie, abmiežavany ŭ humanitarnym raźvićci i navukach, maje kiepskaje ŭjaŭleńnie, što takoje nacyja.
— Darečy, dniami ŭ interviju Alaksandru Tamkoviču Babaryka skazaŭ, što daremna nazyvaŭ BNR «pustyškaj» i zajaviŭ, što bieź jaje nie było b niezaležnaj Biełarusi. Heta źmiena?
— Zrazumiejcie, što ja nie razhladaju Babaryku jak psychapata. Nie. Ja razhladaju jaho jak čałavieka, jaki sfarmavaŭsia ŭ peŭnaj systemie kaštoŭnaściaŭ, z peŭnaj mentalnaściu. Mahčymy i źmieny pohladaŭ. Ale kali jon uvachodzić u systemu maskoŭskaj namenklatury, to treba razumieć, što tam usio paviazana i nia ŭsio ŭdasca zrabić. Tam u ich razmova karotkaja. Usio zaležyć ad asoby i jaho voli. U Łukašenki niama voli, ale ŭ jaho paranojia, fiksacyja na ŭładzie. Takija ludzi mohuć hory źviarnuć, kab zastavacca va ŭładzie. Ale heta patalohija voli.
Babaryka — heta narmalny čałaviek. Ale dla taho, kab supraćstajać Maskvie, treba być asobaj, mieć volu, śmiełaść i mocny charaktar.
U savieckaj biełaruskaj namenklatury taki valavy byŭ Kiryła Mazuraŭ. Jon paśla vajny padniaŭ biełaruskuju ekanomiku, zbudavaŭ NPZ, fabryki. A Mašeraŭ pryjšoŭ i hetym pakarystaŭsia, maračy trapić u Maskvu. Kali ŭ Miensk pryjechaŭ Chruščoŭ, to Mazuraŭ mocna jamu supraćpastaviŭsia. Chruščoŭ kryčaŭ na jaho za biełaruskuju movu. I čym heta skončyłasia? Skončyłasia tym, što Mazuraŭ inicyjavaŭ źniaćcio Chruščova i Mazurava zabrali ŭ Maskvu. Bo jany viedali, što heta asoba. Maskva bajałasia pakinuć Mazurava ŭ Biełarusi.
U Babaryki hetaj voli niama, bo ŭ jaho niama nacyjanalnaha chrybta. U jaho niama nacyjanalnaj idealohii dla hetaj voli. Ja nie chaču jaho prynizić, u jaho napeŭna jość svajo paniaćcie ab sumleńni, ale ŭ palitycy im buduć manipulavać. Jaho pastaviać u takija ŭmovy: albo — albo. Mahčyma, jon maje dumku, što budzie samastojnym, kali stanie kiraŭnikom. Ale z hetaha ničoha nie atrymajecca. Bo psychapatyi Łukašenki ŭ jaho niama, a prahmatyzm prymusić jaho padparadkavacca abstavinam, to-bok rabić prahmatyčny vybar.
— Ci moža Babaryka źmianicca? Bo rytoryka jaho mianiajecca ŭžo ciapier.
— U palitycy słovy majuć vielmi nievialikaje značeńnie. Asabliva ŭ niedemakratyčnych režymach, dzie niama kantrolu narodu nad uładaj. Va ŭmovach ciapierašniaj Respubliki Biełaruś jon moža praź miesiac havaryć usio zusim inšaje. Kali idzie baraćba za ŭładu, to palitykam nielha vieryć na słova. Paŭtaraju, što kali b heta była demakratyčnaja kraina, jak Ameryka: z mocnaj partyjnaj systemaj, adkrytym hramadztvam i infarmacyjaj, — to było b inakš. Usie słovy byli b zafiksavanyja. Kali palityk staŭ prezydentam i pačaŭ na druhi dzień kazać usio inšaje, to jaho rejtynh adrazu padaje. Jon doŭha nie pratrymajecca. U nas inšaja sytuacyja. Siońnia adno, a zaŭtra advarotnaje, i nijakaj adkaznaści, što i robić Łukašenka ŭžo 25 hadoŭ.
«Ad chichikańnia Capkały z Łukašenkam ničoha nia staniecca»
— U 1990-ja hady Valer Capkała byŭ u publičnaj palitycy, kali tam byli i vy. Jakija ŭ vas uspaminy pra jaho?
— Jon skončyŭ MDIMA, ź jakoha vychodziać kadravyja rabotniki specsłužbaŭ. Ja pamiataju jaho jašče maładzionam. Jaho prystavili daradcam Šuškieviča, i jon hulaŭ tam svaju hulniu, dbajučy pra siabie. Jon z tych ludziej, jakim chočacca napisać niešta razumnaje, rabić uražańnie pra siabie. Jon choča zdavacca intelektuałam i na hetaj hlebie zrabić sabie peŭnaje imia. Ja nia baču ŭ im palityka. Jon zajmajecca pošukam viečnaha žyćcia, nieśmiarotnaha čałavieka, piša pra heta artykuły. Heta taja samaja achinieja, kali ludzi vynachodziać «perpetuŭm mobile», cikaviacca ekstrasensami, chiramantyjaj, masonstvam. Tut drobnaje zadavalnieńnie svajho ehacentryzmu, charakternaje dla adeptaŭ savieckaha KDB. Jany tam taksama vyvučali mahiju, telepatyju i ŭsialakuju ciemru, kab upłyvać. Heta takoje intelektualnaje dno z nalotam snabizmu.
Taki ž samy typ asoby, padki na kanśpiralohiju i mahiju, jość i ŭ Łukašenki. Jon navat doždž abiacaŭ dać ludziam. Adsiul u jaho takoje staŭleńnie i da karanavirusu. Niechta jamu naploŭ u vušy, što heta nia strašna, što heta zmova mižnarodnaj zakulisy i tamu padobnaje. Abiacaŭ navat narodu adkryć takija tajamnicy.
Capkału pastavili jak dapamožnuju fihuru. Jon nia hraje tut hałoŭnuju rolu.
— Jon dazvoliŭ sabie źjedliva pakrytykavać Łukašenku, kažučy to pra jaho macioru, to pra prapanovy adasłać u historyju. Dla čałavieka systemy ŭ Biełarusi — vialikaja redkaść.
— Heta śmiešna hučyć. Možna śmiajacca z karovy, z kozačak. Ale heta papulizm. Davajcie havaryć surjozna, što Łukašenka zrabiŭ z nacyjaj, ź dziaržavaj, z narodam, z kulturaj i ekanomikaj i jak heta napravić. A jon śmiajecca z kozačak dy macioraŭ. Zabaŭlaje publiku — ach, jaki daścipny, jak Łukašenku daŭ. A što jon «daŭ»? Toje, što pachichikaŭ? Drobnieńka heta ŭsio. Moža, lepš b skazaŭ pra źniščeńnie miažy z Rasiejaj, pra źniščeńnie systemy adukacyi, pra razvał u sielskaj haspadarcy, pra śmierć ludziej ad karanavirusu. Ale niama ŭ ich temy pra trahiedyju epidemii.
— Heta dosyć źniavažlivaje vykazvańnie dla Łukašenki, uličvajučy temperament i kryŭdlivaść.
— Ad chichikańnia Capkały z Łukašenkam ničoha nia staniecca. Kryŭdu zapomnić i pry vypadku Capkału nahadzić. Tolki ci varta tut uvohule niešta abmiarkoŭvać.
«Kali tysiačy ludziej buduć stajać kala ŭčastkaŭ, nazirać i fiksavać, što hałasuje ŭsiaho piać čałaviek — režymu kaniec»
— Na parlamenckich vybarach, jak šmat chto havoryć, hałasavali mienš za pałovu hramadzian. Ujavim, što ciapier na ŭčastki pryjdzie 30%. I šmat chto z kamentataraŭ kaža, što CVK napiša jaŭku ŭ 80%. Jaki tady plon z takoha bajkotu?
— Treba zrabić, kab vybary nie byli pryznanyja. Niemahčyma schavać falsyfikacyju vybaraŭ, kali ludzi nie pryjšli hałasavać.
— Na apošnich miascovych i parlamenckich vybarach naziralniki fiksavali navat u 10 razoŭ mienšuju jaŭku, čym kamisii. I što heta dało?
— Hetych vybaraŭ nie pryznali, bo tam byli adkrytyja falsyfikacyi. Mizernuju jaŭku zafiksavali, naziralnikaŭ pieraśledavali. Ale jość fakt. Jon spryjaje tamu, što ŭładu pryznajuć nielihitymnaj. Heta važna dla budučyni. Bo rašeńni i damovy nielihitymnaj ułady niezakonnyja. Usio, što natvaryŭ u dziejańniach i ŭ zakanadaŭstvie režym, u tym liku i ŭ mižnarodnym planie, — heta budzie lohka admianić. I mižnarodnaje prava budzie na našym baku.
Čamu nie atrymałasia bolš? Bo nie było arhanizavanaj hramadzkaj siły, akramia naziralnikaŭ. A voś ciapier hetaja siła stvarajecca. Heta, darečy, pačaŭ rabić Cichanoŭski. Kali sotni, tysiačy ludziej buduć stajać kala ŭčastkaŭ, nazirać i fiksavać, što hałasuje ŭsiaho piać čałaviek — režymu kaniec.
— Vy kažacie, što śviet nie pryznaje ŭłady. Ale za 26 hadoŭ zamiežnyja ŭrady vysyłajuć u Biełaruś pasłoŭ, jany ŭručujuć Łukašenku davierčyja hramaty. I Donald Tramp zaraz pryšle pasła. To-bok dla ŭsiaho śvietu Łukašenka — kiraŭnik Biełarusi.
— Heta zvyčajnaja palityčnaja praktyka. Ułada pryznajecca pa fakcie, bo treba mieć kantakt. A realna jana nielihitymnaja. Kali ŭłada źmienicca, to ŭhody hetaj ułady budzie lohka admianić i viarnuć, naprykład, «Biełtranshaz». Heta budzie zakonna.
Bajkot — heta baraćba. Raniej u nas nie było siły, my tolki ŭtrymlivali status niezakonnaści ŭłady i krok za krokam upłyvali na ludziej, a ciapier siła raście, bo ludzi stamilisia ad Łukašenki. Kali ŭdasca sabrać i pravilna vykarystać vialikuju hramadzkuju siłu, to heta moža vyrašyć pytańnie ŭłady. A vynik dziejańnia — novyja vybary, u jakich Łukašenka ŭžo nia zmoža ŭdzielničać.
«Nia treba bajacca Rasiei. Śviet źmianiŭsia navat za apošni hod»
— Šmat chto chvalujecca, što kali sotni tysiač vyjduć na vulicy, to Łukašenka paprosić dapamohi Pucina i toj moža tut zastacca. Heta dazvalajuć damovy, jakija Biełaruś padpisała z Rasiejaj.
— Horš nia budzie. Pucin apioksia na Krymie i Danbasie. Pucinistaŭ dastatkova budzie adklučyć ad systemy SWIFT, kab jany źlehli. Jany ž nie pabudavali nijakaj sučasnaj ekanomiki. Jany žyvuć na resursach. I ichny Łukašenka pryviazaŭsia da ichnaj ekanomiki ŭčarašniaha dnia. Nia treba bajacca ichnych tankaŭ. Jany samyja na ładan dychajuć. A kali palezuć na Biełaruś, to tut budzie kaniec i Pucinu, i Łukašenku. Chaj pasprabujuć i ŭviaduć vojski. Jany nia viedajuć biełarusaŭ. Maskvie tut budzie mahiła.
Śviet źmianiŭsia navat za apošni hod. I nie na karyść Rasiei. Nieviadoma, kolki sama taja Rasieja pratryvaje. Treba hladzieć nie na Maskvu, a na siabie, na svoj narod, vieryć u svaje siły. Niahledziačy na straty, u nas jość budučynia. Usie biedy nam prynieśli zvonku. I my viedajem, chto heta zrabiŭ. Viedajem, jak treba papravić.
— Ujavicie idealnyja vybary, kali plan pieramienaŭ z bajkotam adbudziecca. Ci pieramohuć na takich vybarach nacyjanalnyja siły, ź bieł-čyrvona-biełym ściaham i biełaruskaj movaj na vusnach?
— Nam nia treba dumać u toj paradyhmie, jakuju nam naviazała Maskva. Maŭlaŭ, jość prezydenckaja ŭłada, jakaja vałodaje ŭsim. Ludzi nie pavinny iści na vybary, kab stać novymi Łukašenkami. Hetuju systemu treba likvidavać. Pavinna być parlamenckaja respublika. Moža być prezydent, ale ź inšymi funkcyjami. Parlamenckaja respublika z mnostvam deputataŭ pavinna dać uładu narodu.
Narod nia durań, jamu treba vieryć. Naš narod razumny i pracavity. Jon navat pjany nia tracić rozumu. A kali ŭ jaho budzie svaja ŭłasnaść i svoj narodny honar, jon pierastanie i pić, i spadziavacca, što ŭłada jamu pavinna ŭsio dać. Volny čałaviek, zabiaśpiečany pryvatnaj ułasnaściu i zakonam, budzie mieć uładu dla siabie, a nie zhinacca pierad kožnym chamavatym čynoŭnikam. Čas niezaležnaj ad narodu ŭłady i niezaležnych ad narodu čynoŭnikaŭ skončycca.
