«Akulary nacirajem myłam, kab nie pacieli». Małady doktar dobraachvotna pajšoŭ pracavać u infiekcyjonku
«Zaŭtra ŭ mianie cełaja pałata pojdzie na vypisku. A heta piać čałaviek! Ja nie byŭ tak rady z tych časoŭ, kali ŭ 10 hadoŭ mnie mama pryniesła kiłahram chałvy», — pisaŭ u tvitary Maksim Dryzhałovič. Doktar chutkaj dapamohi, jon dobraachvotna pajšoŭ pracavać u infiekcyjnaje adździaleńnie Salihorskaj rajonnaj balnicy.
Maksimu 27. Letaś paśla zakančeńnia Viciebskaha mieduniviersiteta jon pryjšoŭ pracavać na «chutkuju» — u reanimacyjnuju bryhadu. A z 22 krasavika pieravioŭsia doktaram u infiekcyjnaje adździaleńnie.
Maksim (druhi sprava) z kalehami «chutkaj»
«Dobraachvotniki jość z adździaleńniaŭ kardyjałohii, terapii, hastraenterałohii»
«U balnicy spytali mianie, ci mahu pajści. Ja adkazaŭ, što tak, dapamahu. Dobraachvotnikaŭ trochu jość. Z palikliniki paprychodzili, ź inšych adździaleńniaŭ — kardyjałohii, terapii, hastraenterałohii», — dzielicca chłopiec.
Źmiena doktara ciahniecca 7 hadzin (kali heta dziažurstva na vychodnyja, to 12). Kožny dzień treba ahladzieć usich pacyjentaŭ: pamierać cisk, tempieraturu, saturacyju (nasyčeńnie kryvi kisłarodam), vysłuchać skarhi na samaadčuvańnie i ŭ zaležnaści ad stanu naznačyć łabaratornyja abśledavańni.
«Dadatkovaje navučańnie ja nie prachodziŭ. Ja doktar ahulnaj praktyki, maja kvalifikacyja dazvalaje pracavać u infiekcyjnym adździaleńni. Kaniečnie, prychodzicca čytać pratakoły i rekamiendacyi jak biełaruskija, tak i zamiežnyja dla taho, kab być na chvali.
U nas jość pierapiska z daktarami, jakija kaliści pajechali ŭ inšyja krainy pracavać, — abmieńvajemsia vopytam. U mianie siabry ŭ Anhlii žyvuć, Hiermanii, Litvie. Taksama pierapisvajemsia ź dziaŭčynaj ź Ńju-Jorka, jakaja pracuje tam u reanimacyi».
Pa nazirańniach Maksima, padychod da lačeńnia chvorych na karanavirus u biełaruskich balnicach ničym nie adroźnivajecca ad zamiežnych.
«Adzinaje, naprykład, u ZŠA nie ŭsie mohuć sabie finansava dazvolić doktara. Taja dziaŭčyna ź Ńju-Jorka dapamahaje jašče ŭ špitali dla ludziej, jakija nie majuć srodkaŭ na kuplu lekaŭ ci apłatu strachoŭki. Jana ličyć, što praz toje, što ŭ Biełarusi ŭsie mohuć atrymać lačeńnie biaspłatna, epidemija moža spynicca raniej, a ŭ ZŠA jana budzie dalej iści».
U čym bačna roźnica, dyk heta ŭ staŭleńni ludziej da rekamiendacyj. U Hiermanii, dzie Maksimaŭ siabra pracuje aniestezijołaham-reanimatołaham, nasielnictva vielmi adkaznaje. Kali im kažuć zastavacca doma i nasić maski i reśpiratary, jany vykonvajuć praviły.
«A ŭ nas z usich stanoŭčych pacyjentaŭ 90% nie nasili maski ŭ hramadskich miescach», — zaŭvažaje chłopiec.
«Padličyŭ, što na ŭsiu abaronu addaŭ $250»
Ciapier u salihorskaj balnicy vosiem infiekcyjnych adździaleńniaŭ, kožnaje raźličana prykładna na 30 miescaŭ. Stvorana taksama adździaleńnie dla niemaŭlat, jakija naradzilisia ad mam z karanavirusam. Aparat kampjutarnaj tamahrafii ŭ horadzie adzin — jon pracuje pad «brudnych». Usich astatnich voziać na KT u inšy horad. Vyniki mazkoŭ na kavid čakajuć da piaci dzion.
Pasyłki dla pacyjentaŭ pieradajuć praź śpiecyjalny boks i pa lifcie. Pišuć pavierch, korpus, pałatu i proźvišča na pakiecie.
«Kali my prychodzim u balnicu, to nazyvajem svoj numar na ŭvachodzie i pavierch. Nam mierajuć tempieraturu i zapisvajuć u žurnał. Vydajuć reśpiratar. Na vychadzie znoŭ mierajuć tempieraturu», — apisvaje Maksim.
Srodkami indyvidualnaj abarony balnica daktaroŭ zabiaśpiečvaje — u adździaleńni staić karobka, kudy kožny dzień składajuć chałaty, maski, supraćčumnyja kaściumy. Štości pryvoziać vałanciory i salihorskija pradpryjemstvy — «Biełaruśkalij», «Niva».
Častku śpiecadzieńnia Maksim kuplaŭ za svaje hrošy. Padličyŭ, što na ŭsio patraciŭ kala $250. Samaj darahoj była maska na ŭvieś tvar ź filtrami, abyšłasia ŭ $125.
«Jana abaraniaje ad virusaŭ na 97-98%. Vielmi zručnaja — nie tak pacieje škło, dychać lepiej, — kaža miedyk. — Akulary, jakija dajuć u balnicy, daktary nacirajuć vadkim abo haspadarčym myłam. Tak robiać dajviery, kab maski mieniej pacieli, — my padhledzieli ŭ ich».
Na nohi daktaram prapanujuć abuvać humavyja boty ci bachiły. Telefony miedyki nosiać u śpiecyjalnych hiermietyčnych čachłach, jakija sami nabyvajuć.
«Vielmi składana ŭ kaściumie reanimiravać. Paciejuć akulary i nie bačna, kudy intubiravać, paśla piaci chvilin reanimacyjnych mierapryjemstvaŭ ty mokry ŭvieś. Paśla fizičnaj aktyŭnaści dychać niemahčyma ŭ reśpiratary», — dzielicca Maksim.
U adździaleńni jość «čystaja» i «brudnaja» zony. Kali vychodziš z druhoj, skidaješ kaścium, idzieš u duš i pieraadziavaješsia ŭ śviežaje adzieńnie. Pić i jeści ŭ «brudnaj» zonie nielha. U tualet taksama.
Tamu Maksim starajecca pierad zachodam u adździaleńnie pamieniej pić kavy i harbaty (zatoje paśla dziažurstva za raz vypivaje dva litry vady). Niekatoryja miedyki nosiać pampiersy, kab vytrymać źmienu.
«Niazručna słuchać stetaskopam, pakolki ty ŭ kapiušonie i ŭ šapačcy. Davodzicca zasoŭvać tkaninu amal ŭ vušy i ŭsim kryčać: «Cicha!» — apisvaje novyja realii chłopiec.
Praz čatyry hadziny paśla pracy ŭ kaściumie robiać pierapynak dla adpačynku. Nahruzku za źmienu, praviedzienuju ŭ takoj ekipiroŭcy, Maksim paraŭnoŭvaje z pachodam u harach. Za dva tydni jon pachudzieŭ na dva kiłahramy.
«Samym składanym byŭ pieršy dzień»
U adździaleńni Maksima ŭ asnoŭnym lohkija i siaredniaj stupieni ciažkaści, ale stabilnyja pacyjenty. Kali stan horšaje, ludziej pieravodziać u reanimacyju ci inšaje adździaleńnie. Asobna lažać tyja, u kaho karanavirus, i tyja, chto źjaŭlecca kantaktam pieršaha ŭzroŭniu ci maje pnieŭmaniju.
«Samym składanym byŭ pieršy dzień, jak tolki adkryli adździaleńnie. Jašče ničoha całkam nie viedaješ, miedsiostry tvaje taksama. Mnie patłumačyli, jak dziejničać, ale ž nie ŭsio ty možaš uchapić za adzin raz. U toj dzień ja tak stamiŭsia, što pryjšoŭ dadomu, pajeŭ i adrazu loh spać», — uspaminaje chłopiec.
Uzrost pacyjentaŭ rozny. Adnamu z Maksimavych padapiečnych 92 hady, i jon dobra siabie pačuvaje.
«Jość u mianie piedyjatryčny post.
Z taho, što ja baču, — dzieci lohka pieranosiać karanavirus. Chutčej papraŭlajucca, usio, jak VRVI prachodzić. Moładź taksama lohka pieranosić.
Kaniečnie, tyja, u kaho jość chraničnyja zachvorvańni, chvarejuć bolš ciažka. Ale jany lubuju chvarobu buduć pieranosić składana», — dzielicca nazirańniami miedyk.
Siarod pacyjentaŭ šmat vierujučych, jakija nie słuchali rekamiendacyi, chadzili na słužby i nie karystalisia maskami. Heta i pratestanty (jany adny ź pieršych stali traplać u balnicu), i pravasłaŭnyja.
Maksim raskazvaje pra toje, jak u balnicy lečać kavidnych pacyjentaŭ:
«Supraćmalaryjnyja preparaty naznačajucca tolki pry ciažkich pnieŭmanijach. U mianie takich niama ŭ adździaleńni. Astatnim u zaležnaści ad siptomaŭ — supraćvirusnyja preparaty, suprać pavyšeńnia tempieratury, antybijotyki. Kali nižniadalavyja pnieŭmanii, kažam, kab lažali na žyvacie. Pakazvajem, jak pravilna. Heta zaležyć ad łakalizacyi zapaleńnia, jakaja była pakazana na renthienahrafii abo KT».
«Abiacali, što doktar atrymaje 1500 rubloŭ dapłaty»
Dobraachvotnikam u infiekcyjnych adździaleńniach daduć nadbaŭku ŭ 200% ad akładu (u maładoha doktara akład, naprykład, 290 rubloŭ).
«Heta naša kiraŭnica balnicy skazała: usim, chto choča sam pracavać, ja rablu taki žest, — dzielicca Maksim. — Abiacali taksama, što doktar u infiekcyjnym adździaleńni atrymaje 1500 rubloŭ — heta tolki dapłata. Jana budzie zaležać ad taho, kolki pracavaŭ pa hadzinach, jakija pacyjenty byli, ich ciažkaść».
Kab adpačyć ad pracy, Maksim hladzić filmy i sieryjały pa viečarach. Nijakich lekaŭ dla ŭmacavańnia imunitetu nie pje.
«Usie sintetyčnyja vitaminy viaduć da raku pramoj kiški. Najlepšyja vitaminy — naša sadavina, harodnina. Ja limon u čaj dadaju, sałaty jem. Pieršaje, što treba zrabić, kab abaranić siabie, — heta adpačyć, druhoje — narmalna pajeści, nu i treciaja — chadzić u kramach, aptekach u reśpiratary ci mascy».
«Da baćkoŭ nie jeździŭ dva miesiacy»
Maksim — ź siamji miedykaŭ. Jaho babula była akušerkaj, dzied — fielčaram, tata pracuje doktaram ahulnaj praktyki ŭ viaskovaj ambułatoryi.
Razam z tatam-doktaram
«Zaŭždy ŭ dziacinstvie z tatam to ŭ balnicy byli, to jeździli kahości hladzieć», — raskazvaje chłopiec, što paŭpłyvała na jaho vybar prafiesii.
Ci nie strašna maładomu doktaru na pieradavoj?
«Nie, užo zvyksia. Dy i što rabić: takaja ŭ nas praca, — spakojna adkazvaje Maksim. — Pakul nie paškadavaŭ ab svaim rašeńni. Kaniečnie, ja sumuju pa «chutkaj», mnie tam vielmi padabałasia. Tamu tam dziažurstvy ja taksama biaru. Piać dzion u adździaleńni pracuju, a ŭ subotu, naprykład, dziažuru na «chutkaj».
Adčaj? Chłopiec kaža, što siarod miedykaŭ jaho niama. Ale mnohija stamilisia, starajucca padtrymlivać adno adnaho žartami.
Baćki Maksima žyvuć u vioscy za 25 km ad Salihorska. Jon nie pryjazdžaŭ da ich voś užo dva miesiacy.
«Tata i mama ŭsio razumiejuć. Pieražyvajuć, zvoniać kožny dzień. Abmieńvajemsia ź imi fatahrafijami, uražańniami ab usim».
Miedyk uśmichajecca: pieršaje, što zrobić paśla epidemii, — naviedaje baćkoŭ i pasmažyć šašłyki. I narešcie źbiarecca ź siabrami.
