Hanna Sieviaryniec: ŁHBT — heta nie tolki ab pravie na seks, ale i ab pravie kachać i być kachanym
Adnaho z kiraŭnikoŭ Chryścijanskaj demakratyi, palityka i piśmieńnika Paŭła Sieviarynca vyklučyli ź Biełaruskaha PEN-Centra. Aficyjnaja pryčyna — niaspłata ŭznosaŭ. Siastra Paŭła, nastaŭnica i piśmieńnica Hanna Sieviaryniec ahučyła na Svaboda.org svoj pohlad na heta. Para, «narešcie, padumać: a što nie tak? Što nie tak z dyskursam ŁHBT, što jon naradžaje taki supraciŭ?» — piša Hanna Sieviaryniec.
Skazać pa praŭdzie, heta mianie biantežyć i ŭ škole. Jak tolki uzdymieš na piednaradzie siarod kaleh vostraje pytańnie ci pasprabuješ asprečyć čarhovy zahad — adzinym arhumientam byvaje taki: «Vy tut na dziaržaŭnaj słužbie, a nie ŭ pryvatnaj ustanovie. Kali što nie padabajecca — treba zvalniacca, a jak pracujecie — to pracujcie pa tych praviłach, jakija dla vas składajuć tyja, chto braŭ vas na pracu».
Ale ž — darahija maje. Toj, chto składaje dla mianie praviły, taksama moža pamylacca. Bolš za toje: jon moža pamylacca mocna. Ci nie źjaŭlajecca maim pramym abaviazkam reahavać na heta? Jakaja pazicyja bolš sumlennaja: maŭčać i hryźci paznohci, kidać dziaciej i sychodzić ad svajho prafesijnaha pryznačeńnia — albo sprabavać niešta źmianić? Prynamsi — inicyjavać abmierkavańnie?
Ja nie razumieju, čamu my tak pužajemsia zaŭvah, niezadavolenaści, pratestu ci ŭźniatych pytańniaŭ. Heta ž jak tempieratura na hraduśniku: padymajecca — značyć, niedzie niešta złamałasia. Pahladzi. Padkruci. Patłumač. Paspračajsia.
Heta ž tady što budzie? Nie padabajecca tabie arhanizacyja — zvalniajsia. Nie padabajecca pryvyčka muža raskidvać škarpetki — razvadzisia. Nie padabajecca, jak dobraŭparadkavali kulturnuju kaštoŭnaść — źjazdžaj z krainy. Nie padabajecca žyćcio — skačy z dachu. A jak źmianiać žyćcio da lepšaha, jak nie znutry?
Mnie balić situacyja pamiž Paŭłam Sieviaryncam i PENam — hetaksama, jak mnie balać šmat jakija pytańni na školnych piednaradach. I lapnuć dźviaryma i syści ja tut nie mahu. Z PENa — tamu, što ŭ jaho i nie ŭvachodžu. Ad Paŭła — bo jon mnie brat.
Čytajcie taksama:
Sieviarynca vyklučyli z PEN-Centra za niaspłatu ŭnioskaŭ. A jon vinavacić arhanizacyjuŭ hiej-prapahandzie
Ci padtrymlivaju ja jahonuju pazicyju adnosna ŁHBT? Kateharyčna — nie. Ci padtrymlivaju ja — zvonku, prosta jak naziralnica — rašeńnie PENa vyklučyć jaho z arhanizacyi za pratestnuju niaspłatu ŭnioskaŭ? Kateharyčna — nie.
Ale ja baču, jak možna było b adreahavać na hetuju sprečku. Prykładam, nakiravać jahonyja ŭnioski na tyja spravy, jakija nie supiarečać jahonym relihijnym pohladam. Ci, prykładam, abmierkavać na Radzie sprečnaje pytańnie i vyśvietlić, jaki vychad bačyć dla sabie piśmieńnik. Ci, prykładam, pastavić pytańnie hałasavańniem na źjeździe. Praduhledzieć u Statucie miechanizmy vyrašeńnia sprečnych pytańniaŭ.
I, narešcie, padumać: a što nie tak? Što nie tak z dyskursam ŁHBT, što jon naradžaje taki supraciŭ? Čamu zamiest spakojnaj, mietadyčnaj pracy atrymlivajucca skandały i raście hradus abmierkavańnia ŭ našym i biez taho hamafobnym hramadstvie? Mo, treba niešta rabić niejak pa-inšamu? Mo, treba padumać, jak pracavać z hetaj temaj bolš kanstruktyŭna?
U niahnutkich hamafobnych hałovach tema ŁHBT, jak jana padajecca, vyhladaje baraćboj za prava na seks. Heta zakładziena z terminałohii «homaseksualnaści», heta ciahniecca čyrvonaj nitkaj praz mastackija teksty, pryśviečanyja hetamu pytańniu. Tamu hamafobnyja ludzi ŭ svaich raspalenych žarściu arhumientach apielujuć da marali i čałaviečnaści, kryčać pra biezduchoŭnaść i lohka paraŭnoŭvajuć adnosiny homaseksualnych ludziej z vyčvareńniami.
Ale ž dyskurs ŁHBT — heta nie prava na adzin tolki seks. Heta prava na kachańnie. Ja šmat razmaŭlała z hamafobnymi ludźmi. Vy ździviciesia, ale šmat chto ź ich nie razumieje, što nietradycyjnaja seksualnaja aryjentacyja — heta nie pra seksualnaje zadavalnieńnie najpierš. Heta pra kachańnie.
Heta pra čałaviečaje prava kachać i być kachanym. Heta pra toje, što ŭ kožnaha z nas kachańnie — najvialikšaja kaštoŭnaść čałaviečaha žyćcia — zapuskajecca cełym kompleksam chimičnych reakcyj, jakija nie zaležać ani ad našych śviadomych pamknieńniaŭ, ani tym bolš ad ahitacyi i prapahandy. Prosta ŭ kahości matylki ŭ žyvacie i ščaślivaje nyćcio pad kalenkami spracoŭvaje da čałavieka inšaha hiendaru, a kahości — adnaho ź im.
Ci možna pazbaŭlać čałavieka prava na kachańnie? Nie. Ci možna vyrašyć prablemu homaseksualnaści praz seksualnaje ŭstrymańnie i inšyja jepicimii, prydumanyja chryścijanskaj ideałohijaj? Nie. Nichto nie moža zabaranić čałavieku kachać.
Ty možaš nie prymać homaseksualnaści — dla siabie. Heta tvajo prava. Ale ty nie možaš zabaranić jaje inšym — heta ich prava. Ty maješ prava nie finansavać peŭnuju prapahandu. Heta tvajo prava.
Ty maješ prava być pačutym. Heta — taksama tvajo prava. Ty maješ prava pačuć inšych. U spakojnaj, surjoznaj, kanstruktyŭnaj hutarcy. PEN baronić pravy čałavieka. Jon nie baronić svoj statut ci svoj biudžet. Heta druhasna. Jon baronić pravy. U tym liku — prava čałavieka pamylicca. I prava zadavać pytańni.
