Pamior vydatny historyk Jury Turonak
2 studzienia ŭranku na 90-m hodzie žyćcia pamior vydatny biełaruski historyk Jury Turonak.
Jury Turonak naradziŭsia ŭ 1929 h. u Dukštach (siońnia heta Litoŭskaja Respublika). U Dukštach pracavaŭ jahony baćka, viadomy dziejač zachodniebiełaruskaha ruchu lekar Branisłaŭ Turonak. Pry kancy Druhoj suśvietnaj vajny maci Ju. Turonka — muž zaŭčasna pamior u 1938 h. — vyrašyła viarnucca na radzimu baćkoŭ, na Biełastoččynu. A ŭ 1945 h. potym, jak viadoma, Stalin addaŭ Biełastoččynu PNR. Tak Jury Turonak i apynuŭsia ŭ Polščy.
U Varšavie jon skončyŭ Hałoŭnuju škołu płanavańnia i statystyki.
Pracavaŭ u Polskaj zamiežnahandlovaj pałacie, daśledavaŭ kanjunkturu mižnarodnaha chimičnaha rynku, navat pracavaŭ u Jeŭrapiejskaj ekanamičnaj kamisii ŭ Ženievie. Paralelna braŭ aktyŭny ŭdzieł u biełaruskim ruchu ŭ Polščy, uznačalvaŭ hramadska-kulturnaje tavarystva. Ad pačatku 1960-ch Jury Turonak zachapiŭsia histaryčnymi daśledavańniami.
Jon vyvučaŭ nacyjanalny ruch pačatku XX st., biełaruska-polskija dačynieńni ŭ XX st., historyju ryma-katalickaj carkvy ŭ Biełarusi.
U 1986 h. u Varšavie abaraniŭ doktarskuju dysiertacyju «Biełaruś pad niamieckaj akupacyjaj». U 1993 h. kniha vyjšła pa-biełarusku dy zrabiłasia biestsieleram.
U 2007 h. jana vytrymała druhoje vydańnie, z praŭkami dy ŭdakładnieńniami aŭtara.
Jury Turonak taksama aŭtar takich knih, jak «Biełaruskaje školnictva na Biełastoččynie» (1976), «Biełaruskaja kniha ŭ Druhoj Rečy Paspalitaj» (2000), «Biełaruskaja kniha pad niamieckim kantrolem» (2002), «Vacłaŭ Ivanoŭski i adradžeńnie Biełarusi» (1992, 2007). Darečy Ivanoŭski taksama byŭ vydatnym chimikam.
U 2006 h. jahonyja raniejšyja pracy byli pieradrukavanyja ŭ zborniku pad ahulnaj nazvaj «Madernaja historyja Biełarusi».
Na piensii zimy jon pravodziŭ u Varšavie, u svajoj kvatery kala vulicy Novy Śviet, a leta — na małoj radzimie, na Padlaššy. Da apošniaha sačyŭ za ŭsim biełaruskim žyćciom, z unukami razmaŭlaŭ tolki pa-biełarusku. Heta byŭ adzin ź Vialikich Biełaruskich Intelihientaŭ, kłasikaŭ.
Čytajcie taksama:
