U dacenta jurfaka BDU adabrali kurs paśla kamientaryjaŭ da Kanstytucyi
Dacent kafiedry kanstytucyjnaha prava Ivan Plachimovič.
Studenty i vypuskniki jurydyčnaha fakulteta BDU prosiać rektara VNU Andreja Karala dapamahčy dacentu Ivanu Plachimoviču. Da 2016 hoda jon vykładaŭ kanstytucyjnaje prava, potym pradmiet adabrali, a pa fakultecie papaŭźli čutki, što vykładčyka chočuć zvolnić. Jurfakaŭcy ličać, što na kafiedry kanstytucyjnaha prava i fakultecie ŭ cełym Plachimovič «sutykajecca ź pieraškodami ŭ ažyćciaŭleńni svajoj prafiesijnaj dziejnaści», piša «Jeŭraradyjo».
Fota: law.bsu.by.
Tekst chutka raspaŭsiudžvajecca ŭ sacyjalnych sietkach. Studenty staviać łajki, robiać reposty, dapaŭniajučy partret Ivana Plachimoviča ŭspaminami ab pracy ź im. Adnak z elektronnaha zvarotu i pastoŭ niezrazumieła, ź jakimi pieraškodami sutykajecca vykładčyk i čym moža dapamahčy rektar.
«Užo dva hady jość adčuvańnie, što jon znachodzicca na miažy zvalnieńnia»
«Ivan Ivanavič — toj vykładčyk, z-za jakoha nie škada, što ja pastupiła na jurfak, — pačynaje zdalok studentka čaćviortaha kursa N. — Jon vioŭ u nas na pieršym kursie kanstytucyjnaje prava. Vielmi lubić svoj pradmiet, ale zaŭsiody kaža: «Kanstytucyjnaje prava vyšej za ŭsio, ale kachańnie vyšej za kanstutycyjnaje prava». Pamiataju, jak adnojčy čytaŭ nam na vulicy vieršy biełaruskich paetaŭ. Było bačna, što jon vielmi lubić rodnuju movu, lubić našu krainu, svaimi pavodzinami pakazvaŭ, što choča, kab usio nasamreč tut stała lepš».
N. raspaviadaje, što ŭ 2016 hodzie Ivan Plachimovič raptam pierastaŭ vieści kanstytucyjnaje prava, i ŭsie studenty spałochalisia, što toj zvolniŭsia. Potym akazałasia, što ź jaho źniali nahruzku pa asnoŭnym pradmiecie i pryznačyli vieści administracyjna-deliktnaje prava.
«Užo dva hady jość adčuvańnie, što jon znachodzicca na miažy zvalnieńnia, — kaža studentka. — Vykładčyki pra Ivana Ivanaviča adklikajucca niehatyŭna albo prosta maŭčać. U jaho byli davoli śpiecyfičnyja pohlady, tamu padtrymki z boku kaleh nie šmat».
«Pakazvaje, jak u našaj krainie parušajecca naša ž ułasnaja Kanstytucyja»
U 2015 hodzie Ivan Plachimovič vydaŭ dvuchtomnik «Kamientaryj da Kanstytucyi Respubliki Biełaruś». N. pierakananaja:
«Usie prablemy pačalisia paśla źjaŭleńnia hetaj knihi. Dakładniej, kali da knih dabralisia niepatrebnyja, tak by mović, ludzi. Prablemy na fakultecie z-za jaho praŭdy.
Jon nie źbiraje nijakich hrup, mitynhaŭ, nie vykazvajecca suprać ułady. Ale jon pakazvaje, jak u našaj krainie parušajecca naša ž ułasnaja Kanstytucyja. Pryvodzić roznyja prykłady. My byli nastolki addanyja pradmietu i vykładčyku, što biez usialakich, viedajecie, jak zvyčajna byvaje, prymusaŭ, kupili sabie jaho knihi. Byŭ adzin asobnik i ŭ biblijatecy jurfaka, ale potym jaho zabrali. My pytalisia ŭ dekanacie, čamu ŭ našaj biblijatecy niama knihi našaha vykładčyka — nam ničoha nie adkazali. Pa-mojmu, heta nie prosta kapryz dekana ci kahości z kafiedry».
Vytrymki z dvuchtomnika.
Viersijaj pra toje, što prablemy pačalisia paśla vychadu dvuchtomnika, ź Jeŭraradyjo dzielacca i inšyja studenty.
«Kali b try hady tamu źjaviŭsia taki elektronny zvarot, usie b vielmi ździvilisia, — kaža student, jaki paprasiŭ nie nazyvać jaho imia. — Ivana Ivanaviča ličyli vielmi strohim vykładčykam. Mnohija studenty sychodzili na pierazdačy. Pa kanstytucyjnym pravie byli nizkija adznaki. Nakolki mnie viadoma, padychod da aceńvańnia stvaryŭ sprečnuju reputacyju. Kali ja zdavaŭ, takoha ŭžo nie było. Na maim kursie pierazdavali ŭsiaho try-čatyry čałavieki.
Na sustrečy sa studentami ŭ Połackim dziaržaŭnym univiersitecie.
Taksama na lekcyjach jon dazvalaŭ sabie sprečnyja mierkavańni. Naprykład, u nas u Kanstytucyi jość artykuł, dzie havorycca pra toje, što Biełaruś źjaŭlajecca niejtralnaj dziaržavaj. U toj ža čas Biełaruś źjaŭlajecca členam ADKB. Možna stavić pytańnie: «A ci vykonvajecca Kanstytucyja ŭ takim vypadku?». Taksama za ŭvieś čas nie było ni adnaho rašeńnia Kanstytucyjnaha suda ab pryznańni jakoha-niebudź zakona abo akta niekanstytucyjnym, jon nie bajaŭsia pra heta kazać».
Vytrymki z dvuchtomnika.
«Važna, kab u prablemie nie ŭhledzieli tolki palityčny kantekst»
Vypusknik jurfaka, advakat Aleś Łabaty skončyŭ BDU niekalki hadoŭ tamu. Strohi i pryncypovy Ivan Plachimovič pastaviŭ jamu pa kanstytucyjnym pravie 10 bałaŭ — adzinamu na ŭvieś kurs.
«Na žal, aŭtarstva zvarotu mnie nie naležyć, ale kali b mnie prapanavali jaho napisać, jon byŭ by takim ža, — kaža jon. — Čutki dachodziać, što studentam rekamiendujuć nie padpisvacca pad im. Mnie zdajecca, važna, kab, paśla taho, jak zvarot pieradaduć rektaru, u prablemie nie ŭhledzieli całkam palityčny padtekst. Raniej Ivan Ivanavič pracavaŭ na dziaržsłužbie, byŭ namieśnikam dyrektara, navukovym kansultantam Nacyjanalnaha centra zakonaprajektnaj dziejnaści pry prezidencie. Jon viedaje Kanstytucyju ad i da, u čym niaciažka pierakanacca, aznajomiŭšysia z dvuchtomnikam. Aŭtar prama piša pra toje, dzie zakony nie pracujuć, a dzie, naadvarot, pracujuć. Usio łahična i pravilna. Jon sumlenny jak vučony. Viadoma, kamuści heta mahło nie spadabacca».
Vytrymki z dvuchtomnika.
Nie staviŭ adznaki pa zvanku — studenty atrymlivali toje, što zasłuhoŭvali
Aleś miarkuje, što prablema, chutčej za ŭsio, u całkam mahčymych asabistych kryŭdach kiraŭnictva jurfaka: «Ivan Ivanavič, naprykład, nikoli nie staviŭ adznaki pa zvanku, prośbie. Dapuścim, kali student idzie na čyrvony dypłom i jamu treba zavysić bał. Studenty atrymlivali toje, što zasłuhoŭvali. Jość ludzi, jakija z-za jaho byli adličanyja. Zamiežniki, jakija tołkam nie razumieli pa-rusku, kazali, što jon nieabjektyŭna aceńvaje ich viedy. Ja viedaju ludziej, jakija chadzili da jaho na pierazdačy, złavalisia, ale ciapier padpisvajucca pad zvarotam, tamu što hady minajuć, i ty razumieješ, što nie adznaka była važnaja».
Fota: osh.by
Aleś kaža, što dobrych vykładčykaŭ šmat, a Ivan Plachimovič — kruty.
«Jon zaŭsiody rabiŭ upor na praktyku, davaŭ zrazumieć, što tłumačyć teoryju nie dla taho, kab studenty pazabaŭlalisia, a kab razumieli sutnaść pracesaŭ, padrabiazna raźbiraŭ sa studentami momanty, źviazanyja sa źmianieńniem Kanstytucyi, — praciahvaje vypusknik jurfaka. — Vielmi pryncypova staviŭsia da tajamnicy hałasavańnia. Maładyja studenty pravakavali, pytalisia: a ci zakonna, kali prymušajuć hałasavać daterminova, abiacajučy nie zasialić u internat, kali nie prahałasuješ? Jon adkazvaŭ: «Z punktu hledžańnia Kanstytucyi — nie». Jon nie aceńvaŭ palityčnuju situacyju, prosta kazaŭ sumlenna, jak jość. A jašče ŭmieŭ u troch skazach pieradać sutnaść składanych materyj kanstytucyjnaha prava.
Navat dapuścić nie mahu, što prablemy Ivana Ivanaviča źviazanyja ź jaho mietodykaj vykładańnia abo, dapuścim, niejkaj zajzdraściu z boku kaleh. Choć byŭ adzin vypadak, kali ja vučyŭsia ŭ mahistratury. Jon daŭ nam damašniaje zadańnie napisać, jak možna ŭdaskanalić jurydyčnuju adukacyju. Pravieryŭšy pracy, prapanavaŭ aformić heta ŭ prapanovu i padać na vučony saviet. Ja ŭsim hetym i zajmaŭsia, a potym adzin z vykładčykaŭ kazaŭ mnie, maŭlaŭ, takoje adčuvańnie, što ŭsie prapanovy ŭziatyja ź niejkaj navukovaj knihi. Ich, darečy, tak nichto i nie pryniaŭ».
Čamu zvarot źjaviŭsia tolki ciapier?
Dvuchtomnik Ivana Plachimoviča vyjšaŭ u 2015 hodzie, nahruzku pa kanstytucyjnym pravie ź jaho źniali ŭ 2016-m. Čamu zvarot źjaviŭsia tolki ciapier?
«Ivanu Ivanaviču prapanoŭvali zvolnicca raniej, ale jon nie choča. Hod tamu studenty ŭžo sprabavali sabrać podpisy ŭ jaho padtrymku, chadzili pa internacie. Miarkuju, im namiaknuli, što mohuć być prablemy z zasialeńniem. Tyja, chto vučyŭsia ŭ dziaržaŭnych VNU, viedajuć, što takoje byvaje. Napeŭna, zvarot — sproba paŭpłyvać na rektara, kali ŭ Ivana Ivanaviča budzie zakančvacca kantrakt, kab toj zadumaŭsia, jaki kłasny vykładčyk pracuje ŭ BDU».
Jeŭraradyjo niekalki razoŭ pasprabavała źviazacca z kiraŭnictvam kafiedry kanstytucyjnaha prava. Łabarant paviedamiła, što zahadčyk kafiedry ŭ adpačynku. Što tyčycca pieraškod, ź jakimi nibyta sutykajecca na fakultecie Ivan Plachimovič, jana kaža: «Asabista ja nie baču ničoha takoha».
«Chto-niebudź z baćkoŭ moh paskardzicca»
Dacent kafiedry Teoryi dziaržavy i prava, kandydat jurydyčnych navuk Alaksandr Pilipienka uspaminaje, što na dvuchtomnik Ivana Plachimoviča źviarnuŭ uvahu niejki čynoŭnik: «Jak mnie raspaviadali, u svajoj pracy Ivan Ivanavič nahadaŭ, što instytut prezidenctva z punktu hledžańnia ŭłady pavinien vyražacca praz narod. Kamuści heta nie spadabałasia, pačalisia prablemy. Ale ŭ mianie jość kudy bolš radykalnyja artykuły, jakija taksama možna razduć».
Kaleha Ivana Plachimoviča dumaje, što chto-niebudź z baćkoŭ studentaŭ moh paskardzicca na toje, što vykładčyk zaciahvaje z pryjomam zalikaŭ i ekzamienaŭ:
«Moh pytacca adnaho studenta try hadziny i nie pastavić adznaku. Pradmiet jon svoj viedaje vydatna, pytańniaŭ niama. Ni adzin čałaviek, jaki nie raźbirajecca ŭ Kanstytucyi, nie napiša takuju pracu. Ja nie čuŭ, kab Ivanu Ivanaviču nie žadali praciahnuć kantrakt. Dumaju, jamu prosta ciažka, jak lubomu čałavieku, kali zabirajuć niešta rodnaje. A kanstytucyjnaje prava dla jaho rodny pradmiet. Što tyčycca čutak, to čutki ŭ navucy — heta horš, čym Vatykan i carkva sa svaimi intryhami».
Dekan jurfaka: «Ja nie prymaju takich rašeńniaŭ»
«Ja nie bačyŭ nijakaha zvarotu, — zapeŭnivaje Jeŭraradyjo dekan jurfaka BDU Siarhiej Bałašenka. — U nas pra ŭsich vykładčykaŭ studenty adzyvajucca vydatna. A jašče luby student moža zajści da dekana, zahadčyka kafiedry abo vykładčyka i zadać pytańnie. Da mianie ni adzin student nie źviartaŭsia, tamu razmova atrymlivajecca biespradmietnaj».
Čamu Ivan Plachimovič bolš nie vykładaje kanstytucyjnaje prava? Drenny vykładčyk?
«Ni z čym padobnym ja nie znajomy, — kaža dekan fakulteta. — Spytajcie ŭ jaho samoha. Nahruzka raźmiarkoŭvajecca nie dekanam i nie rektaram, a kafiedraj — u zaležnaści ad navučalnaha pracesu. Biezumoŭna, zaŭsiody ŭličvajecca i žadańnie, i kvalifikacyja, i mahčymaści. Heta šarahovaje pytańnie. Ja siońnia čytaju adzin kurs, kali nieabchodna — zaŭtra inšy. Ja pavinien być hatovy».
Ci źbirajucca zvalniać Ivana Plachimoviča?
«Ja nie prymaju padobnych rašeńniaŭ», — unikliva adkazvaje dekan.
«Kab mieć niadobrazyčliŭcaŭ siarod načalnikaŭ, dastatkova siabravać z praŭdaj»
Dacent viedaje pra zvarot ŭ rektarat i bolš za ŭsio pieražyvaje pra jaho mahčymyja nastupstvy.
«U maich umovach možna i nadzieju hublać, i adčuvać niedachop natchnieńnia. Kali pračytaŭ, na vačach ledź nie źjavilisia ślozy, — raskazvaje Jeŭraradyjo Ivan Plachimovič. — Padumaŭ, što niezdarma heta było, jość, moža, niešta jašče i budzie, kali takoje pišuć. Kanstytucyjnaje prava ja nie vykładaju ŭžo dva hady. Da hetaha vioŭ jaho bolš za dziesiać hadoŭ. Heta pradmiet, jakomu ja vučyŭsia, abaraniaŭ dysiertacyju, pisaŭ navukovyja pracy. U mianie jaho zabrali, ale pryčyn nie patłumačyli.
Kafiedra kanstytucyjnaha prava jurydyčnaha fakulteta BDU.
Vypuskniki i studenty vielmi ciesna źviazvajuć mianie z maim pradmietam. I kali ja jaho ŭžo nie viadu, razumiejuć, što ŭzajemarazumieńnia na fakultecie niama. Kab mieć niadobrazyčliŭcaŭ siarod načalnikaŭ, dastatkova siabravać z praŭdaj. Voś i ŭsio, kali koratka apisać hetuju niaprostuju situacyju. Ale treba zmahacca.
Administracyjna-deliktnaje prava, jakoje vykładaju ciapier, nie moj profilny pradmiet. Ja nie sychodžu z univiersiteta, tamu što atrymlivaju zadavalnieńnie ad pracy sa studentami. Zaŭsiody dumaŭ pra toje, kab maje lekcyi byli karysnymi i natchniali. Časam staryja znajomyja pytajucca, ci vykładaju ja jašče ŭ BDU. Kali kažu, što tak, pačynajuć uspaminać proźviščy kiraŭnikoŭ. Ja kažu, što pracuju nie na ich, a na studentaŭ. Heta jany maje najmalniki».
Jeŭraradyjo: Ci jość adčuvańnie, što vas vyžyvajuć z fakulteta?
«Tak, ja heta adčuvaju. Usio žyćcio — baraćba, ja nie ŭ prostych umovach zaŭsiody pa žyćci, i, napeŭna, tak byvaje z kožnym čałaviekam, u jakoha jość svaja pazicyja, svaje pryncypy, jakija abaraniaješ, — praciahvaje Ivan Plachimovič. — Ciapier situacyja ŭskładniłasia z fakulteckimi načalnikami. Palityčnych pryčyn dla roznahałośsiaŭ niama. Va ŭsiakim vypadku, heta daloka nie na pieršym płanie. Ja na zaniatkach bolš dumaju pra studentaŭ, čym pra pytańni dziaržavy. Na fakultecie, mahčyma, chto-niebudź chacieŭ by padać prablemu ŭ palityčnaj afarboŭcy, ale na samoj spravie, nie. Heta kanflikt čałavieka, jaki choča niešta rabić, udaskanalvać, mianiać u navučalnym pracesie, i tymi, chto pryvyk doŭha zajmać svaju pasadu. Voś i ŭsio. Chto z nas bieły, a chto čorny — chaj vyrašajuć ludzi».
