Ina Afanaśjeva: Ja daju raźvitalny kancert na svajo 50-hodździe — i sychodžu sa sceny
Ščaślivyja ludzi redka pachvalajucca na ŭvieś śviet svaimi pačućciami. Mabyć, tamu śpiavačka Ina Afanaśjeva, jakaja niekalki hadoŭ nazad vyjšła zamuž za pieciarburhskaha biznesmiena Alaksandra Kotava, nie vynosić asabistyja emocyi na publiku, nie vielmi časta źjaŭlajecca ŭ teleefiry i na śvieckich tusoŭkach. Ale sioleta vypadak asablivy: u artystki jość važkija nahody, kab adkryta pahavaryć i navat pryznacca ŭ lubovi — da blizkich, da słuchačoŭ, da muzyki i sceny. 28 kastryčnika zasłužanaja artystka Biełarusi adznačaje kruhłuju datu — 50 hadoŭ, a 2 listapada zaprašaje siabroŭ i prychilnikaŭ na vialiki solny kancert «Luboŭ maja…», pryśviečany taksama 30-hodździu tvorčaj dziejnaści. Pra lubimyja pieśni i dobryja ŭspaminy, darahich ludziej i płany na budučyniu «Źviazda» raspytała Inu Afanaśjevu napiaredadni asabistaha i tvorčaha jubilejaŭ.
Fota z asabistaha archiva.
— U adnym ź niadaŭnich intervju vy skazali, što jubilejny kancert budzie apošnim. Heta kančatkovaje rašeńnie? Ciažka pavieryć, što takaja enierhičnaja žančyna, papularnaja śpiavačka raptam siadzie doma i budzie prosta žonkaj svajho muža…
— Nie viedaju, jak dalej składucca abstaviny, ale pakul heta sapraŭdy tak. Nie chacieła b zaraz kamientavać, čamu i što adbyvajecca, zanadta sumnaja i hłybokaja tema, ale miarkuju, što na dadzienym etapie tak budzie pravilna.
— Publika pryzvyčaiłasia, što vašy solnyja kancerty — heta zaŭždy jakasnaje i jarkaje šou. Što ŭbačać hledačy 2 listapada i kaho z kaleh, siabroŭ čakajecie ŭ hości?
— Tak, sapraŭdy rychtujem šou, litaralna zaviaršajem apošnija zvodnyja repietycyi, kab rasstavić patrebnyja akcenty. Na moj pohlad, prahrama atrymałasia pryhožaja, ź cikavaj scenahrafijaj, ź siurpryzami dla hledačoŭ. I choć na kancercie samaje hałoŭnaje — nastroj, a nie toje, u što ty jaho abhornieš, ale ja razumieju, što publika čakaje šou, tamu zachoŭvaju hetu tradycyju. Zvyčajna ŭ solnych prahramach ja pracuju adna, ale tut asablivaja nahoda, i chaciełasia pryhadać roznyja etapy majho šlachu, niekatoryja asabistyja padziei i zaprasić na scenu taksama kaleh, ź jakimi my ŭžo 30 hadoŭ pracujem razam i siabrujem nie tolki na scenie, ale i za kulisami. Tamu ŭ kancercie vystupiać i Iryna Darafiejeva, i Alaksiej Chlastoŭ, i hurt «Aŭra», ź jakimi my šmat hadoŭ znachodzimsia na adnoj chvali i dobra razumiejem adno adnaho: Jula Bykava i Ženia Alejnik napisali dla mianie mnostva dobrych piesień, i, darečy, Ženia adkazvaje za muzyčnuju častku hetaha kancerta. Nijakich zamiežnych vykanaŭcaŭ u prahramie nie budzie — chočacca vystupić svaimi siłami i «dla svaich». A voś hieahrafija słuchačoŭ, nakolki ja viedaju, vielmi šyrokaja: na kancert źbirajucca maje prychilniki z roznych haradoŭ i krain, u tym liku z dalokaha zamiežža.
— Paru hadoŭ tamu ŭ ajčynnym teleprajekcie «Dźvie zorki» vy pryjemna ŭrazili prychilnikaŭ duetam z synam Ivanam — mahčyma, hety tvorčy prajekt atrymaje praciah?
— Vania ŭ mianie prosta vielmi ścipły tavaryš, i ja ledźvie ŭhavaryła jaho na ŭdzieł u tym teleprajekcie. Navat vystupić na jubilejnym kancercie pierakanała, ale, na žal, jon vielmi ščylna zaniaty ŭ teatry (Ivan Stralcoŭ — akcior, słužyć u Ruskim teatry. — Aŭt.), i tam taki napružany hrafik, što ŭ mnohich śpiektaklach niama kim jaho zamianić… My aboje zasmucilisia z hetaj nahody, ale što tut zrobiš — pracu časam niemahčyma adkłaści.
Dumaju, z časam Ivan pryjdzie da razumieńnia taho, što ja nie prosta artystka, śpiavačka, a pieradusim jaho mama, i baćki na toje i isnujuć, kab padtrymlivać svaich dziaciej, dapamahać i spryjać im, nakolki heta mahčyma. Asabista ja budu vielmi ŭściešana, kali jon praciahnie vystupać nie tolki jak akcior, ale i jak vykanaŭca, tym bolš u jaho heta dobra atrymlivajecca, Ivan vielmi muzykalny, u jaho cudoŭny tembr hołasu, nie staje chiba trochi ŭpeŭnienaści ŭ sabie.
— Vaša maleńkaja ŭnučka Varvara — muzykalnaje dziaŭčo? Kali jana zachoča vyjści na scenu, budziecie padtrymlivać ci adhavorvać?
— O, jana vielmi muzykalnaja, u jaje ŭžo svaje mikrafony, jana tancuje i śpiavaje biaskonca maje pieśni — «Pieršy śnieh», «Karunki», «Saramlivaja dziaŭčynka», naohuł viedaje słovy vielmi mnohich piesień z repiertuaru. U hetym sensie jana prosta cudoŭnaja, i my ŭsie vielmi radujemsia kožnamu novamu słovu i novamu kroku Vary. Sioleta jana pajšła ŭ madelnaje ahienctva — ja liču, dla dziaŭčynki ŭsie hetyja rečy karysnyja. Što da zaniatkaŭ vakałam i chareahrafijaj, to my nie vielmi supadajem pa hrafikach, dyj Vara jašče maleńkaja, kab jaje mocna nahružać, — joj ža tolki try hadki. Adnak u dalejšym, kali zachoča siabie pasprabavać, ja budu tolki za. Viedajecie, ja i Vaniu zaŭždy kazała, što kali b nie bačyła ŭ im zdolnaściaŭ, a tolki pasrednaść, to i nie prapanoŭvała b zajmacca śpievami. Tak i ŭ hetym vypadku: kali ŭ Vary prajaviacca talent i žadańnie, to čamu nie? Kaniešnie, chočacca ŭsio pieradać, rastłumačyć, raskazać peŭnyja sakrety prafiesijnaj sceny — bo choć heta i zusim inšaje pakaleńnie, ale kłasiku, nie pabajusia hetaha słova, nichto nie admianiaŭ.
— Miarkujučy pa tym, ź jakoj ciepłynioj vy havorycie pra ŭnučku, vy chutčej kłapatlivaja babula, čym strohaja (choć z vami i naohuł nie viažacca słova «babula»)…
— Nie mahu skazać, što ślepa dazvalaju rabić usio, što ŭnučka pažadaje, — u nas jość peŭnyja zabarony i abmiežavańni. Ale heta nikoli nie zabarona dziela zabarony: kožnaje «nie» my tłumačym, starajemsia, kab Vara rasła i vychavanaj, i raźvitoj dziaŭčynkaj, jakaja ŭmieje myślić. Asabista ja pierakananaja, što ŭsiaho možna dasiahnuć nie šlacham pakarańnia, a z dapamohaj lubovi, pra jakuju mnohija časta zabyvajucca.
— Vy ŭžo niekalki hadoŭ žyviacie na dźvie krainy. Dzie siońnia pačuvajeciesia bolš kamfortna, dzie bolš ulubionych miescaŭ: u Sankt-Pieciarburhu, Minsku, rodnym Mahilovie?
— A viedajecie, ja nie mahu skazać, što pakinuła svaju dušu ŭ adnym kankretnym miescy, kožny z hetych haradoŭ pa-svojmu lubimy. Zaŭždy z zadavalnieńniem pryjazdžaju ŭ Mahiloŭ: jon ciapier istotna vyras, i kožny raz, prajazdžajučy pa haradskich vulicach, bačyš, jakija źjavilisia novabudoŭli, što adrestaŭravana, što całkam pamianiałasia… Taksama vielmi sumuju pa Minsku, heta niepaŭtorna pryhožy horad, u jakim ja adčuvaju siabie doma, całkam u biaśpiecy — i nidzie, ni ŭ adnoj krainie śvietu dakładna nie budu siabie tak adčuvać. U Piciery ja lublu hulać pa vulicach i asabliva pa Nieŭskim praśpiekcie, hladzieć na architekturu, daviedvacca cikavyja historyi pra horad, chadzić u muziei — abažaju Ermitaž i mahu dniami chadzić pa jaho załach, kožny raz znachodziačy niešta novaje. My z mužam, jon taksama vielmi lohki na padjom, abjeździli ŭžo praktyčna ŭsio navakolle Pieciarburha ŭ pošukach roznych cikavinak. U kožnym z hetych haradoŭ — svaja pryhažość i svaja atmaśfiera.
Fota Hanny Hiert.
— Viedaju, što hety hod jubilejny i dla vas, i dla vašaha muža Alaksandra, navat płanavałasia zładzić adno sumiesnaje vialikaje śviata. Ci ŭdałosia?
— Ja prapanoŭvała heta zrabić, ale muž čamuści zasaromieŭsia i admoviŭsia. Jahony jubilej my adznačali, moža być, nie tak hučna, jak moj, — ale ž hałoŭnaje, nie jakuju kolkaść ludziej ty zaprasiŭ na dzień naradžeńnia, a chto pobač z taboj, i ŭ hetym sensie ŭsio atrymałasia vydatna: prysutničali sapraŭdy darahija, blizkija ludzi. Ale i moj jubilej — taksama jahonaje śviata, bo ŭsio heta nie adbyłosia b bieź jaho ŭdziełu i zaŭsiodnaj padtrymki. Heta, napeŭna, jakraz toj samy vypadak, kali razam možna pajści ŭ raźviedku.
— Paralelna sa sceničnaj karjeraj mnohija artysty iduć u biźnies: chto vypuskaje liniju adzieńnia abo kaśmietyki, chto adkryvaje pradziusarskija centry, chto trymaje kaviarni… U vas, pomniu, taksama byŭ cikavy vopyt — vypusk ekskluziŭnaj parfumy, za jakoj navat hanialisia staličnyja modnicy. Čamu potym admovilisia ad hetaj idei?
— Tady byŭ 2008 hod, užo nastupaŭ suśvietny ekanamičny kryzis. I jak čałaviek, što ŭkładvaje praktyčna ŭsio zaroblenaje ŭ tvorčaść, ja prosta realna aceńvała svaje siły i razumieła, što składana budzie pieratvaryć zadumku ŭ bolš-mienš surjozny biźnies. Choć sam ekśpierymient byŭ cikavy, i pieršaja partyja parfumy dobra razyšłasia, a paźniej, darečy, mnohija artysty pačali taksama vypuskać imiannyja vodary, tak što ja stała ŭ peŭnym sensie pieršaprachodcam, heta pryjemna. (Śmiajecca.)
Naohuł, ja zusim nie biźniesmien. Choć u budučyni, pryznacca, chaču adkryć šoŭrum. Bo ŭ mianie za šmat hadoŭ naźbirałasia nievierahodnaja kolkaść uboraŭ, sukienak — heta nasamreč prablema, va ŭsich damach šafy ŭžo nie ŭmiaščajuć stolki adzieńnia! Miarkuju, mnohija žančyny z zadavalnieńniem uziali b naprakat ubor, jaki, mahčyma, spatrebicca raz u žyćci.
— Akramia rečyŭnaha, u vas nazapasiŭsia i niemały tvorčy bahaž: bolš jak 200 piesień na roznych movach. Ci jość siarod ich tyja, jakija vy piaščotna lubicie, niahledziačy na «termin daŭnaści»?
— Ich niamała. Byvaje, niejkuju pieśniu nie vykonvaješ hadoŭ dziesiać, jak było ŭ mianie z «Žamčuhami», a potym znoŭ da jaje viartaješsia. Kaniešnie, padabajecca kožnaja novaja pieśnia, ale ź ciaham času jana adychodzić na druhi płan, u zasieki pamiaci, i praź niejki čas razumieješ pieśniu inakš i vykonvaješ jaje ŭžo ź inšymi pačućciami. Darečy, u jubilejnym kancercie jakraz budzie šerah piesień, jakija ja nie śpiavała ŭžo vielmi daŭno, ale chacieła b da ich viarnucca. Ale budzie taksama i niekalki premjer, jakija, spadziajusia, pryjducca daspadoby hledačam. Jašče płanujem vypuścić da jubileju dzieviać dyskaŭ: pieravydać usie albomy, što byli zapisanyja raniej, a taksama pradstavić novy.
— Za 30 hadoŭ na prafiesijnaj scenie składana padličyć usie ŭznaharody, tytuły i dypłomy, jakija vy atrymlivali, ad II premii «Słavianskaha bazaru ŭ Viciebsku» da pieramohi na Nacyjanalnaj muzyčnaj premii «Lira». Dla vas jakaja z hetych uznaharod asabliva darahaja?
— Kožnaja ŭznaharoda kaštoŭnaja jak acenka tvajoj pracy. Choć ja zaŭždy bajałasia nadta ŭžo radavacca pieramoham, mnie ŭsio zdavałasia, što boh pakaraje za praźmierny honar, tamu starałasia ŭsprymać pośpiech spakojna. A samaja važnaja ŭznaharoda dla mianie — naturalna, zvańnie zasłužanaj artystki krainy, u jakoj ja žyvu, śpiavaju i pracuju. Bo heta, jak by pafasna toje ni hučała, dazvalaje adčuć siabie častkaj Radzimy, svajoj kultury — i ja vielmi caniu, hanarusia i zaŭždy pomniu pra hetu ŭznaharodu. I kolki b artysty ni kazali, što im usio adno, ci jość zvańni, ci ich niama, ale ŭsie imknucca być zaŭvažanymi, atrymać pryznańnie.
— Navat strohija krytyki pryznajuć, što vy z uzrostam tolki pryhažejecie i kvitniejecie. Tamu ŭ vas časta pytajucca pra vonkavuju i ŭnutranuju pryhažość, a vy paŭtarajecie, što ŭsio ihraje rolu — i hienietyka, i zdarovy ład žyćcia, i dohlad siabie, — ale hałoŭnaje — žyć u harmonii z saboj. Ale ž heta samaje składanaje! Jak udajecca zachoŭvać hety ład?
— Pierš za ŭsio treba pazbavicca ad samych strašnych zahan u žyćci — ja pierakanana, što heta zajzdraść, złaślivaść i ŭpeŭnienaść u tym, što vam zaŭždy niechta vinien. Kali nie zajmacca samaŭdaskanaleńniem i stavić siabie vyšej za ŭsich inšych ludziej, to kolki b vy ni rabili płastyčnych apieracyj i «ŭkołaŭ pryhažości», kolki b ni zajmalisia zaradkaj, ale ŭ vašych vačach usio adno budzie adlustroŭvacca ŭnutranaja złaja i niepryhožaja sutnaść. A voś kali ŭdasca siabie pieravychavać, prahnać hetych demanaŭ, to vy navučyciesia radavacca pośpiecham inšych ludziej i, nie robiačy bližniamu brydoty, sami staniecie značna lepšym i pryhažejšym čałaviekam — i vonkava, i ŭnutrana. Heta absalutna dakładna, ja viedaju.
Užo daŭno nie imknusia nikomu ničoha dakazvać, naviazvać abo tłumačyć. Ja nie imknusia vyhladać na 20 abo 30 hadoŭ — usie maje 50 hadoŭ — maje, i jany mnie padabajucca! A jak mianie ŭsprymajuć navakolnyja — heta ŭžo ich prablema. Niadaŭna patelefanavała maja mama, jakoj pryjacielka raskazała ŭražańni ad kancerta ŭ Mahilovie: «Usie platkarać, što Afanaśjeva, kaniešnie, zrabiła płastyčnuju apieracyju, a ja na ich svarusia, navošta havorać toje, pra što nie viedajuć». «Mama, — kažu, — a nie treba ničoha davodzić. Što b ni skazaŭ publičny čałaviek, usio adno heta buduć abmiarkoŭvać i pieradavać u padrabiaznaściach, što i kudy ja ŭkałoła».
— Pomnicie, u filmie «Maskva ślazam nie vieryć» hierainia kazała, što ŭ 40 hadoŭ žyćcio tolki pačynajecca. A ŭ 50?
— Mnie zdajecca, 50 — vydatny ŭzrost, bo prychodzić i peŭnaja mudraść, i druhaja — ci ŭžo treciaja? — maładość. (Śmiajecca.)Cudoŭny ŭzrost dla taho, kab pryhadać usio dobraje, što było ŭ žyćci, i ŭziać samaje dobraje i kaštoŭnaje ŭ dalejšaje žyćcio. Heta novy etap, u jakim samaje cikavaje — što ciabie čakaje dalej, u nastupnyja 50 hadoŭ. U nas z mužam vielmi mnoha płanaŭ, šmat dzie chočacca pabyvać, šmat što ŭbačyć. Chočacca nazirać, jak rastuć unuki, i pahladzieć, kim jany stanuć, žyć z novymi spadziavańniami i iści da novych ździajśnieńniaŭ.
