«Žančyna ŭ šachcie»: čamu žančyny ŭsio ž nie pavinny pracavać u niekatorych prafiesijach
Mieksikanskaja šachciorka Ileana Vaskies ramantuje techniku na hłybini kala 300 mietraŭ pad pavierchniaj Ziamli.
Analiz «Śpisu ciažkich prac, dla vykanańnia jakich zabaroniena pryciahvać žančyn», vykanany ŭstanovaj «Jaje pravy» — heta ŭ cełym dobry ŭniosak u dyskusiju vakoł «Śpisu». Ale, miarkujučy pa repartažy ab prezientacyi hetaha analizu, jakaść publičnaha abmierkavańnia hetych pytańniaŭ nadalej pakidaje čakać lepšaha. Paru zaciemak.
Adroźnieńnie «połu» i «hiendaru» nie zdymaje pytańnia pra bijałahičnuju abumoŭlenaść funkcyjanavańnia mužčyny i žančyny. Toje, što, naprykład, rehularnaje padymańnie vialikich ciažaraŭ niehatyŭna ŭpłyvaje na avularny rezierv u arhaniźmie žančyny — heta nie złosnaja vydumka mužčyn, a vynik empiryčnych miedyčnych daśledavańniaŭ. I bolš ahulna: toje, što arhanizmy mužčyn i žančyn roznyja (abo, skažam akuratniej: častkova padobnyja i častkova roznyja) — heta, znoŭ ža, empiryčny fakt, a nie pradukt niejkaj zmovy.
Nichto nie kaža, što adzin horšy, druhi lepšy, jany paprostu roznyja. Jość śfiery dziejnaści, u jakich hetyja adroźnieńni nieistotnyja, ale jość śfiery, dzie jany mohuć być relevantymi. Było b vydatna pastajanna pierahladać abmiežavańni i skasoŭvać nieapraŭdanyja abmiežavańni, ale heta musić hruntavacca na racyjanalnaj arhumientacyi, a nie sieryi ideałahičnych manałohaŭ.
Nastupstvy nierazumnych rašeńniaŭ tyčacca ŭsiaho hramadstva, a nie izalavanych indyvidaŭ. Voźmiem dziažurnuju zajavu: «Niachaj sama žančyna vyrašaje, ci pracavać joj na niebiaśpiečnaj pracy, ci nie». Maŭlaŭ, navat kali i sapraŭdy dadzienaja praca niasie pahrozu zdaroŭju hetaj kankretnaj žančynie, to jakaja vam da hetaha sprava? Heta ž joj mučycca z nastupstvami, a nie vam.
Abminajučy maralny bok takoha padychodu, navat z praktyčna-arhanizacyjnaha hledzišča joj nierazumny. Pa-pieršaje, vykanańnie pracy amal nikoli nie adbyvajecca izalavana. Zazvyčaj heta adbyvajecca ŭ kalektyvie. Mahčymyja prablemy adnaho čalca adbivajucca na funkcyjanavańni ŭsiaje kamandy.
Pa-druhoje, mahčymyja nastupstvy dla zdaroŭja adnaho čałavieka taksama zakranajuć inšych ludziej. Naprykład, kali žančyna źniščaje svoj avularny rezierv padymańniem ciažaraŭ, aŭtamatyčna paŭstaje pytańnie, chto pavinien uziać na siabie adkaznaść za mahčymaje lačeńnie abo kampiensacyju? Jana sama? Hramadstva? Fieministyčnyja arhanizacyi?
Skasavańnie adnoj formy presinhu moža adkryvać prastoru dla inšych formaŭ presinhu. Hety momant, badaj, samy istotny.
Treba adyści ad naiŭnaha ŭsprymańnia słova «zabarona». Maŭlaŭ «zabarona = abmiežavańnie svabody», a «skasavańnie zabarony = pašyreńnie svabody». Na samoj ža spravie zabarona, abo jaje skasavańnie — heta źmiena ŭnutry kankretnaj sistemy stymułaŭ, jakaja moža mieć šerah uskosnych nastupstvaŭ. Skasavańnie abmiežavańnia dla pracadaŭcy prymać žančyn na niekatoryja pracy stvaraje vysokuju imaviernaść, što mnohija žančyny buduć iści na hetyja pracy niahledziačy na toje, što heta niehatyŭna adabjecca na ich zdaroŭi.
Pamiatajma, što 99,9% žančyn — heta nie ŭdzielnicy fieministyčnych prajektaŭ, a heta žonki, maci, dočki, siostry, jakija žyvuć u roznych atačeńniach, majuć lepšych abo horšych mužoŭ, lepšych abo horšych svajakoŭ, rodnych i blizkich. Mnohija ź ich mohuć lohka apynucca pad presinham svajho atačeńnia (jakoje nie zaŭsiody ŭraźlivaje na ich zdaroŭje). Naprykład, «Ty ž bačyš, jakaja ŭ nas situacyja. Čaho tut siadziš u škole za mizernuju zarpłatu? Idzi vuń u šachtu, choć narmalny zarobak budzie. Što? Zdaroŭju škodzić? A ty što, nie čuła, što dziaržava dazvoliła prymać na šachtu žančyn. A kali dazvoliła, to značyć hetyja razmovy pra škodu zdaroŭju — heta tvaja pryvatnaja vydumka. Pretekst, kab nie pracavać».
Realnaść čałaviečych uzajemadačynieńniaŭ našmat bolš składanaja, čym toje pakazvajuć hiendernyja teoryi.
Jašče raz padkreślu: reč absalutna nie ŭ tym, kab luboj canoj zachavać «śpis». Całkam zhodzien, što skasavańnie nieapraŭdanych abmiežavańniaŭ — heta ŭ intaresach jak žančyn, tak i mužčyn. Ale ŭ našych intaresach taksama (jak žančyn, tak i mužčyn), kab hety praces pierahladu śpisu abapiraŭsia na racyjanalnyja dyskusii, a nie na ideałahičnyja łozunhi.
