«Čamu rasctreły ŭ Kurapatach valać na NKVD? Moža, heta nacysty?» — Ivan Jermakoŭ raspavioŭ pra svaje kamunistyčnyja pohlady i najezd na aktyvistaŭ
Ivan Jermakoŭ, dyrektar pa raźvićci kampanii «Vitśvitbud» (jana zajmajecca mantažom liftaŭ) razam z žonkaj Stełaj Čyrkovaj 13 červienia trapili ŭ naviny. Ich «Mazda» začapiła niekalkich aktyvistaŭ kala restarana «Pajedziem, pajadzim».
Čytajcie: Skandał u Kurapatach: kolišniaja televiadučaja BT i jaje muž-biznesmien najechali na aŭto na dvuch pikietoŭcaŭ
«Naša Niva» źviazałasia ź Ivanam Jermakovym, kab jon rastłumačyŭ svoj punkt hledžańnia i na kanflikt vakoł Kurapataŭ, i ŭvohule na žyćcio.
Naša Niva: Što zdaryłasia kala restarana?
Ivan Jermakoŭ: Vy ž bačyli videa, na zapisie ŭsio jość.
— Ale vy ž mahli nanieści paškodžańni čałavieku.
— Tam tyja aktyvisty zdymali ŭsio na videa. Kab my nanieśli kamu ź ich škodu, to jany b sami vykłali pryhožaje videa. A tak mašyna spyniłasia, jany pasprabavali bicca ab jaje, kidacca na kapot i kryčać, jak paciarpiełyja… Nu nie atrymałasia ŭ ich.
— Vy paskardzilisia na ich u milicyju?
— Nu a jaki ŭ mianie vybar? Kaniečnie. Tam była mašyna DAI, my apisali im situacyju.
— Aktyvisty paškodzili vam mašynu?
— Nie. Paabražali mianie, pakryčali — i ŭsio.
— Za abrazy nie pojdziecie pisać zajavu ŭ milicyju?
— Pajdu tolki ŭ vypadku, kali zdarycca napad i budzie patrebnaja abarona. Bo zaraz idzie mocnaje ckavańnie, pahrozy. Pišuć u sacsietkach: «Valicie ŭ Maskvu», «Čamadan, vakzał, Rasija!»
— Kažuć, vy nie pieršy raz sutykajeciesia la taho restarana z pratestoŭcami.
— Tak. Pieršy raz ja prosta zaŭvažyŭ ściahi i padjechaŭ pahladzieć, za što vystupajuć. Raniej ja toj restaran i nie zaŭvažaŭ.
Padjechaŭ, na mianie adrazu pačali napadać, paśla brašurku niejkuju dali.
U nastupny raz ja padjechaŭ, a jany iznoŭ napadajuć. Nu, słuchajcie, ludzi, kali vy nie idziacie na dyjałoh — značyć, ja budu chadzić u hety restaran.
— Pryncypova budziecie chadzić?
— Jany ž sami ŭsio zrabili naadvarot, tak. Pierajšli rysu.
— Ale ž jakoje mierkavańnie vam bližejšaje? Što prajšoŭ čas i budavać možna? Ci što takaja ŭstanova i takim sprečnym šlacham nie musiła źjavicca?
— Kali ŭ Minsku administracyja pracuje i maje ŭładu, to jana musić raźbiracca z pytańniem. My tut pryčym, jak hramadzianie?
Kali administracyja dazvoliła na toj terytoryi być restaranu — usio, značyć abjekt isnuje. Jon musić ekanamična być apraŭdanym, pracavać, płacić padatki, u tym liku kab ź ich pabudavać miemaryjalny kompleks.
Navošta abjekt, u jaki ŭkłali kuču hrošaj, źniščać? Jaki ŭ tym sens?
— A vy sami jak staviciesia da Kurapataŭ? Moža, dla vas heta prosta lasočak?
— Tam byli niejkija zabojstvy, byli niejkija rasstreły. Pytańnie patrabuje raźbiralnictva: chto stralaŭ, kali stralaŭ? Čamu ŭsio valać na NKVD? A moža, heta nacysty? Bo była ž vajna na hetaj terytoryi. Treba raźbiracca, chto tam, što tam.
Nazyvajuć ličby ŭ 200—250 tysiač rasstralanych. U Minsku ahułam było stolki nasielnictva ŭ toj čas. Adkul vy ŭziali 200 tysiač mužčyn, jakich tam pakłali?
— Pra vas kažuć, što vy vielmi simpatyzujecie kamunistam. Voś i pra NKVD tak vykazvajeciesia…
— A čamu nie?
— Kažuć prosta, što heta paŭpłyvała na vaš pierajezd u Minsk: maŭlaŭ, Biełaruś najbolš padobnaja na SSSR.
— Skažam tak: Biełaruś z savieckaha minułaha ŭziała šmat dobraha i toje zachavała. Tamu tut dobra, kamfortna, pracuje sacyjalnaja abarona, sistema adukacyi.
— A što vas natchniaje ŭ kamuniźmie? Bo taki punkt hledžańnia nie vielmi papularny siońnia, dyj pracujecie vy faktyčna na kapitalistaŭ.
— Ja inžynier. Arhanizuju składanuju pracu. Była b praca ŭ dziaržaŭnym siektary — ja b pajšoŭ siudy. Ja prafiesijanał, nie mahu nie pracavać.
I ŭ mianie dobraja adukacyja. Ja cikaviŭsia raźvićciom narodnaj haspadarki, roznymi madelami ekanomik. Hladzieŭ, vyvučaŭ, paraŭnoŭvaŭ — jak pracavała sistema, kolki było zavodaŭ. I čamu raniej kaśmičnyja karabli mahli latać, a siońnia padajuć?
— To bok praz stan siońniašniaj ekanomiki vy pryjšli da kamunizmu?
— Tak, pačaŭ paraŭnoŭvać, zrabiŭ vysnovy.
— A jak ža Stalin?
— U mianie jość dośvied kiravańnia. I ja viedaju, što takoje narmalny, adukavany, adekvatny kiraŭnik, jaki sistemna myślić.
— Stalin — narmalny, adukavany adekvatny kiraŭnik ź sistemnym myśleńniem?
— Nu treba ž pačytać mierkavańnie vorahaŭ pra jaho. Jon pryniaŭ krainu z sachoj, pakinuŭ z atamnaj bombaj.
— Heta raspaŭsiudžany punkt hledžańnia. Ale ž represii. Miljony zabitych.
— Davajcie paličym, kolki achviar było ŭ vojnach. I pasprabujem zapichać tudy tyja miljony. Dzie demahrafičnyja jamy, kali rasstrelvali miljony, pakažycie mnie? Dzie jany?
— Jość teoryja, što ličby represavanych pierabolšanyja. Vy ŭ jaje vierycie?
— Ja nie staŭlu pytańnie viery. Jość statystyka, demahrafija. Ja baču, što 27 miljonaŭ zahinuła ŭ Vialikaj Ajčynnaj, dadać tudy 60 miljonaŭ represavanych, pra jakich pisaŭ Sałžanicyn, niemahčyma.
Nie było takich maštabaŭ. Možna spasłacca na dadzienyja Chruščova. Kala 3,8 miljona źniavolenych i kala 700 tysiač zabitych.
— Heta amal miljon rasstralanych i 4 miljony ludziej, čyje žyćci złamali łahierami. Mała?
— Nu a davajcie paraŭnajem, kolki źniavolenych u ZŠA u toj ža čas było. Kolki siońnia ŭ źniavoleńni siadzić pa terytoryi byłoha SSSR.
— Ale ž siońnia absalutnaja bolšaść siadzić pa kryminalnych spravach, nie pa palityčnych. Ujavicie, što vas zakryjuć na 15 hadoŭ prosta tamu, što vy nie zhodnyja ź linijaj partyi.
— Nu nie tak tam było. Nie było takoha, što čałaviek nie zhodny i jaho adpraŭlajuć u łahier.
— A rasstreły dziejačaŭ kultury? Kolki zahinuła pa łahierach rasijskich piśmieńnikaŭ i paetaŭ? Kolki biełaruskich lahło ŭ ziamlu ŭ Kurapatach?
— Ja admysłova jeździŭ u Kambodžu, vyvučaŭ pieryjad, kali tam byŭ hienacyd i kiravaŭ Poł Pot, kali vyniščali intelihiencyju. I voś tam cełaje pole čarapoŭ mohuć raskapać. Tam toje bačna. I kraina pa siońnia nie adnaviłasia. Tam vidać, što takoje masavyja represii.
Nu nie było takoha ŭ SSSR. Nie vidać!
— Ale ž u SSSR zabivali intelihiencyju. Vy z Rasii — toj ža Humiloŭ zahinuŭ, Mandelštam.
— Tak, heta trahiedyja vialikaja. Ale była ideałahičnaja baraćba ŭ hramadstvie. Kahości sadžali, kahości stavili da ścienki. Ale ž i siarod sudździaŭ, jakija vynosili takija prysudy, i siarod NKVD mahli być vorahi. Moža, jany svaje vuzkija zadačy vyrašali praz žyćci ludziej. Dziejničali jak złačyncy, tak, i niezdarma paśla šerah kiraŭnikoŭ NKVD pastavili da ścienki. Nu taki byŭ čas.
— A siońnia ź biełaruskich ci rasijskich kamunistaŭ vam chtości simpatyčny?
— Ja nie baču takich. Ja padtrymaju tych, chto budzie adkazvać za vynik svajoj pracy. A palityki takoha nie mohuć harantavać.
— Kažuć, vy mieli blizkija znosiny z nacbołami?
— Mieŭ niekatorych znajomych, nie bolš za toje.
— Vam blizkija ich idei?
— Ahučcie kankretna?
— Nacyjanalizm, jeŭrazijstva, «Rasija dla ruskich».
— Rasija i vyrasła tamu, što była adkrytaj dla ŭsich krainaj. Kraina vialikaja, pracy ŭsim chopić. «Rasija dla ruskich» — toje niemahčyma. Kolki ž ŭ Rasii nacyjanalnaściaŭ! I jany adzin adnaho uzbahačajuć.
— A «Adzinaja Rasija»? Pucin padabajecca?
— Taksama nie vyklikajuć simpatyj. Kaśmičnyja karabli padajuć. Zavody nie pracujuć.
— Chto za ŭsiu historyju Rasii byŭ najlepšym kiraŭnikom?
— Alaksandr III — doŭha padtrymlivaŭ mir. I kali kazać pra ciažkaść taho, što daviałosia pieraadoleć, i jakija vyniki zastalisia — heta Stalin, jak ni kruci. Bo heta novyja zavody, novyja haliny ekanomiki — toje, na čym siońnia isnuje kraina.
— Jasna. U budučyni ŭ «Pajedziem, pajadzim» jašče pajedziecie?
— Pahladzim. Kali budzie biaśpiečna — značyć, pajedziem. Kali vyrašym, što isnuje niejkaja pahroza — naryvacca nie budziem.
