Kupałaŭski pastaviŭ «Talerantnaść»
Śpiektakl «Talerantnaść» pa pjesie Jaśminy Reza «Boh raźni» Mikałaj Pinihin pačaŭ stavić naprykancy lutaha, a 27 krasavika adbudziecca hladackaja premjera.
Čamu śpiektakl zdabyŭ nazvu «Talerantnaść»? Pinihin kaža, što vyjaviŭ u tekście šmat prablem, źviazanych z tak zvanaj jeŭrapiejskaj talerantnaściu. Kali ludzi razmaŭlajuć ab pravach čałavieka, pra vysokaje, a mohuć pavodzić siabie, jak źviary: zabivać, ździajśniać terakty i hetak dalej.
Mikałaj Pinihin.
Jak my pisali raniej, u tekście francuzskaj aŭtarki jaho znoŭ začapiŭ humar (da hetaha času ŭ Kupałaŭskim idzie jašče adna pastanoŭka na materyjale Reza pad nazvaj «ART»). «Reza — cudoŭny dramaturh, jaki dobra razumieje psichałohiju ludziej i maje vydatnaje pačućcie humaru. Ja lublu pryvodzić cytatu savieckaha režysiora Hieorhija Taŭstanohava: «Humar — heta kryter praŭdy». Dla mianie heta sapraŭdy tak. I Reza cudoŭna zachoŭvaje raŭnavahu pamiž surjoznymi rečami i humaram», — tłumačyć svaju luboŭ da hetaha dramaturha Pinihin.
Prablema tak zvanaj talerantnaści ci, pravilniej skazać, jaje adsutnaści malujecca na scenie ŭ miežach idealnaj, sučasnaj kvatery ŭ styli chaj-tek. Tut žyvie adukavanaja i zamožnaja siamiejnaja para Vieraniki i Mišela Vałon. Ich synu Bruno 11-hadovy Fierdynand Rej vybiŭ pałkaj dva zuby, što stała nahodaj dla sustrečy i razmovy z baćkami Fierdynanda. Vałony zaprašajuć da siabie ŭ hości Rej, kab zrazumieć, chto adkazny za hetuju situacyju i jak pakarać vinavataha.
Roli ŭ śpiektakli vykonvajuć Jaŭhienija Kulbačnaja, Viktoryja Čaŭłytka, Alaksandr Zielanko, Alaksandr Paŭłaŭ, Śviatłana Anikiej, Maryna Hardzijonak, Aleh Harbuz, Siarhiej Čub, Kaciaryna Alejnikava, Pavieł Astravuch, Maksim Karaścialoŭ, Kaciaryna Javorskaja.
Scenahrafija ŭ śpiektakli — sprava ruk Rusłana Vaškieviča. Kaściumy — Aleny Ihrušy.
Dyjałoh pačnajecca intelihientna: z kvietkami na stale, za firmovaj šarłotkaj Vieraniki i kavaj. Ale pastupova hradus ahresii i nieparazumieńnia pavialičvajecca. Vieranika nie razumieje, čamu baćki Fierdynanda nie chočuć pakarać hetaha «dzikuna» pa zasłuhach (dobry ŭrok budzie karysnym jamu dla budučyni, ličyć jana). Rei chočuć chutčej z usim hetym skončyć.
Pieršapačatkova pary hrajuć na dvuch frantach, ale chutka kožny abasablajecca i vinavacić va ŭsich śmiarotnych hrachach adzin adnaho. Jany spračajucca, kryčać, stračvajuć prytomnaść, płačuć, pjuć, valajucca pa padłozie… Sprečka z nahody bojki chłopcaŭ vykryvaje surjoznyja psichałahičnyja prablemy kožnaha piersanaža i zusim nie zdarovuju atmaśfieru ŭ abiedźviuch siemjach.
Nasamreč, u niejki momant usia heta emacyjnaja pierapałka pačynaje nahadvać frahmient z telešou «Dom-2». Uražańnie abvastraje toje, što źvierchu nad scenaj u adnym z kutoŭ idzie tranślacyja navin. U druhim ža tranślujecca toje, što adbyvajecca na scenie, tolki źvierchu. Hetaki efiekt schavanaj kamiery, i kanflikty chatnija pobač z kanfliktami suśvietnymi, jak simvał taho, što ad adnych da druhich treba nie tak i šmat krokaŭ.
«Hitlera ŭ svoj čas nie pryniali ŭ Vienskuju akademiju vyjaŭlenčych mastactvaŭ. Jon vielmi pakryŭdziŭsia. A by moh być choć biazdarnym, ale mastakom. Naš śpiektakl pra toje, što ŭ asnovie luboj mocnaj padziei, palityki, lažyć maleńki čałaviek z kompleksami, jaki vyrašyŭ adpomścić», — kaža Pinihin.
Zakančvajecca śpiektakl dosyć niečakana: haspadarami ŭ domie stanoviacca nie znajomyja nam francuzy, a mihranty-musulmanie. Takim čynam Pinihin pakazvaje jašče adnu aktualnuju prablemu: jak Jeŭropa, razvažajučy pra multykulturalizm i talerantnaść, sama moža stać mienšaściu u svaich miežach. Režysior upeŭnieny: prablema adnojčy budzie tyčycca i nas, bo biełarusy — častka Jeŭropy.
Nie viedaju, čamu, ale paśla pastanoŭki zastajecca vostraje adčuvańnie prapahandy. U styli ruskaha i biełaruskaha telebačańnia. Pra toje, što pahladzicie, jak strašna «tam».
Z zały vychodziš mienavita z takimi emocyjami: pahladzieła naviny na telebačańni pra parady ŁHBT-supolnaści, kanflikty na Uschodzie, mihranckuju palityku… A navošta ŭklučała televizar, nie razumieju.
Paviedamlajem, što, akramia «Talerantnaści», u bližejšy čas čakajucca nastupnyja premjery. 17—18 maja na kamiernaj scenie, narešcie, pakažuć «Radziva Prudok» pa knizie Andrusia Horvata. U lipieni teatr razam ź picierskaj kamandaj vypuścić miedyjahistoryju «Son u letniuju noč» pavodle Šekśpira.
Užo vosieńniu režysior Vital Kraŭčanka prystupić da pjesy Marcina Makdonacha «Katy», pastanoŭku pa jakoj chočuć vypuścić naprykancy 2018 hoda. Paśla Źmicier Ciško zojmiecca tekstam biełaruskaha dramaturha Paŭła Pražko «Uradžaj», a Alena Hanum papracuje z tvoram «Šlachcic Zavalnia» Jana Barščeŭskaha. Što tyčycca samoha Pinihina, to ŭ bližejšy čas jon budzie stavić Siarhieja Piasieckaha i jaho «Jabłyčak».
