Vyjaviłasia, što samyja staražytnyja naskalnyja malunki zrabiŭ nie čałaviek razumny
Paŭtornaje daśledavańnie samych staražytnych uzoraŭ naskalnaha žyvapisu ź Ispanii pakazała, što jany byli namalavany nie kramańjoncami, jak ličyłasia raniej, a nieandertalcami prykładna 65 tysiač hadoŭ nazad. Heta ŭ čarhovy raz abviarhaje mif pra toje, što pieršyja nasielniki Jeŭropy byli niedastatkova raźvitymi dla stvareńnia malunkaŭ, havorycca ŭ artykule, apublikavanym u časopisie Science.
«Mnohija z maich kalehaŭ byli mocna ździŭlenyja hetym adkryćciem. Antrapołahi raniej ličyli naskalny žyvapis adnoj z tych rečaŭ, jakija raździalajuć sučasnych ludziej i nieandertalcaŭ. Heta adkryćcio prykmietna skaračaje razryŭ pamiž nami i našymi staražytnymi kuzenami, ale nie likviduje jaho», — prakamientavaŭ adkryćcio Žan-Žak Ublin, viadomy antrapołah ź Instytuta evalucyjnaj antrapałohii ŭ Lejpcyhu.
Raniej prablema dakładnaha vyznačeńnia ŭzrostu malunkaŭ palahała ŭ tym, što ŭzrost naskalnaha žyvapisu niemahčyma vyličyć napramuju: staražytnyja mastaki vykarystoŭvali minieralnyja farby, jakija nie źmiaščajuć u sabie arhaniki i vuhlarodu, pa jakim zvyčajna aceńvajuć staražytnaść tych ci inšych artefaktaŭ. Tamu vyznačeńnie ŭzrostu malunka zvyčajna pravodziłasia ŭskosnym čynam, pa ŭzroście adkładaŭ na dnie piačory ci asablivaściam u struktury pryładaŭ pracy, znojdzienych niepadalok.
Šeść hadoŭ tamu navukoŭcy znajšli sposab abyjści hetuju pieraškodu. Jany zaŭvažyli, što na pavierchni mnohich malunkaŭ uźnikaje tonkaja plonka z vapniaku i inšych minierałaŭ, usiaredzinie jakoj źmiaščajucca nievialikija kolkaści atamaŭ uranu, jaki pastupova raspadajecca i pieratvarajecca ŭ toryj. Abodva hetyja mietały vymyvajucca ź plonki z roznaj chutkaściu, što dazvalaje vielmi dakładna vyličyć čas jaje farmavańnia, vymieraŭšy ich doli ŭ nižnich i vierchnich płastach vapniakovych adkładańniaŭ.
«Padobnyja daty kažuć nam pra toje, što hetyja malunki namalavanyja prykładna za 20 tysiač hadoŭ da taho, jak u Jeŭropie źjavilisia pieršyja ludzi sučasnaha typu. Tamu my možam z upeŭnienaściu kazać pra toje, što aŭtarami hetych malunkaŭ źjaŭlajucca nieandertalcy», — tłumačyć adzin z daśledčykaŭ.
