Jak nie razarycca na nasieńni, vyhadavać rasadu i nie raźvieści ŭ aharodzie les — pravieranyja parady aharodnikam-pačatkoŭcam
Paradami, pravieranymi svaim ułasnym dośviedam, dzielicca viadomaja haradskaja aharodnica Maryja Hryc.
Luty — samy čakany miesiac dla aharodnikaŭ. Možna narešcie dastać svaje skarby z pakiecikami nasieńnia, cybulinami, pačać malavać płan pasadki na hradkach i rabić jašče bahata čaho miedytatyŭna pryjemnaha.
Kali vy ŭ aharodnych spravach pakul nie adčuvajecie ćviordaj hleby pad nahami, prahladzicie maje parady. Mažliva, moj ułasny dośvied źbieraže vaš čas i niervy.
Kab zastałosia, na što dadomu dajechać
Dla mianie krama z nasieńniem, jak toje kazino: spynicca, pakul jość hrošy, duža składana. Bo malunki na pačkach takija… mmm… mara!
Tamu dla vyratavańnia biudžetu siamji zaklikaju: pačynajcie płanavać pakupki doma. Sama ja płanavać nienavidžu, tamu pieratvaryła hety praces u hadzinku malavańnia. Namalujcie płan svajho učastka zrazumiełych vam praporcyj ci prosta na voka, a potym akvarellu paznačcie, dzie što budzie raści. Navat roznakalarovyja kropački buduć darečy. Tut hałoŭnaje — vyznačycca, kolki i čaho treba sadzić.
Niejkaha ŭniviersalnaha sposabu płanavańnia ŭčastkaŭ niama, tamu sychodźcie z asnoŭnych pakazčykaŭ: na jakim baku ad doma hradki, kolki sonca traplaje ciaham dnia, ci budzie mažlivaść časta palivać aharod i jakaja tam hleba. Majcie na ŭvazie, što pamidory lubiać sonca, piercy dobra rastuć u suhlinku, a dla kabačkoŭ raj — kampostavaja kupa.
Padumajcie i pra toje, ci patrebnyja vam roznyja hatunki. Ich duža bahata, to vyznačyciesia zahadzia. Možna abrać try roznyja pa časie saśpiavańnia hurki i narazać śviežyja sałaty ciaham usiaho leta. A možna vybrać adzin vid na zakatku i pajeści. Pačatkoŭcam raju abmiežavacca dvuma hatunkami adnoj raśliny, kab nie zabłytacca i ŭsio paśpieć.
Dyk biarom košyk, i napierad!
Nabyvajcie nasieńnie ŭ kramach i ŭ prystojnych kampanij, kali chočacie atrymać uradžaj. A kali ŭ vas prystup dabračynnaści, i vy nie viedajecie, kamu achviaravać, to biarycie nasieńnie z ruk. Jano nieviadoma dzie i jak zachoŭvałasia, tamu nie fakt, što siemki praklunucca i što budzie mienavita taja raślina z malunka. U mianie tak adnojčy byŭ poŭny parnik čornych piercaŭ i ahidnaha koleru adžyka. Zatoje dała hrošy niejkamu «dobramu» čałavieku.
Nie varta bajacca źnižak i akcyj. Naturalna, u siezon popyt na nasieńnie vialiki, ale naša nadvorje takoje niepradkazalnaje, što možna dazvolić sabie krychu ryzyki. Ja vosieńniu nabyła čaroŭnyja cybuliny ciulpanaŭ na rasprodažy i pasadziła ich u śniežni. A što? Śniehu ž nie było. Ale takaja avantura prymalnaja, kali astatni materyjał dla pasadki hodny.
U pieršuju čarhu źviarnicie ŭvahu na infarmacyju z advarotnaha boku pakunku. Tam jość termin prydatnaści, rekamiendacyi pa času pasadki, adlehłaści pamiž kustami i pamieru darosłaj raśliny (jana moža być nienaturalna zdaraviennaj ci šyračennaj). Kab nie vychodzić u aharod z mačete, nie ihnarujcie hetyja parady.
Lepiej nabyvać nasieńnie štohod, kab mieć śviežy pasadačny materyjał. Źbirać jaho samastojna — zaniatak dla mocnych ducham. Tym bolš, što z hibrydaŭ (F1 na pačcy) taki ž samy hibryd nie vyraście.
Dražyravanaje nasieńnie maje admysłovuju abałonku z karysnych rečyvaŭ, čym nahadvaje cukierki. Mahu ich paraić dla morkvy, bo jana drobnaja, i raŭnamierna pasiejać davoli składana. Sałatu možna brać zvyčajnuju, a piatruška ŭvohule raście paŭsiul, dzie nizka i vilhotna, tamu možacie nie zamaročvacca.
Kolki čaho treba?
Kali viedajecie pamier učastka i pahladzieli adlehłaść pamiž kustami na pačku, to vy na šlachu da pośpiechu, bo možacie prykinuć, kolki vysadkaŭ budzie dastatkova.
Ale zirniom praŭdzie ŭ vočy: mienš za pakiecik nasieńnia vy nie nabudziecie, a bolš za dva vam dakładna nie treba, kali vy majecie aharod, a nie ŭłasny SPK.
Tablicy ŭschodžaści nasieńnia — davoli prykładnaja štuka. Praraście dakładna bolš za pałovu pakieta, to možacie prykładna raźličyć, ci vam dosyć.
Zapas biady nie čynić. Kali ź dziesiaci vysadkaŭ adzin złomicca, adzin źjeść kot, a adzin prosta pieradumaje raści dalej, to heta nie trahiedyja. Prosta trymajcie takuju imaviernaść u hałavie.
Hadavańnie rasady pakrokava
Dla piercaŭ u parniku vysadžvać nasieńnie ŭžo zusim čas. I dla kiedraŭ z areškaŭ (nu, raptam). Dla adkrytych hradak ź piercam možacie jašče pačakać da pačatka sakavika. Dla pamidoraŭ narmalny termin — siaredzina sakavika, a za hurki biaryciesia ŭ krasaviku, kali dla ciaplicy, ci ŭ mai, kali vysadzicie potym u adkrytuju hlebu. Apošniaje pasuje harbuzam, kabačkam, kavunam i dyniam. Hetych panoŭ varta pierasadžvać, kali jość druhi listočak i trochu bačna treci.
Hetaja infarmacyja paznačanaja na pačku dla kožnaha hatunku. Prosta rabicie ŭsio pavodle instrukcyi. Žbanki mohuć być lubyja: stakany z-pad śmiatany, admysłovaja tara ci navat pakiet. Aby nie było sucha ci zašmat vilhaci.
Spadziajusia, vy nazapasili marhancoŭki da taho, jak jaje prybrali z prodažu. Kali nie, to jaje rastvor možacie zamianić słabym salanym. U jaho zasypajecie nasieńnie i pakidajecie na hadzinu. Bobinki, što nie apali na dno, možna vykinuć.
Maja babula praroščvała siemki spačatku ŭ anučcy da pieršych prykmiet žyćcia, a potym pieranosiła ich u ziamlu.
Heta zadańnie z zoračkaj dla tych, chto lubić vazicca. Kali vy nie taki, to pierakładzicie nasieńniečki z donca, dzie vy ich zamočvali, u ahulnuju nievialikuju skrynku ź vilhotnaj hlebaj.
Nasieńnie nie varta vysiejvać husta, bo raśliny ŭ hetym vypadku mocna vyciahnucca, buduć tonkimi, splatucca miž saboj. Heta ŭskładnić praces pikiroŭki. U dadatak zahuščanyja raśliny časta zachvorvajuć na čornuju nožku. Uličvajcie, što čym radziej pasiejanaje nasieńnie, tym bolš volna buduć siabie adčuvać raśliny i tym bolš mocnymi, prysadzistymi i zdarovymi jany buduć. Pikiravać ich — sucelnaje zadavalnieńnie.
To bok čym bolš lohkaja i pažyŭnyja hleba, čym radziej pasieŭ, tym bolš zdarovaja rasada. Ale što rabić, kali chvaroba ŭsio ž taki napatkała jaje?
Čornaja nožka — vielmi častaje zachvorvańnie rasady. Ačah, što ŭźnik u adnym miescy, chutka raspaŭsiudžvajecca va ŭsie baki. Kali tak zdaryłasia, ziamlu palivajuć ciomnym rastvoram marhancoŭki. Kali heta nie dapamahaje, raśliny terminova pierasadžvajuć u novuju ziamlu. Ich vymajuć sa staroj, pramyvajuć pad kranam i apuskajuć u misačku z ružovym rastvoram marhancoŭki. U hety čas rychtujuć jomistaść z novaj ziamloj. Pažadana dadać u jaje draŭniany vuhal, a ŭžo potym pierasadžvać tudy raśliny.
Praź niekalki dzion źjaviacca pieršyja zialonyja kaliŭcy. Ciapier bačna, kolki ŭ vas vysadkaŭ. Kali mała — paŭtarycie apieracyju. Roźnica ŭ try-čatyry dni nie losavyznačalnaja.
Hlebahrunt — važny elemient u sistemie vyroščvańnia raślin, jon spryjaje jak rostu i raźvićciu pładova-aharodninnych kultur, tak i paśpiachovaj adaptacyi ich na novym miescy paśla pierasadki. A pa vyniku — bahatamu ŭradžaju.
Hlebu lepiej brać čarnaziomnuju i źmiešvać ź piaskom. Ale pradajucca i śpiecyjalnyja pakiety ziamli dla rasady — heta idealny varyjant.
Praktyčna ŭsie hlebahrunty zvyčajna składajucca ź vierchavoha torfu ź piaskom, minieralnych uhnajeńniaŭ. Kali kazać pra hrunty «Haspadar», to ŭ ich — sumieś vierchavych i nizinnych torfaŭ roznaj stupieni raskładańnia, dzie jość usie nieabchodnyja raślinam pažyŭnyja elemienty.
U ideale dla kožnaj kultury patrebny substrat, što supadaje ź jaje asablivaściami. Dla aharodninnych, naprykład, utrymańnie asnoŭnych elemientaŭ siłkavańnia (azotu/fosfaru/kaliju) u substratach nie pavinna być nižejšym za 120/50/200 mh/ł adpaviedna. Dla rasady tamataŭ aptymalnaje ŭtrymańnie azotu — 170—190 mh/ł, fosfaru — 160—200 mh/ł, kaliju — 350—400 mh/ł.
Časam hlebahrunty prapanujuć prapiakać u duchoŭkach, praparvać u drušlaku… Ale heta ŭsio łuchta. Paśla takich machinacyj pry pakajovaj tempieratury mikraarhanizmy, jakija ŭžo zahinuli, pačynajuć raskładacca i atručvajuć hetym substrat. Pa vyniku taki hrunt moža zaraści ćvillu, a chvarobatvornyja bakteryi ŭ im paprostu zahłušać karysnyja.
Pakolki ŭ asnovie hlebahruntaŭ — torf, u jakoha jość asablivaść ubirać šmat vady, to vierchni płast zastajecca suchim, ale ŭnutry ŭtvarajecca vilhotnaje asiarodździe. Kali nie ŭličvać hetuju akaličnaść, raślina moža zahinuć praz praźmiernaść vilhaci.
Jak vysadki vypuściać dva-try listy, možacie ich raździalić pa roznych skrynkach, ź jakich potym užo pieraniesiacie na hradku. To hleby maje być pabolej, niedzie paŭlitra. Aryjentujciesia pa abjomu na płastykavy stakan dla piva.
NIE ZABUDŹCIE PADPISAĆ! Kali ŭ vas adnoj raśliny dva i bolš hatunki — padpišycie ci nalapicie cetlik. Praz čas skrynki pierabłytajucca, i vy zabudziecie, što dzie.
Paśla pierasadki śviatło i vilhać stanuć vielmi istotnymi dla maleńkich raślinak. U Biełarusi viasnoj sonca — jak dar, to pierastrachujciesia i nabudźcie fitalampu. Siońnia jość roznyja, ale bolš za 30 rubloŭ dla amatarskaha aharoda addavać nie varta. I nie, jany nie radyjeaktyŭnyja, nie vyklikajuć rak i mihreni, ad ich nie źjaŭlajucca pryvidy, a vočy psujuć, tolki kali na ich duža doŭha hladzieć.
Budziecie iści viečaram praz spalny rajon, pahladzicie na vokny. Kali ŭ kvatery haryć ružovaje śviatło — tam žyvie aharodnik.
Dyk voś, vysadki źbiarycie na padakońni, pa mažlivaści pastaŭcie nad imi lampu i sačycie, kab nie pierasychaŭ kom hleby.
Kali na vulicy dniom budzie plusavaja tempieratura, možacie vynosić kalivy na bałkon ci adčyniać akno. Ich varta hartavać, kab paźbiehnuć chvarob i doŭhaha pryžyvańnia na hradcy. Spačatku pavietranyja vanny majuć być karotkimi — hadzina-dźvie. Pastupova pavialičvajcie ich da poŭnaha śvietłavoha dnia (dla bałkona, naturalna). Pierad pracaj vynoście ich z chaty, a paśla pracy — zabirajcie damoŭ.
Na pačku napisana, kali lepiej vysadžvać raśliny. Ale hladzicie pa situacyi: kali budzie śnieh naprykancy maja (jak letaś), to lepiej pačakać paru dzion, čym hladzieć na zamiorzłyja i sčarniełyja vysadki.
Što z kuplonaj rasadaj
Hałoŭnaje praviła — nie ratujcie jaje. Kali bačycie, što niešta choča zasochnuć, niešta kryvoje ci chiłaje — pakińcie na litaść losu. Bo razam z žadańniem dać šaniec kvołamu vysadku, vy možacie prynieści ŭ svoj aharod chvaroby i parazitaŭ.
Pa-druhoje, nie biarycie samyja vialikija i samyja małyja vysadki. U raśliny pavinna być mocnaje ściabło i sakavityja listy. Tonkija i vysokija vam nie treba, bo im budzie ciažka nahnać brakavańnie śviatła ci karysnych rečyvaŭ.
Nabyvajcie vysadki ŭ kramie ci pitomniku. Kab było choć z kim paskandalić, kali raptam što. Ja z bazarnaj truskałkaj pryniesła ŭ dvor mučnistuju rasu i zabaŭlałasia pałovu leta z hetaj zarazaj. A dzie ty tuju pradavačku znojdzieš…
Nie palanujciesia zahuhlić hatunak, kali bačycie jaho vysadak, dy pačytać charaktarystyki. Ci spytajciesia ŭ pradaŭca, jany viedajuć kudy bolš, čym padajecca.
Chaj sioleta soniejka i doždžyk buduć na vašym baku, a ŭradžaju chopić i padzivicca, i pačastavać blizkich, i samim pajeści. A kab było lahčej źbierahčy ŭradžaj ad usialakich napaściaŭ — źviarnicie ŭvahu na admysłovyja srodki.
Jak abaranić rasadu i vazony ad škodnikaŭ i chvarob
Adno z samych niebiaśpiečnych zachvorvańniaŭ, jakoje moža całkam źniščyć rasadu i nadziei dačnika na dobry ŭradžaj — heta čornaja nožka (hniłata karaniovaj šyjki) i karaniovyja hnili.
Hetyja chvaroby typovyja dla pakajovych raślin i rasady.
Hetak ža surjoznaja pahroza dla rasady i pakajovych raślin — pavucinny klešč, tryps tytuniovy i ciapličnaja biełakryłka.
U toj ža čas vykarystoŭvać chimičnyja funhicydy i insiektycydy ŭ kvatery ci domie kateharyčna nielha, bo heta moža surjozna adbicca na zdaroŭi čałavieka.
Vychadam moža stać bijapreparat na asnovie aleju nim «Zachoŭvajučy Uradžaj». U jaho asnovie — alej chałodnaha adciskańnia z pładoŭ i nasieńnia dreva nim (azadzirachty indyjskaj), tamu jon moža biaśpiečna vykarystoŭvacca doma biez škody dla ludziej.
Bijapreparat efiektyŭna abaraniaje kvietkavyja, pakajovyja, harškovyja i dekaratyŭnyja raśliny abaronienaha hruntu ad pavucińnia klašča, tytuniovaha trypsa, ciapličnaj biełakryłki i čornaj nožki (hniłaty karaniovaj šyjki).
Taksama efiektyŭny bijapreparat i ŭ razhar dačnaha siezonu na aharodninnych, pładovych i jahadnych kulturach, jon zaścierahaje ad škodnikaŭ i chvarob.
Ahurki — ad sopkaj rasy i antraknoza, tamaty — ad šeraj hnili i buraj plamistaści, a toje i druhoje razam — ad ciapličnaj biełakryłki i tytuniovaha trypsa.
Aharodninnyja kultury — ad kapustnaj tli i moli, iłžyvaj sopkaj rasy, ślizistaha bakteryjozu.
Pładovyja kultury — ad tli, klaščoŭ.
Jahadnyja kultury — ad tli, klaščoŭ, halicy.
Pieravaha hetaha bijapreparatu ŭ tym, što harodninu i sadavinu možna ŭžyvać u ježu ŭžo na nastupny dzień paśla apracoŭki, papiarednie vymyŭšy pradukty.
Pieravahi bijapreparataŭ:
- Vysokaja efiektyŭnaść u baraćbie z šmatlikimi škodnymi nasiakomymi i chvarobami raślin pry pravilnym vykarystańni,
- Vyrašeńnie prablemy ŭstojlivaści škodnikaŭ i chvarob raślin da chimičnych piestycydaŭ,
- Mahčymaść pravodzić apracoŭku ŭ čas paśpiavańnia pładoŭ, niezadoŭha da zboru ŭradžaju,
- Biaśpiečnaść dla čałavieka, ryb i pčoł (znoŭ ža, pry pravilnym vykarystańni),
Bijapreparat prajšoŭ usie nieabchodnyja dziaržaŭnyja vyprabavańni, u tym liku daśledavańnie na taksičnaść i efiektyŭnaść.
PUP «TiechnoMarinMarkiet» UNP 190601272
