Ad čaho zaležyć kurs bitkojna, za jakoj kryptavalutaj budučynia i ci varta inviestavać u jaje: kamientar ekśpierta
U pieršyja hady z momantu svajho źjaŭleńnia ŭ 2009-m bitkojn nie vyhladaŭ vielmi aptymistyčna, i ŭsio, što adbyvałasia, — rasła jaho ahulnaja kolkaść u śviecie. 25 krasavika 2010 hoda adbyŭsia pieršy aficyjny prodaž 1000 bitkojnaŭ pa 0,3 centa ZŠA, a ŭ traŭni 2010 hoda za 10 000 bitkojnaŭ kupili dźvie picy — niejmaviernaja cana, uličvajučy, što niadaŭna adzin bitkojn dasiahaŭ cany $20 000.
U lutym 2011 hoda za bitkojn upieršyniu dali adzin dalar, a ŭžo ŭ listapadzie 2013-ha jahony košt pieravysiŭ $1000. U tym ža hodzie kanadski prahramist rasijskaha pachodžańnia Vitalij Buteryn pradstaviŭ ideju novaj kryptavaluty — efiryjum, jakaja pa niekatorych pakazčykach zaraz abychodzić bitkojn.
Dahetul mnohija nie razumiejuć, jak pracuje kryptavaluta, čym jana zabiaśpiečana i jakaja budučynia jaje čakaje. My parazmaŭlali sa starejšym analitykam kampanii Alpari Vadzimam Josubam, jaki adkazaŭ na našyja pytańni, a taksama raspavioŭ, ci varta inviestavać u elektronnyja hrošy.
«Naša Niva» ŭžo pisała, što takoje bitkojn i kryptavaluta ŭ cełym. Jaje praca zasnavanaja na pryncypie błokčejna — bazie dadzienych, raźmierkavanaj pa miljonach kampjutaraŭ va ŭsim śviecie.
Čytajcie:
Top-5 faktaŭ pra bitkojny
Što takoje błakčejn i što heta značyć dla Biełarusi — zrazumiejuć navat dzieci
Čym zabiaśpiečana kryptavaluta?
«Kryptavaluta nie zabiaśpiečana absalutna ničym, — upeŭnieny Vadzim Josub. — Ale heta nie źjaŭlajecca padstavaj kosa hladzieć na jaje, bo na siońnia ŭsie zvyčajnyja valuty taksama nie zabiaśpiečanyja nijakimi materyjalnymi kaštoŭnaściami, paśla taho, jak u pačatku 1970-ch hadoŭ byŭ admienieny załaty standart. Nichto ž nie zadaje pytańnie, čym zabiaśpiečana nafta, baral jakoj moža ŭpaści z 150 dalaraŭ da 30, abo zołata, jakoje moža skoknuć z 250 da 1900 dalaraŭ za trojskuju uncyju».
Tavary i aktyvy, jakimi handlujuć na rynku, čaściej za ŭsio «zabiaśpiečanyja» popytam na ich. Ažyjatažny popyt pryvodzić da rostu cany, a ažyjatažny prodaž, adpaviedna, pryvodzić da imklivaha padzieńnia.
Z hetaha punktu hledžańnia na siońniašni dzień kryptavaluty — heta najbolš vałacilny (źmienlivy) tavar na rynku.
Budučynia bitkojna
Asablivaść bitkojna, jak i ŭsich kryptavalut, zaklučajecca ŭ tym, što amal nie isnuje fundamientalnych faktaraŭ dla źmianieńnia ich koštu.
«Praktyčna isnuje adzin typ faktaraŭ, jakija ja b nazvaŭ rehulatornymi, — heta asnoŭnyja naviny, jakija my čujem pra kryptavaluty i jakija źviazanyja ź ich rehulavańniem u toj ci inšaj krainie, — raspaviadaje Josub. — Naprykład, u niejkaj krainie bitkojn pryznali płaciožnym srodkam i dazvolili im karystacca, u inšaj krainie — zabaranili, jašče niedzie — prysvoili peŭny status».
Niadaŭna na adnoj ź birž u Čykaha dazvolili handlavać fjučersami na bitkojn, u toj ža čas na Maskoŭskaj biržy — zabaranili.
«Taki patok navinaŭ jak raz i pryvodzić da źmianieńnia cenaŭ, inšych pryčyn pakul niama — kaža Vadzim Josub. — Treba razumieć, što budučyja dziejańni rehulataraŭ niepradkazalnyja. Tamu, z majho punktu hledžańnia, i ŭ bitkojna absalutna niepradkazalnaja budučynia jak u karotkaterminovaj, tak i ŭ doŭhaterminovaj pierśpiektyvie.
U luby momant bitkojn moža z roŭnaj imaviernaściu jak zhubić, naprykład, 50% ad cany, tak i padaražeć na 50%».
Jość jak prychilniki taho, što kryptavaluta — novaje słova ŭ finansavych technałohijach, i ŭ jaje dobraja budučynia, tak i taho, što heta burbałka, jakaja zaŭtra moža łopnuć. «Ja liču, što ni ŭ tych, ni ŭ inšych niama dastatkovych arhumientaŭ, i jany svaje ŭłasnyja pieravahi vydajuć za prahnozy. A abhruntavanaha prahnozu, kali my nie viedajem rašeńniaŭ suśvietnych centralnych bankaŭ, niama», — ličyć Josub.
Ale i ŭ vypadku, kali ŭsio čaściej urady roznych krain buduć dazvalać karystacca kryptavalutami, nielha čakać raptoŭnaha pavyšeńnia ich koštaŭ. Zaraz bitkojn kuplajuć ludzi, jakija vierać u dalejšy rost jahonaj cany, to bok hetyja ludzi hulajuć na roście cenaŭ. Paśla pryniaćcia ZŠA rašeńnia zapuścić fjučars na bitkojn možna čakać, što na rynak pačnuć prychodzić novyja śpiekulanty, jakija pačnuć hulać i na panižeńni koštu bitkojna, bo fjučars — heta taki instrumient, jaki dazvalaje hulać jak na roście cenaŭ, tak i na ich padzieńni.
Takim čynam, vykarystańnie bitkojna pašyrycca, ale rosta cenaŭ na jaho heta nie harantuje. Bolš za toje, prychod vialikaj kolkaści novych pakupnikoŭ i pradaŭcoŭ moža źnizić tuju canu, jakaja jość zaraz i jakaja ničym, akramia ažyjatažnaha popytu, nie abhruntavanaja.
Pra nacyjanalnyja kryptavaluty
U minułym miesiacy prezident Vieniesueły Nikałas Madura zajaviŭ, što ŭ krainie budzie stvoranaja ŭłasnaja «dziaržaŭnaja kryptavaluta», jakaja budzie zabiaśpiečvacca zapasami vieniesuelskich pryrodnych resursaŭ.
Nikałas Madura — prezident Vieniesueły
Na dumku Josuba, takaja zajava nie moža vyklikać ničoha, akramia ŭśmieški:
«Kryptavaluta zasnavanaja na tym, što luby čałaviek u śviecie, u jakoha jość internet, moža ŭstalavać sabie na kampjutar kašalok i zavieści kryptavalutu. Zusim niezrazumieła, što ŭjaŭlaje saboj sproba stvaryć nacyjanalnuju kryptavalutu. Tut, napeŭna, maje miesca niejki tanny papulizm, kali ekanomika krainy idzie da dna, i prezidentu davodzicca karmić svoj elektarat kazkami pra kryptavalutu».
Jakaja ź isnujučych kryptavalut najbolš pierśpiektyŭnaja?
Na dumku našaha ekśpierta, ciažka kazać pra pierśpiektyŭnaść abo papularnaść toj ci inšaj kryptavaluty, bo paraŭnoŭvać možna tolki toje, što možna vymieryć.
Biezumoŭnymi lidarami rynku zaraz źjaŭlajucca bitkojn i efiryjum. Bitkojn istotna abychodzić efiryjum pa kapitalizacyi — košcie ŭsich «maniet», što ŭžo vypuščanyja. A efiryjum pieramahaje pa kolkaści tranzakcyj — ź im ździajśniajecca bolš uhodaŭ.
«Ale nichto nie moža viedać, jakaja budučynia čakaje ŭsie tyja kryptavaluty, jakija zaraz isnujuć, — kaža Vadzim Josub. — Nie vyklučana, što praz 20-30 hod uvieś śviet budzie aktyŭna raspłačvacca kryptavalutami, ale niama harantyj, što heta budzie mienavita bitkojn abo efiryjum. Časta byvaje, što kali adbyvajecca niejkaja technałahičnaja revalucyja, jaje płady pažynajuć zusim nie tyja, chto jaje ździejśniŭ. Uzhadajcie internet: bolšaść kampanij, jakija stajali la jaho vytokaŭ, ciapier nie isnuje, a ich zamianili novyja firmy, jakija zaraz kvitniejuć».
Inflacyja: ci mahčyma heta z kryptavalutaj?
U vypadku sa zvyčajnymi hrašyma, jakija zabiaśpiečvajucca ŭsim bahaćciem dziaržavy, centralnyja banki roznych krain usio ž majuć paŭnamoctvy drukavać svaju valutu ŭ luboj kolkaści. Chtości hetymi paŭnamoctvami časam złoŭžyvaje, što pryvodzić da inflacyi.
Asablivaść kryptavaluty u tym, što jaje moža być vypuščana abmiežavanaja kolkaść. Naprykład, za ŭvieś čas budzie vypuščana nie bolš za 21 miljon bitkojnaŭ: tak zakładziena ŭ ałharytmie, pa jakim hetaja kryptavaluta funkcyjanuje. Niekatoryja ličać, što mienavita heta i źjaŭlajecca pieravahaj kryptavaluty.
«Ale heta było b surjoznym arhumientam, kali b u śviecie isnavała tolki adna kryptavaluta, — kaža Josub. — Nasamreč zaraz isnuje bolš za dźvie tysiačy roznych kryptavalut, i ich kolkaść amal štodnia pavialičvajecca. I kali abjom kožnaj takoj valuty peŭnym čynam abmiežavany, to ich sumarnaja kolkaść nie abmiežavanaja ničym.
Z hetaha punktu hledžańnia kryptavaluty mohuć być schilnyja da inflacyi, jak i zvyčajnyja hrošy. Ale kali takoje zdarycca, to, u toj ci inšaj stupieni, zakranie adrazu ŭsie elektronnyja hrošy».
Ci varta ŭkładać hrošy ŭ bitkojny?
«Kali ŭ niekaha jość mahčymaść ździajśniać karotkaterminovyja śpiekulacyi — kali łaska. Ale, jak ja ŭžo skazaŭ, niemahčyma pradkazać, ci abryniecca bitkojn, ci budzie raści, tamu doŭhaterminovyja inviestycyi ja ŭsio ž paraić nie mahu», — upeŭnieny naš surazmoŭca.
