#pamiać. Taćciana Pokład. Try hady biez mamy
Mama. Try hady bieź jaje.
Falvarka Parečča, dzie jana naradziłasia, užo niama. Vioska Račnyja pa-nad Biarezinaj, dzie rasła, — jość. Kali naradziłasia, dakładna nieviadoma, pa vajnie napisali: 1930. Pieršy kałhas tam ačolvaŭ niepiśmienny strašynia (bo «z sapraŭdnaj biednaty», heta było važniej, — i załatoj dušy čałaviek). Dyk jon uziaŭ da siabie «ščytavodkaj» hramatnuju siratu, jakaja da vajny chadziła ŭ polskuju škołu. Kankurencyi na hetuju karjeru nie było: chto bajaŭsia, chto nie chacieŭ, a chto byŭ niepiśmienny.
Vučobu mama zakončyła ŭ Ałma-Acinskim universytecie: źjechała paśla sprečki z novym strašynioj nastolki daloka, nakolki chapiła hrošaŭ na kvitok. U 1969 viarnułasia ŭ Biełaruś «z kazachskaj» siamjoj, u 1973 padała zajavu ab vychadzie z KPSS, paśla hod — u Homielskaj kalonii (prysud na 7 hadoŭ, ale apraŭdali i vypuścili praz hod), atrymała invalidnaść i stała chatniaj haspadyniaj.
Tata pracavaŭ, a mama biaskonca zajmałasia spravami ludziej ź jejnaj vioski i vakolicaŭ: kaho ŭ špital staličny, kaho ŭ VNU, kamu pensiju, — jana prosta znajšła siabie ŭ hetym, u našaj mienskaj kvatery ŭvieś čas žyli viaskoŭcy, a ŭsie lety ŭ vioscy žyła ja, aprača karotkich pajezdak na mora iznoŭ ža razam ź viaskovymi dziećmi, jakich mama brała z nami.
U 1984 mama źjechała ź siamjoj ź Biełarusi, spačatku ŭ Karalaviec, paśla ŭ Vilniu, dzie pražyła svaje apošnija 25 hod, apošnija hady zusim nieviduščaj. Ja ciapier dumaju, jakaja ž jana była mocnaja i śmiełaja.
Usio žyćcio nastojliva i časam rezka kazała, što jana biełaruska. Jaje ŭparataja i «žalezabetonnaja» biełaruskaść była luboŭju, udziačnaściu i viaskovaściu, a nie «nacyjanalnaj śviedamaściu». Viaskoŭcy vyhadavali siratu, karmili i ratavali ŭ hoład i ŭ choład, u ziamlankach, u takoj niastačy, što ciapier nie ŭjavić. Tam jana była svajoj, usio tam jana lubiła biaźmierna i ŭsio žyćcio adčuvała siabie ŭdziačnaj i vinnaj hetamu kraju. Pa vajnie dźvie bližejšyja svajačnicy zabrali jaje ŭ Vilniu, ale jana ad ich źbiehła — sama, — nazad u viosku, i jaje iznoŭ pryniali. Ja nie viedaju takich słovaŭ, jakimi možna b było patłumačyć, jak jana lubiła hetuju «hłuchamań» i nakolki tam była «svajoj». Tamu i ćvierdziła: «biełaruska». Na zaŭvahi nakont jaje rasiejskaj movy i akcenta, — jak i na kamplimenty adnosna jejnaj polskaj, — kazała, što jana «zachodniaja biełaruska».
Ad jaje ja atrymała najlepšyja i najcikaviejšyja, jak ja ciapier razumieju, uroki biełaruščyny, feminizmu, talerancyi, sacyjalnaj spraviadlivaści i pravoŭ čałavieka, niezaležnaści, samastojnaści i honaru i — a moža, najpierš, — relihijnaści biez razvahaŭ i sumnievaŭ.
