Intervju ź Viktaram Kisłym pra žyćcio Wargaming, pradprymalnictva i budučyniu
Viktar Kisły. Skrynšot ź videaintervju «Pra biznes»
Što adbyvajecca z kampanijaj, kali kolkaść supracoŭnikaŭ stanovicca bolš 2,5 tys. Čamu lidaru-aptymistu patrebnyja ŭ kamandzie ludzi, jakija ŭmiejuć «psavać viečarynku». Jak budzie raźvivacca Wargaming u budučyni. Što daść Biełarusi novy dekret ab PVT. Jakija knihi varta pračytać kožnamu kiraŭniku. Pra heta i mnohaje inšaje — u našym vialikim skajp-intervju z zasnavalnikam i CEO Wargaming, kampanii-raspracoŭščyka lehiendarnaj kampjutarnaj hulni World of Tanks, Viktaram Kisłym. Miedyjaprajekt «Pra biznes» apublikavaŭ najbolš cikavyja cytaty i poŭnuju videaviersiju razmovy.
Ab pradprymalnictvie i zadačach pradprymalnika
Pradprymalnictva dla mianie — heta stvarać niešta vialikaje i śvietłaje, što treba ludziam. Heta moža być pradukt ci servis. Jon pavinien być pryhožy, zručny, prynosić vidavočnuju karyść. My ŭ śfiery zabaŭ, i ŭ našym vypadku kampjutarnaja hulnia pavinna być pryhožaj, zajmalnaj i pavinna raźvivać niejkija navyki — u vypadku z World of Tanks havorka pra kamandnuju pracu na poli boju, umieńni dumać stratehična, kaapieravacca.
Pry hetym luby vialiki biznes patrabuje šmat ludziej, kab stvaryć hetuju kaštoŭnaść, padać jaje spažyŭcu, pakupniku, klijentu. I asnoŭnaja zadača dla lidara, pradprymalnika, akramia taho, kab ideju začać, abdumać jaje detali, składajecca ŭ tym, kab arhanizavać peŭnuju kolkaść ludziej. Časam jana vymiarajecca dziasiatkami, časam sotniami, tysiačami, dziasiatkami tysiač ci jak u vypadku z Walmart — miljonami (pa źviestkach za 2016 hod, kolkaść supracoŭnikaŭ handlovaj sietki Walmart składała za 2,3 młn čałaviek — zaŭv. «Pra biznes»).
Ab ciažkaściach rostu
Treba pryvyknuć šmat pracavać, i kali pośpiech pryjdzie, pačynaje prychodzić, ty dla siabie robiš vybar: hetaha dastatkova, možna tut spynicca, niejak zafiksavacca ci pajści dalej? U maim vypadku paśla pieršych pośpiechaŭ World of Tanks ja skazaŭ sabie, i maje paplečniki mianie šmat u čym padtrymali: a navošta spyniacca? Davajcie pojdziem dalej — śviet vialiki!
Siońnia ŭ nas u kampanii prykładna 4,5 tys. čałaviek. Pry hetym jany raskidanyja hieahrafična. Našy ofisy pracujuć u Sidnei, Sinhapury, Tokia, Sieule, Kijevie, Minsku, Maskvie, Sankt-Pieciarburhu, Nikasii, Paryžy, Chielsinki, Prazie, San-Francyska, Techasie, Ościnie, Čykaha, Sietle. Usio heta roznyja kultury, roznyja zakanadaŭstvy. I tut užo patrabujucca zusim inšyja pryncypy kiravańnia.
Ofis Wargaming na Kipry. Fota z archiva kampanii
Naš hałoŭny kiraŭnik pa stratehii, Shief Strategy Officer, Mećju Charadon. My zaprasili jaho da nas z Niew York Times, adnoj z samych bujnych i paśpiachovych haziet nie tolki Amieryki, ale i śvietu. Akramia taho, Mećju taksama vykładaje va ŭniviersitecie, na svaim viaku jon pabačyŭ šmat roznych kampanij. Dyk voś jon kaža nastupnaje: pakul kampanija jašče nie vyrasła da 2,5 tysiač supracoŭnikaŭ, možna kiravać joj, abapirajučysia na asabistuju charyzmu, siamiejnyja abo startap-kaštoŭnaści, być pastajanna ŭ kursie, što adbyvajecca ŭ roznych padraździaleńniach. Kali ŭ kampanii 100—150 čałaviek — to možna tak kiravać ŭ poŭny rost.
Ale pa miery taho, jak kolkaść ludziej raście i pieravalvaje za 2,5 tysiačy, — dalej na adnoj charyźmie ŭdała ruchacca nie atrymajecca. Patrabujucca inšyja pryncypy kiravańnia.
Tak, napeŭna, heta paniaćcie, «karparatyŭnaje kiravańnie», užo nahnała askomu, ale bieź jaho na niejkim etapie ŭžo nijak.
Ja kažu pra radu dyrektaraŭ, kiravalnuju kamandu top-mieniedžaraŭ, jakija adkazvajuć za vielmi vialikija kirunki, a sami «rukami» ničoha nie robiać. Pad imi ludzi, kali kampanija vialikaja, jakija taksama sami ničoha «rukami» nie robiać, a adkazvajuć za kirunki, trochi mienšyja ŭ ramkach niejkaha vialikaha kirunku. I ŭžo, moža być, na trecim, na čaćviortym uzroŭni — ludzi, jakija niešta robiać rukami.
Tak kirujecca Walmart, tak kirujecca Apple, tak kirujecca Google — ja sustrakaŭsia z Erykam Šmitam (staršynia rady dyrektaraŭ i ŭ minułym CEO Google, taksama ŭ minułym člen rady dyrektaraŭ Apple — zaŭv. «Pra biznes»), my razmaŭlali ź im pa hetych pytańniach. Čytajem knihi, jeździm na kanfierencyi, u Stenfard — vysnova: na žal, a moža być na ščaście, paźbiehnuć voś hetaha karparatyŭnaha ŭzroŭniu kiravańnia nielha.
Ab dylemie lidara
Zaŭsiody jość dylema: nakolki ty, jak kiraŭnik, jak lidar, chočaš i možaš unikać u detali i niešta raić. Z adnaho boku, ludzi, jakimi ty kiruješ, nie lubiać, kab ty ŭmiešvaŭsia. Jany kažuć — ja ŭtryruju, ale prykładna takaja razmova atrymlivajecca: «Nu, pačakaj ža, druža, ty mnie voś daŭ kirunak. Ty ž mnie daviaraješ? Davaj ja heta zrablu. Trust me. Ja zrablu ŭsio ŭ najlepšym vyhladzie. Kali buduć prablemy, ja ciabie spytaju, ale pakiń heta mnie, nie chadzi da maich ludziej, nie kažy im, što rabić. Ty padryvaješ moj lidarski aŭtarytet». Voś heta z adnaho boku.
A z druhoha boku, usio ž taki treba znajści miechanizmy, dzie krytyčnyja dla kampanii rečy, u jakich lohka zrabić pamyłku, niejak praviaralisia abo ŭzhadnialisia. Pamyłki ŭ hulniavoj industryi, na žal, darahija i vielmi balučyja. I zadača lidara siońnia — vielmi piśmienna bałansavać pamiž delehavańniem i mientarstvam, peŭnaj kaapieracyjaj dla taho, kab minimizavać ryzyku pamyłak.
Pra asablivaści multynacyjanalnaj kamandy
Rost Wargaming sapraŭdy byŭ vielmi chutkim, prosta imhniennym. Litaralna za paru hadoŭ my vyraśli ź piacisot čałaviek da troch-čatyroch tysiač.
U ofisie Wargaming. Fota z archiva kampanii
Plus da hetaha kamanda ŭ nas vielmi raznastajnaja, šmatnacyjanalnaja. U hałoŭnym kirujučym orhanie Wargaming jość fin, karejec, hrek, paru ruskich, biełarusaŭ, niemiec, brytaniec, amierykancy — taki kulturny kacioł atrymlivajecca. I ŭsio ž jašče takija haračyja! Ale nam heta nacyjanalnaja, kulturnaja raznastajnaść nieabchodna. Tamu što my vyrablajem i dystrybutujem našy pradukty, hulni, u litaralnym sensie pa ŭsim śviecie. I roznyja ludzi prynosiać u kamandu viedy roznych terytoryj, dzie jość našy spažyŭcy, našy raspracoŭščyki.
Dla kiraŭnika heta aznačaje bolš kamunikacyj. Heta niaspynnaja praca z kamandaj. Ujavim, naprykład, što ja, jak CEO, napišu svaju stratehiju i «vykaču» jaje. A ludzi ŭ kamandzie skažuć: «Pačakaj, ty ž z nami nie paraiŭsia. Voś tut naohuł pracavać nie budzie». Tamu treba nie lenavacca mieć znosiny ź ludźmi, abmiarkoŭvać stratehiju, važnyja momanty. Pryčym kožnaja razmova pavinna być kankretnaj, treba hladzieć u ličby, u hrafiki, razumieć u kožnym vypadku (zrazumieła, što da niejkaj stupieni) pradmiet razmovy.
Čamu ŭ kampanii patrebnyja piesimisty
Pieršy miesiac pośpiechu World of Tanks na rasijskim rynku byŭ pieryjadam peŭnaj ejfaryi. Ale, na ščaście, u nas u kampanii, siarod maich paplečnikaŭ, akramia takich «kašula-chłopcaŭ», «ura, my ŭsich parvali», typu mianie, byli ŭmoŭnyja piesimisty abo, jak jany siabie nazyvajuć, — realisty. Hetyja ludzi, jakija pry ahulnaj radaści zaŭsiody troški «psujuć viečarynku» frazami typu: «Pačakaj, pačakaj, nu, a što kali raptam heta prosta ŭsplosk za košt navizny? Pačakaj, nu dobra Rasija — heta dobra, a što kali na Zachadzie heta nie pojdzie? Pačakaj, a kali moda na «tanki» chutka skončycca, što my budziem dalej ludziam pakazvać, pradavać?». Takija ludzi taksama pavinny być.
Samomu lidaru piesimistam być nie treba, lidar pavinien śviacicca pierad supracoŭnikami aptymizmam.
Tamu što ludzi chočuć bačyć pośpiech nie tolki ciapier, ale i ŭ budučyni. Ale mieć u svajoj kamandzie paračku takich voś piesimistaŭ nieabchodna, kab kamanda była zbałansavanaja. Bałazie, piesimistaŭ chapaje!
Treba słuchać ich, bačyć sihnały, ryzyki i praličvać mahčymy płan B i płan S na vypadak, kali niešta pojdzie nie tak. Na vajnie jak na vajnie: nie zaŭsiody bitvy prachodziać pa bravurnym płanie, časam davodzicca rychtavać zapasnyja aeradromy, troški adstupać, pierahrupoŭvajucca, manieŭravać. Za hady pracy Wargaming my pabačyli ŭžo šmat usiaho i pryvodzili ŭ dziejańnie i płany V, i płan S.
Viktar Kisły. Fota z archiva Wargaming
Ci moža kampanija zastavacca «viečna maładoj»
Niama zakona pra zaviadańnie kampanii, kali ty dziejničaješ pravilna. Kampanija — heta toje, što ty robiš z svajoj kampanii. Heta značyć, ja liču, niama takoj paŭsiudnaj siły, jakaja b viała kampaniju z maładości da zaviadańnia. Kali ty hienieralny dyrektar, člen rady dyrektaraŭ, ty i tvaja kamanda i jość taja suśvietnaja siła, jakaja ruchaje kampaniju naleva, naprava, uvierch, uniz, u Amieryku, u Rasiju, u Kitaj i h.d.
Tak, kali prychodzić pośpiech, uźnikaje peŭnaja ejfaryja, spakusa sieści ŭ vialikija skuranyja kresły, zakuryć darahuju cyharu i papivać marcini. Naturalna, heta šlach u nikudy. Nu prosta nie rabi hetaha i ŭsio! Budź u siadle, budź na kani z šaškaj.
Viedaj, što adbyvajecca, zachoŭvaj kamandu, kali treba — abnaŭlaj jaje, sačy za trendami rynku, razmaŭlaj z supracoŭnikam, hutary sa spažyŭcami. Ja, naprykład, vielmi časta sustrakajusia z hulcami, ź videabłohierami, u jakich miljonnaja aŭdytoryja. Kali hladzieć videabłohi, čytać presu, źbirać infarmacyju ad hulcoŭ, pravodzić apytańni, to tvaje spažyŭcy tabie skažuć, kudy idzie tvaja kampanija, časam lepiej, čym, naprykład, tvoj finansavy dyrektar.
Pra dekret ab PVT 2.0
U ramkach našaha siabroŭstva ŭ Parku vysokich technałohij kampaniju «Hiejm Strym» paprasili — spadar Jančeŭski, kiraŭnik parka, — pradstavić svaje prapanovy [pa raźvićci IT u Biełarusi]. I našy śpiecyjalna navučanyja ludzi, jurysty, ludzi, jakija razumiejuć, jak heta ŭsio ŭładkavana, svaje prapanovy vysłali. Heta całkam vidavočnyja, prostyja i zrazumiełyja rečy, ale aformlenyja jurydyčnaj movaj.
Ja liču, što kali dekret budzie pryniaty ŭ takim vyhladzie, pra jaki ciapier kažuć, — heta budzie kałasalny, prosta fundamientalny krok napierad.
A dalej treba budzie praciahvać pracu, dumać pra nastupnyja kroki. Ale ciapier vielmi važna, kab dekret byŭ pryniaty. Jon i jość adkaz na pieravažnuju kolkaść pytańniaŭ dla IT-haliny, dla Biełarusi.
Jak biznes moža raźvivać ekasistemu ŭ Biełarusi
Dumaju, što, pierš za ŭsio, za košt stvareńnia inkubataraŭ. Uzhadvaju, jak sam pačynaŭ biznes u spalni 20 hadoŭ tamu… Pradprymalnickaja inicyjatyva vielmi časta zychodzić ad maładych ludziej, studentaŭ, u jakich pa vyznačeńni niama lišniaha miljona ŭ kišeni. Tamu inkubatary — infrastruktura ŭ vyhladzie pamiaškańniaŭ, kampjutaraŭ, internetu, niejkaj finansavaj dapamohi — heta važna. Nu i, viadoma, u inkubatarach pavinna być mientarstva, kanfierencyi, navučańnie, biblijateka. To bok usie hetyja rečy akumulujucca ŭ adnym miescy, i ŭ pieraliku na adnaho ŭdzielnika atrymlivajecca tanna, i chitra, pry hetym, jak pakazvaje suśvietnaja praktyka, u takich inkubatarach mohuć vyrastać biznesy, jakija stanoviacca miljardnymi.
Ab knihach, jakija varta pračytać pradprymalnikam i top-mieniedžaram
Jość taki aŭtar Patryk Lensijoni — heta prosta bomba! U jaho sieryja knih, ja ich čytaŭ na anhlijskaj. Pieršaja nazyvajecca «The Five Temptations of a CEO» («Piać spakusaŭ kiraŭnika»), druhaja — «The Five Dysfunctions of a Team» («Piać zahanaŭ kamandy»), treciaja — «The Four Obsessions of an Extraordinary Executive» («Čatyry manii ekstraardynarnych kiraŭnikoŭ»).
Voś hetyja knihi pračytać abaviazany kožny. Heta pra toje, čym na samaj spravie pavinien zajmacca kiraŭnik, CEO, hienieralny dyrektar. Ja adzinaje, pra što škaduju, što mnie nie ŭdałosia ŭsio, što tam napisana, vykanać. Častkova zrabiŭ, ale niešta nie «dacisnuŭ». I pa mnohich prablemach, jakija ŭ nas, jak i ŭ luboj kampanii, jość — ja baču, adkul u ich rastuć nohi. Ad taho, što ja nie paśledavaŭ u svoj čas paradam Lensijoni.
Patryk Lensijoni. Fota: thesweeneyagency.com
I jašče dźvie knihi, jakija, liču, abaviazkova varta pračytać — heta «Biznes u styli fank» Kjeła Nordstrema i Jonasa Ryderstrale, hetaja kniha stanovicca ŭsio bolš aktualnaj z časam, i «Ad dobraha da vialikaha» Džyma Kolinza.
Pra budučyniu Wargaming
Jana na samaj spravie prostaja — my robim hulni, anłajnavyja, umoŭna biaspłatnyja, free-to-play, i my pavinny hetyja hulni pieratvarać u chobi dla ludziej i dla samich siabie. Ja sam hulaju ŭ kampjutarnyja hulni ŭ siarednim siem hadzinaŭ na tydzień… Kab stvarać chobi, treba być vielmi prapampavanaja kampanijaj. Heta idei, heta kreatyŭ, heta mastactva, heta ekśpierymienty i plus heta vielmi ciažkaja strumienievaja vytvorčaść, kab usia hetaja pryhažość była na rynku.
My ciapier šmat pracujem nad abnaŭleńniem hrafiki World of Tanks. Usim rekamienduju, chto raniej hulaŭ i ŭžo trochi zakinuŭ, prasačyć za našymi navinami. Tam užo zusim Halivud!
A ludziam patrebien Halivud, ludzi lubiać chadzić i hladzieć, naprykład, kłasnyja filmy Džejmsa Kemierana. Praŭda, u ich tam vytvorčyja biudžety ŭ paŭmiljarda dalaraŭ, miljard. Ale i my da hetaha pačynajem pacichu nabližacca. Košt [układańni ŭ vytvorčaść hulniaŭ] idzie na dziasiatki miljonaŭ. I ŭsio heta prosta treba rabić dobra. Tut niama čaradziejnaha receptu abo słohana. Našy biahučyja hulni heta demanstrujuć. Pahladzicie, World of Tanks užo bolš za siem hadoŭ, ale hulnia žyvie ŭvieś hety čas nie sama pa sabie. My ŭžo nabližajemsia da adznaki ŭ sto abnaŭleńniaŭ.
Viktar Kisły. Fota z archiva Wargaming
A kožnaje abnaŭleńnie — heta, pa sutnaści, asobnaja takaja mini-hulnia z palepšanaj dzieści hrafikaj, dzieści fizikaj, novyja tanki, novyja karty, novy hulniavy režym, niešta tam «padbałanšana», interfiejs papravili i h.d. Plus da ŭsiaho hetaha łakalizacyja, ulik nacyjanalnych asablivaściaŭ u toj ža Karei, u tym ža Kitai.
Kali pahladzieć videaroliki siamihadovaj daŭniny, to tam hulnia vyhladaje jak niejki dzietsadaŭski vyrab. Kali pahladzieć toje, nad čym my pracujem zaraz, to adčuvańnie praktyčna takoje, što hulaješ unutry filma.
I voś my pavinny navučycca dobra abnaŭlać kletkavy skład hulniaŭ, jakija ŭžo byli zapuščanyja. Rabić heta na patoku.
I dumać pra novyja pradukty — nie «tankami» adzinymi žyvy hety śviet. Dla heta my stvaryli padraździaleńnie R&D. My chočam, kab ad Wargaming, skažam, raz na hod vychodziŭ jaki-niebudź chitovy pradukt.
Pažadańnie maładym pradprymalnikam
Advažvacca i tvaryć! Viadoma, kožny vybiraje sam, čym u žyćci zajmacca. Možna dzieści advučycca, znajści sabie pracu z 9 ranicy da 6 viečara i ŭ pryncypie być ščaślivym čałaviekam, ničoha haniebnaha ŭ hetym niama. Ale pradprymalniki, ludzi, da jakich ja adnošu i siabie, i svaju kamandu — my nie pa hetych spravach.
My ŭstajem ranicaj, pjom pieršy kubak kavy, biažym u spartzału — i ŭžo prama ŭ hety momant mozh pačynaje pracavać: što b jašče takoje zrabić, jak palepšyć, jak pašyryć, dzie čahości jašče pačytać ci sabrać kamandu i «pabrejnstormić».
Pradprymalnik — heta čałaviek z dapytlivym rozumam.
Dapytlivy rozum — heta dobra. Jon raźvivajecca šachmatami, fizikaj, matematykaj, hulnioj u «Cyvilizacyju» — darečy, ja ŭsim rekamienduju hulać u «Cyvilizacyju».
Važna treniravać svoj mozh, nahružać jaho składanaj razumovaj dziejnaściu, być dapytlivym. Nu i prymianiać svoj rozum na karyść sabie, svaim siabram i blizkim, kaleham i pa vyniku — na karyść usiamu čałaviectvu.
Hladzicie poŭnuju videaviersiju intervju:
