Navukoŭcy viarnuli da žyćcia čałavieka, jaki pralažaŭ u komie 15 hadoŭ
Elektryčnaja stymulacyja błukajučaha nierva dapamahła navukoŭcam «abudzić» čałavieka, jaki 15 hadoŭ lažaŭ u komie paśla ciažkaj čerapna-mazhavoj traŭmy, havorycca ŭ artykule, apublikavanym u časopisie Current Biology.
Ilustracyjnaje fota: Fotolia / decade3d
Insulty i roznyja traŭmy hałavy časta ŭvodziać čałavieka ŭ stan, jaki miedyki nazyvajuć «śmierciu mozhu». U takich vypadkach cieła chvoraha jašče žyvie, kali padtrymlivać jaho z dapamohaj aparataŭ štučnaha dychańnia i vyvadu adchodaŭ žyćciadziejnaści, adnak mozh užo nie funkcyjanuje. Faktyčna čałavieka ŭ takim stanie možna pryznać miortvym, bo samastojna žyć jon užo nie moža.
Anžeła Seryhu ź Instytuta kahnityŭnych navuk u Lijonie (Francyja) i jaje kalehi pracavali z pacyjentam adnoj z klinik Lijona, jaki trapiŭ u aŭtakatastrofu va ŭzroście 20 hadoŭ i pravioŭ u komie bolš za 15 hadoŭ. Jak i mnohija inšyja ludzi ŭ padobnym stanie, jon nie moža vyjści z komy z-za paškodžańnia asablivych učastkaŭ u mozhu, jakija złučajuć jaho nižnija adździeły, što kirujuć žyćciadziejnaściu, z karoj i inšymi častkami niervovaj sistemy, jakija adkazvajuć za pracu rozumu.
Usie hetyja častki mozhu, jak raspaviadajuć daśledčyki, źviazvaje pamiž saboj tak zvany «błukajučy nierv» — adzin z samych doŭhich i składanych źviazkaŭ niejronaŭ u ciele čałavieka, jaki złučaje dziasiatki asobnych orhanaŭ z mozham. Hetuju suviaź, jak miarkujuć navukoŭcy, možna vykarystoŭvać dla stymulacyi «izalavanych» častak niervovaj sistemy ŭ mozhu kamatoznych pacyjentaŭ i farmiravańnia novych suviaziaŭ pamiž imi.
Kirujučysia hetaj idejaj, navukoŭcy ŭstalavali ŭ brušnoj połaści pacyjenta asablivy elektrastymulatar, jaki byŭ padłučany da adnaho z kančatkaŭ błukajučaha nierva i pastajanna pasyłaŭ u jaho asablivyja nabory impulsaŭ, častata i mahutnaść jakich źmianiałasia z časam.
Jak adznačaje Seryhu, vyniki hetaha ekśpierymientu ŭ razy pieraŭzyšli adnosna piesimistyčnyja čakańni navukoŭcaŭ — mužčyna vyjšaŭ z komy i pačaŭ reahavać na słovy i dziejańni i vykonvać prostyja kamandy siadziełak i svajakoŭ.
Da prykładu, jon znoŭku nabyŭ zdolnaść sačyć za pradmietami vačyma, navučyŭsia ruchać šyjaj i pierastaŭ zasynać, kali siadziełka ci jaho maci čytali jamu knihu. Akramia taho, mužčyna pačaŭ reahavać na rezkija ruchi i prajaŭlać inšyja reakcyi, jakija nie charakternyja dla ludziej u komie.
Usie hetyja stanoŭčyja źmieny, pa słovach bijołahaŭ, vyjaŭlalisia i na ŭzroŭni elektryčnaj aktyŭnaści mozhu.
Zaraz navukoŭcy rychtujucca pravieści novyja kliničnyja vyprabavańni ź vialikim likam dobraachvotnikaŭ, jakija, jak spadziajucca Seryhu i jaje kalehi, paćvierdziać atrymanyja imi vyniki i dapamohuć zrazumieć, što treba zrabić dla dalejšaha palapšeńnia stanu ludziej u komie.
