Biełaruskich nastaŭnikaŭ abaviazali pierapisvać «darmajedaŭ»
Biełaruskim piedahoham dadali jašče adnu hramadskuju nahruzku — pierapisvać «darmajedaŭ». Nastaŭnikam razdali śpisy hramadzian, jakich jany pavinny naviedać, i apytalnyja listy. U śpisach — «patencyjna niepracujučyja hramadzianie». U apytalniku kala dziesiaci punktaŭ. Pieršaje pytańnie «Ci pracujecie vy?».
fota Natalli Partolinaj
— Kali čałaviek adkazvaje na pieršaje pytańnie: tak, ja kažu dziakuj i sychodžu. Kali nie, treba zapoŭnić uvieś apytalnik, — raspaviadaje Alena. Jana vykładaje ŭ adnoj ź viciebskich škoł. Pravioŭšy šeść urokaŭ, nastaŭnica adpraŭlajecca «pierapisvać darmajedaŭ».
Pierapis administracyja škoły daručyła pravieści za try dni, kaža jana. Za heta piedahoham abiacana pa adhule.
Ale pierśpiektyva adhułu Alenu nie vielmi raduje.
— Zaraz my budziem niekalki hadzin chadzić pa kvaterach, — uzdychaje jana. — Ja b lepš vydatkavała heta čas na padrychtoŭku da zaniatkaŭ. Dy i źnievažalna heta. Ja nie razumieju, čamu i hetuju ambrazuru zakryvać kidajuć nastaŭnikaŭ?
Alena z karespandentam Kp.by iduć pa mikrarajonie, zabudavanym starymi panelnymi piacipaviarchoŭkami.
— Ujaŭlajecie, u kožnym z hetych damoŭ — pa 18—20 čałaviek, jakija nidzie nie pracujuć. U asnoŭnym ludzi va ŭzroście kala piacidziesiaci i moładź. Jość siemji, dzie pa niekalki niepracujučych.
Zvanok u kvateru, dzie, miarkujučy pa śpisach, žyvuć dźvie niepracujučych žančyny. Adkryvaje miłavidnaja ciomnavałosaja dziaŭčyna.
— Jany pracujuć, u Maskvie — i mama, i Maryna, — tłumačyć jana. — Adździełačnikami. Aficyjna ci nie? A ja nie viedaju…
U nastupnaj kvatery, dzie «patencyjnych niepracujučych» troje, nichto nie adkryvaje.
Treba patelefanavać susiedziam i zapoŭnić apytalnik ź ich słoŭ, tłumačyć dalejšy ałharytm dziejańniaŭ Alena.
Pažyłaja susiedka paciskaje plačyma. Pra hetych traich jana mała što viedaje. A voś pra žančynu, jakaja žyvie paviercham vyšej, jakoj taksama nie akazałasia doma, raspaviadaje:
— Pracavała hetaja dziaŭčynka, sapraŭdy pracavała, ciapier dziciatka naradziła, u dekrecie.
Alena ŭžo pačynaje rabić paznaku ŭ apytalniku, ale potym zapinajecca: miarkujučy pa danych, žančynie, pra jakuju jana kaža, pad piaćdziesiat. Sumnieŭna, što heta «dziaŭčynka, jakaja naradziła dziciatka». Značyć, z hetym apytalnikam pryjdziecca viartacca siudy paźniej?
— Treba było b, ale… Kali ščyra, niekatoryja naohuł nie chodziać pa kvaterach. Zapaŭniajuć apytalniki advolna — nie adkryli dźviery, susiedzi ničoha nie viedajuć. Svajho rodu pasiŭny pratest.
Jašče ŭ niekalkich kvaterach nikoha niama doma. Narešcie znajšoŭsia žyvy «darmajed». Mužčyna siarednich hadoŭ raspaviadaje, što z pracy syšoŭ try hady tamu pa stanie zdaroŭja. Ciapier pryhladaje za chvoraj ciotkaj, ale aficyjna ničoha nie afarmlaŭ.
— Ja pracavać chaču, — bieznadziejna kaža jon. — Voś vartaŭnikom kali b… Vy zapišycie moj telefon, kali chto patelefanuje, tak ja ž z radaściu pracavać pajdu. A sam? Nie, sam nie šukaju…
Haspadynia apošniaj u śpisie kvatery ździŭlena pryŭzdymaje brovy.
— A jak ja akazałsia ŭ hetych śpisach? Tak, u studzieni ja zvolniłasia z pracy, kab źjeździć u hości da dački, jana žyvie za miažoj. Voś tolki dniami viarnułasia. Ciapier znoŭ uładkoŭvajusia, miesca ŭžo znajšła. Ale ž u darmajedy zapisvajuć, kali nie pracuješ paŭhoda, ci nie tak?
Robiačy apošnija paznaki ŭ apytalniku, Alena zadavolena zaŭvažaje:
— Dobra, siońnia ŭsie ludzi adekvatnyja. A našaha fizruka učora pasłali…
