U parku miž vulicami Alšeŭskaha i Daniły Sierdziča buduć budavać
Pra abychodžańnie haradskich uładaŭ z parkam 60-hodździa Kastryčnika nam napisaŭ čytač «Našaj Nivy» Dzianis Tušynski.
Adšumieli ŭ parku jaliny, biarozy… Zatoje zahuli bienzapiły. U kancy 2016 hoda ich achviaraj paŭ dobry kavałak parka «60-hodździa Kastryčnika» ŭ Miensku.
Bolš za sto drevaŭ byli biaźlitasna vysiečanyja zhodna z rašeńniem Mienharvykankama ad 26 listapada 2015 № 3227 hoda ab pieradačy bolš čym 4 hiektaraŭ parkavaj ziamli Haradskomu centru alimpijskaha rezierva pa tenisie Upraŭleńnia sportu i turyzmu Mienharvykankama dla budaŭnictva krytych tenisnych kortaŭ. Treba skazać, što hety centr raspaŭzajecca pa parku jak puchlina. Niekalki hod tamu na zialonaj zonie ŭžo byli pabudavanyja adkrytyja korty i kryty kort u aryhinalnym styli «chaj-tek budan».
Prajekt addaje hihantamanijaj: płanujecca ŭźviadzieńnie 19 tysiačaŭ kv. m.: dźvie zały na čatyry korty kožny plus trochpaviarchovy budynak z kramami, sportzałami i pročaja, pročaja plus parkoŭka.
Niekalki miesiacaŭ tamu «Naša Niva» apublikavała moj artykuł ab situacyi z D. Sierdziča, 12, što mieścicca zusim pobač. Tam ułady žadajuć źnieści były dziciačy sadok i pabudavać administratyŭny budynak. Kali častka žycharoŭ prylehłych damoŭ zapatrabavała stvaryć na hetym miescy spartyŭnuju placoŭku, architekturna-budaŭničaja rada pry hałoŭnym architektary h. Minska zajaviła im, što, maŭlaŭ, spartyŭnych abjektaŭ vam u rajonie chapaje, spasłaŭšysia na najaŭnaść ciapierašnich spartyŭnych abjektaŭ u parku «60-hodździa». Kali miascovym žycharam «chapaje» taho, što jość, to dla kaho budujecca novaje? Dla žycharoŭ katedžaŭ za kalcavoj?
Ułady zrabili ŭsio, kab nie dać hramadskaści mahčymaść umiašacca ŭ situacyju. Začystka zialonaj zony ad drevaŭ była praviedziena apieratyŭna, za adzin dzień.
Nasupierak patrabavańniam «Zakona ab raślinnym śviecie»: uładam spryjać udziełu hramadzian u vyrašeńni pytańniaŭ, źviazanych z hetym samym śvietam — rašeńnie Mienharvykankama nie było raźmieščana na jaho sajcie. Toj ža zakon patrabuje, kab prajekt schiemy zialonych terytoryj hramadskaha karystańnia prajšoŭ hramadskaje abmierkavańnie, jakoje nie było arhanizavana. Bolš za toje, «Sistema rehłamientaŭ Hienpłana h. Minska» zabaraniaje raźmiaščać lubyja vidy kapitalnaha budaŭnictva na terytoryi sfarmavanych parkaŭ.
Asabliva cynična, što zadoŭha paśla pryniaćcia rašeńnia ab budaŭnictvie i navat paśla vysiečki dreŭ spartkompleks byŭ vyniesieny na hramadskaje abmierkavańnie ŭ składzie prajekta detalnaha płanavańnia terytoryi parku i dvuch sumiežnych kvartałaŭ. Zaŭvažu, što Zakon «Ab architekturnaj, horadabudaŭničaj i budaŭničaj dziejnaści ŭ Respublicy Biełaruś» patrabuje ad orhanaŭ ułady prymać rašeńni pa zabudovie i pravodzić ekśpiertyzy tolki paśla praviadzieńnia hramadskich abmierkavańniaŭ.
Ale hety prajekt detalnaha płanavańnia i arhanizacyja jaho abmierkavańnia — asobnaja pieśnia. Z ekspazicyi prajekta žychary daviedalisia, što ŭ parku płanujuć zbudavać jašče i kaviarniu (asabliva padreślivajecca, što tualet, jaki kaliś pracavaŭ na hetym miescy, budzie zachavany — inšaj karyści miascovym žycharam ad hetaha abjekta, vidać, nie budzie). Praz parkavuju terytoryju prakładuć i «praciah» vulicy D. Sierdziča da Alšeŭskaha (treba ž niejak padjazdžać da kaviarni-tualeta). U kvartałach zapłanavana budaŭnictva prykładna piatnaccaci novych parkovak i stajanak, mnohija ź jakich, naturalna, zojmuć miesca zialonych zon prosta pad voknami žyłych damoŭ. Nu a architekturnaj daminantaj, tak skazać, simvałam pieramohi inviestaraŭ nad miascovymi žycharami, pavinien byŭ stać 18-paviarchovy hmach prosta ŭ dvary niekalkich žyłych damoŭ na rahu praśpiekta Puškina i vulicy Alšeŭskaha.
Na prezientacyi prajekta ŭ miascovaj škole pradstaŭniki ŭładaŭ sprabavali pierakanać miascovych žycharoŭ, što im užo zapozna stvarać inicyjatyŭnuju hrupu pa zbory podpisaŭ suprać prajekta. Maŭlaŭ, rabić heta treba było jašče da stvareńnia kamisii pa padviadzieńni vynikaŭ abmierkavańnia. Vidać, rana ci pozna ŭłady vychavajuć u našym narodzie praročyja zdolnaści: ludzi buduć za paru tydniaŭ zdahadvacca pra praviadzieńnie čarhovaha «hramadskaha abmierkavańnia» i paśpiavać zreahavać na heta.
Nasupierak psichałahičnaj atacy, inicyjatyŭnaja hrupa ŭsio ž była stvorana, a ŭładam pryjšłosia jaje zarehistravać. Ahułam było sabrana amal 2000 podpisaŭ, bolšaść ź jakich — suprać zaćviardžeńnia prajekta całkam, astatnija — suprać asobnych abjektaŭ. Ale dalej pačalisia vykrutasy. Pavodle «Pałažeńnia ab praviadzieńni hramadskich abmierkavańniaŭ» na pasiadžeńniach kamisii majuć prava prysutničać try pradstaŭniki inicyjatyŭnaj hrupy. Ale z našaj hrupy na vynikovaje pasiadžeńnie byŭ zaprošany tolki adzin čałaviek, zatoje, jak akazałasia, isnujuć jašče dźvie «inicyjatyŭnyja» hrupy, adkul taksama zaprasili pa pradstaŭniku. U čym zaklučałasia «inicyjatyva» hetych hrup niajasna, bo, pavodle pratakoła, nichto podpisaŭ u padtrymku prajekta nie źbiraŭ. Adnak dźvie prybyŭšyja na pasiadžeńnie ŭ darahich futrach pradstaŭnicy padpisalisia pad rašeńniem zaćvierdzić prajekt u tym vyhladzie, u jakim jon byŭ prapanavany. Niaŭžo niejkija miascovyja žychary sapraŭdy stvaryli ažno dźvie hrupy ŭ padtrymku źmianšeńnia zialonych zon, vysiakańnia častki parku i za budoŭlu parkovak pad voknami? Pierad niekalkimi pradstaŭnikami našaj hrupy, jakija paprasili prosta paprysutničać na pasiadžeńni chaj i biez prava hołasu «słuhi naroda», prosta zachłopnuli dźviery.
Za vyklučeńniem našaha pradstaŭnika, jaki padaŭ asablivaje mierkavańnie, usia kamisija družna prahałasavała za rekamiendacyju prajekta da zaćviardžeńnia. Uznačalvaŭ kamisiju namieśnik kiraŭnika Administracyi Frunzienskaha rajona. Uvachodziŭ u kamisiju i deputat Minskaha harsavieta deputataŭ pa Puškinskaj akruzie.
U savieckim Viarchoŭnym Saviecie deputataŭ nazyvali narodnymi, hetak ich nazyvajuć i ŭ ciapierašniaj Viarchoŭnaj Radzie Ukrainy. Deputat pa Puškinskaj akruzie nie nazyvajecca narodnym i moža sabie dazvolić naplavać na dźvie tysiačy narodnych podpisaŭ.
Uvajšła ŭ kamisiju i hałoŭny śpiecyjalist adździeła dziaržaŭnaj ekałahičnaj ekśpiertyzy, infarmacyi i (ŭvaha!) prapahandy ekałahičnych viedaŭ Minskaha haradskoha kamiteta pryrodnych resursaŭ i achovy navakolnaha asiarodździa. Darečy, istotnaja častka bolš čym 20-staronkavaha dakumienta z zaŭvahami i prapanovami pa prajekcie, jaki byŭ dałučany da podpisaŭ, źmiaščała analiz supiarečnaściaŭ prajekta pryrodaachoŭnamu zakanadaŭstvu. Tamu dziŭna, što ŭ zhadanym kamitecie niama adździeła ekałahičnaj kontrprapahandy.
Podpis pad rašeńniem dyrektara rajonnaha «zielanbudu», naturalna, nie ździŭlaje: «pryvykli ruki da siakieraŭ». Ździŭlaje voś što: čamu simvałam mienskaha «zielanbudu» źjaŭlajecca zialony listok? Treba dadać da jaho bienzapiłu i siakieru. Uvohule, pryhadvajecca «451˚ pa Farenhiejcie» Bredbiery: tam pažarnyja palili knihi, a ŭ nas «zielanbud» vysiakaje parki. Dy i nazvu arhanizacyi treba aphrejdzić da fiłasofskaha ŭzroŭniu, padkreślić adzinstva i baraćbu supraćlehłaściaŭ: «Departamient zialonaha budaŭnictva i masavaha źniščeńnia», naprykład.
Paśla pasiadžeńnia kamisii śvietu byŭ jaŭleny pratakoł z adkazami na zaŭvahi i prapanovy na 25 staronkach. Pad ciskam hramadskaści ŭłady byli vymušanyja zrabić sastupku — vyklučyć z prajekta 18-paviarchovik. Ujaŭlaju, jakoj upartaj unutranaj baraćby heta zapatrabavała, tamu nie dziŭna, što heta sastupka stała adzinaj. Šerah zaŭvah byŭ praihnaravany, na mnohija kamisija, pa sutnaści, nie adkazała.
A voś jaki adkaz dajecca na zaŭvahu ab nieadpaviednaści prajekta ciapierašnim narmatyvam «Sistemy rehłamientaŭ Hienieralnaha płana h. Minska» pa maksimalnaj płoščy zabudovy łandšaftna-rekreacyjnych zon i minimalnym pracencie ich azielanieńnia pry budaŭnictvie spartkompleksa. Kamisija piša, što prajekt adpaviadaje normam, pry hetym spasyłajučysia na papiaredniuju viersiju rehłamientaŭ, jakaja spyniła dziejańnie ŭ vieraśni 2016 hoda i mieła ŭdvaja mienš žorstkija patrabavańni, čym aktualnaja. Dziŭna, što jany nie spasłalisia na Rymskaje prava ci zakony Chamurapi.
U tym ža duchu adbivajuć zaŭvahu ab tym, što nie było praviedziena hramadskaje abmierkavańnie schiemy zialonych terytoryj hramadskaha karystańnia. Akazvajecca, prajekt vykanany da pryniaćcia adpaviednaha zakanadaŭstva, i heta, na dumku kamisii, vyzvalaje raspracoŭščykaŭ ad jaho vykanańnia: «Tuki-tuki — ja ŭ damku».
Taki padychod uładaŭ vyklikaŭ naturalny pratest. Voś prykład nadpisaŭ, što źjaŭlajucca na aharodžy vakoł vysiečanaha kavałka parku.
Heta daloka nie adziny vypadak, kali padčas hramadskich abmierkavańniaŭ kamisii rekamiendujuć prajekty da zaćviardžeńnia nasupierak voli žycharoŭ. Pamiatajecie treci artykuł Kanstytucyi: «Adzinaj krynicaj dziaržaŭnaj ułady i nośbitam suvierenitetu ŭ Respublicy Biełaruś źjaŭlajecca narod»? Pryśpieŭ čas stavić pytańnie pierad Kanstutucyjnym sudom: ci adpaviadajuć hałoŭnamu zakonu padobnyja rašeńni kamisij i ciapierašniaje dziravaje zakanadaŭstva, jakoje zdavałasia b pryzvana baranić prava hramadzian na ŭdzieł u pryniaćci rašeńniaŭ u śfiery horadabudaŭnictva?
