Žychary kvartała pratestujuć suprać namieru raźmiaścić novy budynak milicyi i DAI na Daniły Sierdziča, 12
Pra heta havorycca ŭ liście, jaki dasłaŭ u «Našu Nivu» čytač Dzianis Tušynski.
Vulica D. Sierdziča, vyjava z Google Maps
U vieraśni architekturna-horadabudaŭničaja rada pry hałoŭnym architektary Minska, naplavaŭšy na pratesty žycharoŭ našaha kvartała, pryniała rašeńnie ab dalejšym prajektavańni administratyŭnaha budynka pa adrasie vulica Daniły Sierdziča, 12.
Voś niekatoryja z pryčyn niezadavolenaści ludziej hetym prajektam.
Pa-pieršaje, vialiki budynak, dzie žadajuć raźmiaścić rajonnuju prakuraturu, adździaleńnie milicyi i DAI, płanujuć ucisnuć usiaredzinu kvartała sa ščylnaj žyłoj zabudovaj. Prajekt praduhledžvaje «vydaleńnie abjektaŭ raślinnaha śvietu». Za hetaj «palitkarektnaj» frazaj chavajecca varvarski vyrub dziasiatkaŭ cudoŭnych dreŭ, mnohija ź jakich sadžali sami žychary. Pobač z budynkam zaprajektavanaja viedamasnaja stajanka i parkoŭka amal na 100 mašynamiescaŭ! Urešcie, dla budaŭnictva treba spačatku źnieści budynak, što naležyć pačatkovaj škole № 116, dzie raniej mieściŭsia dziciačy sadok.
U žniŭni pieradprajektnaja dakumientacyja była vyniesienaja na hramadskaje abmierkavańnie. My ź siamjoj pasłali va ŭpraŭleńnie architektury Frunzienskaha rajona zvarot, dzie paznačyli šmatlikija supiarečnaści prajekta pałažeńniam narmatyŭnych pravavych aktaŭ. Naprykład, jość techničny kodeks TKP 45-3.01-116-2008 «Horadabudaŭnictva. Nasielenyja punkty. Normy płaniroŭki i zabudovy». Hety dakumient, u pryvatnaści, patrabuje zabiaśpiečyć pry budaŭnictvie biaśpiečnyja ŭmovy žyćcia i abaronu pryrodnych kompleksaŭ, zabaraniaje zabudovu zialonych zon i raźmiaščeńnie ŭ žyłych zonach abjektaŭ, što stvarajuć šum i zabrudžvajuć pavietra, i h.d., i da t.p.
Ale pra jakuju biaśpieku možna kazać, kali budynak z takoj parkoŭkaj prajektujuć u centry žyłoha kvartała? Ujavicie, jak uzraście aŭtapłyń praz dvary, pryčym u ažyŭlenym miescy: pobač hastranom, pošta, bytavy kambinat i dziciačy kłub. A jak vyrastuć uzroŭni zahazavanaści i šumu? Ale ni zamoŭcu, ni prajekciroŭščyka heta nie chvaluje: ješcie naš pył, tubylcy, tak by mović.
Žychary našaha kvartała ŭstali na abaronu svaich pravoŭ. Pa słovach načalnicy ŭpraŭleńnia architektury i budaŭnictva Frunzienskaha rajona T. S. Vierabjovaj, va ŭpraŭleńnie było padadziena 182 zvaroty. Ludzi vykazalisia suprać budaŭnictva. Aktyŭna pratestavali žychary i na prezientacyi pieradprajektnaj dakumientacyi. Prapanoŭvalisia alternatyŭnyja rašeńni: pakinuć budynak za pačatkovaj škołaj, adradzić tam sadok i h.d.
Darečy, u materyjałach, što pradstavili na hramadskaje abmierkavańnie, napisana, što ciapier budynak pa vuł. D. Sierdziča, 12 staić pusty. Ale heta chłuśnia, što ŭvodziła ŭ zman i ŭdzielnikaŭ abmierkavańnia, i ekśpiertaŭ, što prymali rašeńnie ab losie prajekta! Nasamreč u budynku mieścicca rajonny adździeł prymusovaha vykanańnia i častka kłubaŭ Centra dadatkovaj adukacyi dziaciej i moładzi «Eŭryka».
Jak ža reahuje na volu naroda architekturna-budaŭničaja rada? Jaje abaviazak — padsumavańnie vynikaŭ hramadskaha abmierkavańnia, što pravodzicca «z metami ŭliku hramadskich intaresaŭ i zabieśpiačeńnia pravoŭ». Miarkujučy pa pratakole pasiadžeńnia rady, hetymi metami ŭ našym vypadku i nie pachła. Chutčej naadvarot, ceły arsienał mietadaŭ byŭ vykarystany, kab «adfutbolić» mierkavańnie hramadskaści.
Pačniom z taho, što hramadskaje mierkavańnie jak hetkaje ŭ pratakole nie adlustravana: nie paznačana, padtrymali ludzi prajekt ci adchilili, kolki mienavita zvarotaŭ źmiaščajuć niehatyŭnaje mierkavańnie. Heta i nie dziŭna, bo dla zamoŭcy mierkavańnie atrymałasia absalutna nieprymalnaje.
Kamitet architektury Minharvykankama adchiliŭ maje prośby prysutničać na pasiadžeńni rady. U vusnych razmovach nie raz hučała, što, maŭlaŭ, navošta nam hetyja aburanyja miascovyja žychary — heta ž sprava prafiesijanałaŭ. I praŭda, lepš vyrašyć usio ŭ svaim kole: cicha-mirna, šyta-kryta.
Ceły šerah zaŭvah i prapanoŭ rada praihnaravała, nakont mnohich inšych dała adpiski. Vyniki «analizu» dziasiatkaŭ zvarotaŭ zaniali ŭ pratakole — uvaha! — paŭtary staronki, i toje ŭ tabličnaj formie. Voś što značyć prafiesijanały! «A mo, tak i treba?». Papieru ž naležyć ekanomić — bo kolki dreŭ pojdzie pad bienzapiły z-za ich rašeńnia.
Vyšej ja zhadaŭ 182 zvaroty? Zabudźciesia, bo rada ŭličyła tolki 52 ź ich. A astatnija — amal try čverci — byli adchilenyja z zahadkavaj nahody «adsutnaści afarmleńnia i rehistracyi va ŭstanoŭlenym paradku». Ustanoŭlenym kim? Ni Pałažeńnie ab hramadskim abmierkavańni, ni paviedamleńnie ab hetym abmierkavańni nie źmiaščajuć patrabavańniaŭ da afarmleńnia zvarotaŭ. A rehistravać zvaroty ŭvohule pavinna arhanizacyja, što ich prymaje. Ijanesku adpačyvaje.
Dzie niama čym piarečyć, možna absurdna schłusić. Naprykład, my rabili zaŭvahi, jakija datyčacca stajanki la budynka. A rada adkazvaje, što «prajektam stajanka nie praduhledžanaja», chacia heta čornym pa biełamu paznačana ŭ materyjałach ekspazicyi.
A voś jak rada adbivaje prapanovu pakinuć budynak za pačatkovaj škołaj. Akazvajecca, «pa infarmacyi ŭpraŭleńnia adukacyi Frunzienskaha rajona, patreba ŭ dadzienaj daškolnaj ustanovie ŭ sistemie adukacyi adsutničaje ŭ suviazi sa źmianšeńniem kolkaści nasielnictva ŭ kvartale». Voś jakoje ščodraje ŭpraŭleńnie: razdaje budynki naprava i naleva. Kamu treba — źviartajciesia.
Adkul va ŭpraŭleńnia ŭvohule takaja demahrafičnaja infarmacyja? Kvartał zusim nie nahadvaje horad-pryvid, dziaciej šmat. A kab infarmacyja i adpaviadała rečaisnaści, čamu b nie ŭličyć pierśpiektyvu rostu kolkaści žycharoŭ u budučyni?
Zaŭvahu ab tym, što ŭ budynku pracujuć dziciačyja kłuby, rada pakidaje biez uvahi, prapanovu adradzić dziciačy sadok taksama ihnaruje, chacia ŭ kvartale jon zastaŭsia ŭsiaho adzin z raniejšych troch. Źviartajusia ŭ hety astatni, №284, kab daviedacca, ci možna ŭładkavać tudy dzicio. Što vy! Treba zajmać čarhu ŭ vykankam, a dziaciej u hrupach značna bolš, čym maje być. Tak što, nie viedaju, jak u sistemy adukacyi, a ŭ ludziej patreba ŭ daškolnaj ustanovie jość.
Prablema niedachopu ŭstanoŭ adukacyi ŭva Frunzienskim rajonie daŭno viadomaja. Ale zručniej zakryć na jaje vočy, bo inakš dla administratyŭnych budynkaŭ moža nie zastacca ni miesca, ni hrošaj. A tut «nasielnictva skaračajecca» — razdolle. Pamiatajecie Žvanieckaha i Rajkina: «Nas mnoha, a miescaŭ mała. Nas mnoha, a štanoŭ mała. Tut adzin vychad, Ryhor. Nas musić mienš być».
Zabaŭlajecca rada i viadomaj hulnioj ŭ «sapsavany telefon», u jakoj sutnaść prapanavanaj zaŭvahi skažajecca, a adkaz dajecca ŭžo nie na jaje, a na jaje, miakka kažučy, volnuju interpretacyju. Prykładam, padali zaŭvahu, maŭlaŭ ekałahičnaja situacyja ŭ kvartale pahoršycca ŭ vyniku budaŭnictva abjekta. Čytajem adkaz: «U adpaviednaści z ekałahičnym manitorynham, ekałahičnaja abstanoŭka ŭ dadzienym rajonie spryjalnaja» (pa tradycyi, biez anijakich spasyłak na krynicu infarmacyi). Jak byccam, niechta im pisaŭ pra ciapierašni momant.
Chacia hety adkaz, mahčyma, bolš hłyboki, čym padajecca na pieršy pohlad. Mo heta namiok: pratestuj — nie pratestuj, heta ŭsio adno nie dapamoža, dyk žyvicie dniom siońniašnim, ciešciesia spryjalnaj ekałahičnaj abstanoŭkaj, pakul naš abjekt vam jaje nie padpsavaŭ.
Moža i tak, dy tolki aznačeńnie ciapierašniaj ekałahičnaj situacyi jak spryjalnaj taksama chłuśnia. Acenka stanu navakolnaha asiarodździa, vykananaja ŭ miežach dziaržprahram «Pryrodnyja kompleksy» i «Ekałahičnaja biaśpieka» pakazała, što ekałahičnaja situacyja ŭ kvartale adnosna niespryjalnaja, jaho drevy mocna paškodžanyja i h.d. Darečy, takaja acenka zafiksavana i ŭ «Schiemie zon najbolš niespryjalnych ekałahičnych umoŭ h. Minska», raspracavanaj UP «Minskhrada». Adnak u prysutnych na pasiadžeńni kiraŭnikoŭ hetaj arhanizacyi, taksama jak i ŭ pradstaŭnika kamiteta pryrodnych resursaŭ i achovy navakolnaha asiarodździa, vidać, u toj dzień było nie ŭsio ŭ paradku z pamiaćciu. Ci, moža, z sumleńniem?
Zirnicie, jak adchilajuć prapanovu nie znosić ciapierašni budynak. Spačatku pišuć u pratakole, što jon 1963 hoda, chacia na sam reč — 1968-ha. Zatym zhadvajuć byccam by praviedzieny raźlik, pavodle jakoha adnaŭleńnie budynka abydziecca ŭ 1,5 razu daražej, čym pabudova novaha (jak vy, napeŭna, zdahadalisia, spasyłki na adpaviedny dakumient niama). Ale dazvolcie, u kvartale šmat žyłych damoŭ takoha ž vieku, ale pabudavać novaje žytło žycharam nichto nie prapanoŭvaje.
Pamiatajecca, prezident našaj krainy ŭ pasłańni biełaruskamu narodu i Nacyjanalnamu schodu ŭ 2016 hodzie adznačyŭ: «U hetym hodzie daviadziecca ŭsim abmiežavać siabie. Jak my heta zrabili ŭ žyllova-kamunalnaj śfiery…» Nu što ž, ja, jak i maje susiedzi, žyviom u poŭnaj adpaviednaści z hetym vykazvańniem. Naprykład, majmu domu 43 hady, a kapitalny ramont u im nie rabiŭsia ni razu — i nie pradbačycca.
A čamu b nie abmiežavać siabie rajonnaj administracyi i tym arhanizacyjam, jakija płanujuć raźmieścić u budynku? Prajektavańnie novaha administratyŭnaha hmachu asabliva aburaje na tle čarhovaha skaračeńnia finansavańnia sacyjalnaha budaŭnictva ŭ Minsku (rašeńnie Minharsavieta ad 29 červienia 2016 hoda). Na maju prapanovu apublikavać papiaredni biudžet nie źviarnuli ŭvahi, a to b my daviedalisia, kolkich novych dziciačych sadkoŭ i kapitalnych ramontaŭ budzie kaštavać hety prajekt.
Darečy, spačatku Minharvykankam pryniaŭ rašeńnie ab rekanstrukcyi budynka pačatkovaj škoły. Nie viedaju, ci źbiralisia tam pakinuć ustanovu adukacyi, ale kali navat i nie, to taki varyjant, vierahodna, zadavoliŭ by častku žycharoŭ. Adnak zatym źjaviłasia rašeńnie ab znosie budynka pačatkovych kłasaŭ i budaŭnictvie na jaho miescy administratyŭnaha. Apietyt prychodzić padčas ježy — i ja bajusia, što jon jašče nie spatoleny.
Dziela spraviadlivaści, padziakuju tut tym siabram rady, jakija ŭsio ž krytykavali ideju raźmiaščeńnia budynka ŭ našym kvartale. Praŭda, u pratakoł ich pohlad nie ŭklučyli.
Pa chodzie spravy ŭ mianie ŭźnikła novaja interpretacyja skulptury «Dojlid», što la budynka ŭpraŭleńnia architektury i horadabudaŭnictva Minharvykankama. U joj možna ŭbačyć alehoryju čynoŭnikaŭ ad architektury, vyznačalnikaŭ losaŭ zabudovy, jakija «praścierli dłań» nad budynkami horada. Źviarnicie ŭvahu, žycharoŭ u kampazicyi niama — maštab dla čynoŭnikaŭ zanadta drobny.
Situacyja nie nadaje aptymizmu, ale i depresavać nie chočacca. Tamu zakonču prahmatyčna: my praciahvajem adstojvać naš kvartał i budziem asprečvać rašeńnie rady. Jak skazaŭ Šyler: «Ništo hetak nie robić žyćcio lohkapieranosnym, jak dziejnaść, skiravanaja da adnoj mety».
